O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent Moliya instituti
Yüklə 3,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Financial times
―unit–linked‖ investitsion polislarinig imkoniyatlari boshqa daromadli polislardan ancha yuqori bo‗lib, ammo ularda tavakkalchilik havfi ustunroqdir. Investitsion polislar bo‗yicha sug‗urtachi sug‗urta qilingan mablag‗dan yuqori bo‗lgan mablag‗ni yoki sug‗urta qilgan mablag‗ ko‗rsatkichidan ancha past bo‗lgan mablag‗ni olishi mumkin. Daromad arafasida imzolangan sug‗urta mablag‗i to‗lov mablag‗idan kam bo‗lmasligi shart, ammo bonuslarning ko‗rsatgichi yuqori bo‗lmasligi mumkin. Oxirgi paytlarda sug‗urta kompaniyalari qo‗shma operatsiyalarni to‗g‗ridan- to‗g‗ri hamda daromad ishtirokchisi nomli operatsiyalarni amaliyotlarida qo‗llay boshladi. Sug‗urta kompaniyalari sug‗urta qiluvchi mijozlariga yunitlangan ya‘ni foyda ishtirokchisi nomli polislarini taqdim qila boshladilar. Bu polislar – yunitlar fondlar bilan bog‗liq bo‗lib, sug‗urta qiluvchi kompaniya o‗z mijozlariga yunitlarning narxini mijozlar to‗lab quygan narxdan tushib qolmasligini kafillab berar edi. Umrboqiy sug‗urta investitsion polislari ikki xil bo‗ladi, bir zumli va doimiy daromadli. Birinchi turdagi shartnoma sug‗urtalangan bond deyiladi. Bu investitsion shartnomaning oddiy ko‗rinishidagi shaklidir. Bondlar umrbod sug‗urta asosida imzolanib, sug‗urtalanuvchi shaxs bu bondni sug‗urta hodisasi ro‗yoga chiqguncha istagan vaqt ushlab turishi mumkin. Daromad tanlangan fondning yunitlarini to‗lash uchun ishlatilishi mumkin. Yunit narxi daromad 150 kunidagi belgilab quyilgan narxga bog‗liq bo‗ladi. Polis istagan vaqtda naqd mablag‗iga aylantirilishi mumkin. Polisning sotilish narxi yunitlarning sotuv kunidagi narxlariga teng bo‗ladi. Sug‗urta qiluvchi shaxs shartnoma amal qilish muddatida yangi kirimlarni kiritishi mumkin. Sug‗urtachi quygan mablag‗larga yunitlar sotib olinib, sug‗urtachining polisiga ushbu yunitlar qo‗shib quyiladi. Har yili bir qism yunitlarni kirim sifatida olsa bo‗ladi. Oxirgi vaqtlarda sug‗urta qiluvchi kompaniyalar bondlarni kirita boshladi. Bu bondlar sug‗urta qiluvchi shaxslarga dividend yoki renta ko‗rinishidagi daromad to‗lovidir. Bunday ko‗rinishidagi daromad to‗lovi har olti oy davomida beriladigan bo‗ladi. Sug‗urta hodisasi sodir bo‗lgan vaqtda (sug‗urta qiluvchi shaxsning qazo bo‗lish holati), sug‗urta mablag‗i merosxo‗rlarga to‗lab beriladi. Sug‗urta mablag‗i yunitlarning narxiga teng bo‗ladi. Yunitlar inson yoshiga moslashtirilgan bo‗ladi. Masalan: - 60 yoshdan yuqori bo‗lgan shaxslarga 101% yunitlar narxi to‗lanadi; - 50 yoshi atrofida bo‗lgan shaxslarga 120% to‗lanadi; - 30 yoshga kirgan shaxslarga 200% to‗lanadi. Umrbod sug‗urta investitsion polislari shartnomada belgilangan mablag‗gacha doimiy ravishda yunitlarni yig‗ish usuliga asoslangan bo‗ladi. Sug‗urta qiluvchi shaxs qazo bo‗lgan holatida ikki hil mablag‗ turining eng yuqorisi; shartnoma asosidagi sug‗urta mablag‗i yoki yunitlarning sotib olingan narxi to‗lab beriladi. Sug‗urtalanuvchining foydada ishtirok etmaslik qo‗shma sug‗urtasi qo‗shma sug‗urtaning asos shakli bo‗lib, qazo holatida yoki shartnoma muddati tugaganidan so‗nggina qayd qilingan va kafillangan mablag‗lar to‗lanadi. Sug‗urta mablag‗i bir xil yoki turli xil bo‗lishi mumkin. Qazo holatidagi to‗lovlar, hali hayot holatidan ko‗ra ancha yuqori to‗lanadi. Sug‗urta mablag‗lari qazo holatida tezda; shartnomada belgilangan muddat tugab qolib sug‗urtalanovchi hali hayot bo‗lganida bu holdagi to‗lovlar ancha kechiktirib beriladi. Muddat cho‗zib turilgan holatda, sug‗urtachi faqatgina shartnomada qayd qilingan muddatdan so‗ng 151 quyilgan mablag‗ni to‗lab beradi. Bu holatda sug‗urtalanuvchining qanday holatda; hayot yoki qazo bo‗lishi ahamiyatga olinmaydi. To‗lab quyilgan qo‗shma sug‗urtaning foydasi, sug‗urtachi tomonidan shartli ravishda 3 bo‗lakga bo‗linadi. Yüklə 3,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|