323
görüşleri eşliğinde izleyiciye aktarılıyor.
İkonolojik Sembolizm (IconologicalSymbolism)
Analize, radikal feminist Maria Mies’in görüşüyle başlamak konu için açık-
layıcı olacaktır;
Anasoylu toplumlarda kadın-lık, tüm üretkenliğin toplumsal modeli,
hayatın üretiminde esas aktif ilke olarak yorumlanmıştı. Tüm kadınlar
‘anne’ olarak tanımlanmıştı. Fakat o zamanlar ‘anne’nin farklı bir anlamı
vardı. Kapitalist koşullar altında tüm kadınlar toplumsal olarak ev kadını
diye tanımlandı (tüm erkekler de ekmeği kazanan) ve analık bu ev kadını
sendromunun ayrılmaz parçası haline geldi. Kadın-lığın anasoylu ve modern
tanımları arasındaki fark, modern tanımdan tüm aktif, yaratıcı ve üretken
(yani insani) niteliklerin çıkartılmış olmasıdır (akt. Bhasin, 2003: 29).
Mies’in bahsettiği ‘anne’liğin farklı anlamlarının olduğu zamanları çoktan
aştığımızı söyleyebiliriz. Annelik hâlâ kutsal ancak alıntıda da belirtildiği gibi; bu
kutsallık içinden aktifliğin ve üretkenliğin çıkartıldığı bir kutsallıktır. Belki de kadını
tek bir alana, kadının biyolojik üretkenliğinden kaynağını alan ancak kadının bu
farklılığının ideolojik ve siyasal olarak sorunlu bir şekilde yorumlanması sebebiyle
sorunlu olan bir kutsallık bu. Haberde hamile kadınlar ev içinde değil aksine, haber
içeriği gereği, hastane ortamında görüntüleniyor. Ancak önceki analizlerde de sözü-
nü ettiğimiz gibi kadının günümüzdeki anlamıyla özel alana ait anneliği ve mekân–
cinsiyet arasındaki ilişkide asıl sorunun kadının kamusalda görünür olup olmama-
sından ziyade kamusalda ne şekilde var olduğu göz önüne alınacak olursa, bu ha-
berdeki temsil de sorunlu görülmektedir. Önemli bir nokta da haberde bilgi alınan
asıl mercinin erkek bir doktor olmasıdır. Yani konu her ne kadar hamilelik de olsa
haber dâhilinde konuşan kadınlar daha çok aracı konumdadır. Asıl olan ise ‘erkek
akıl’ın söyledikleri ve tavsiyeleridir.
Hazzın Erkek Egemen Kurgusu (MasculineHegemonial Construction
of Pleasure)
İkonografik Sembolizm (IconographicSymbolism)
Sıradaki haber 71. Altın Küre ödüllerinin, ödül töreniyle sahiplerini bulmasını
konu almaktadır. Haber, törene katılan kadın oyuncuların törendeki görüntüleriyle
başlamaktadır. Dış sesin de eşliğinde, ‘güzel’ kadınlar bakışımıza sunulmaktadır.
Devamında ödüllerin hangi film ve oyunculara gittiği açıklanmakta ve film görün-
tüleri eşliğinde ödül alan oyuncuların görüntüsü ile kapanmaktadır.
İkonolojik Sembolizm (IconologicalSymbolism)
Haberde, kadın bedeninin sergilenmesi ve haz nesnesi konumunda sunulması
söz konusudur. Medyada kadınların temsil biçimlerini araştıran Mediz Raporu’na
göre (2008: 11) haber ya da içerikle doğrudan ilişkisi olmadığı halde kadınların
bedenleri/cinselliklerini ön plana çıkaran içerikler, kadının cinsel nesne/haz nesnesi
olarak temsil edilmesine sebep olmaktadır. Kadını magazin nesnesi olarak temsil
eden içeriklerse özellikle gösteri dünyasında yıldız kadınların, aşk ilişkileri, giyim-
kuşamları, gezdikleri yerler gibi içeriklerdir. İncelenen haberde tam da Mediz
Raporu’nda tanımlanan temsil biçimleriyle karşılaşılmaktadır. Asıl konu Altın Küre
ödüllerinin hangi oyunculara ve filmlere gittiğiyken; haberdeki dış sesin de dediği
324
gibi “İddialı renkler, cesur, çok cesur dekolteler…” ‘taşıyan’ çekici kadın bedenleri
haberin merkezi oluyor. Kamera hareketiyle bu çok cesur dekoltelere sahip kadın
bedenleri baştan aşağı süzülerek izleyicinin bakışının hazzına sunulmaktadır. Kadın
bedenini seyirlik bir ‘şey’ olarak hazzımıza ve bakışımızın iktidarına sunan anlayış
John Berger’in de bahsini ettiği görme biçimlerimizi biçimlendiren anlayıştır.
Kadınlar erkeklerden çok değişik bir biçimde gösterilir –dişinin erkekten başka
olmasından gelen bir şey değildir bu– ‘ideal’ seyircinin her zaman erkek olarak kabul
edilmesinden, kadın imgesinin onun gururunu okşamak amacıyla düzenlenmesin-
dendir (Berger, 2011: 64). Ayrıca Berger, kadının erkek tarafından seyredilişinin
seyrini yapmasından; kadının içindeki erkek gözlemci ve kadın gözlenenden bah-
seder. Yani, kadın, kendisine erkeğin gözüyle bakmaktadır. Haberin açılışında ba-
kışımıza baştan aşağı sunulan kadınlar, ‘bakılan’ olmaktan aldıkları haz ile ‘erkek
gözlemci’ bakışlarıyla oluşturdukları profillerini yine erkeğin bakışına sunarlar.
Kadının mekan ile ilişkisinde bu erkek bakışlı mekan algısı oluşturulduktan sonra,
haberin devamında ödül alan kadın ve erkekler oyuncuların doğal-eşit varlık olarak
(Mediz, 2008) temsiline tanık olunmaktadır.
Özel Mevzular: Balkabağı! (Special Issues: Pumpkin!)
İkonografik Sembolizm (IconographicSymbolism)
Bu kez haberin konusu, kan şekerini dengeleyen ve cildi güzelleştiren bal-
kabağının faydalarıdır. Haberde sırasıyla dış mekânda bulunan kadınlara konu ile
ilgili fikirleri sorulmaktadır. Bu kez konu hakkında bilgi veren uzman, bir kadındır.
İkonolojik Sembolizm (IconologicalSymbolism)
HannahArendt’in deyimiyle “Siyasal olan, tarihsel olan, kamusal olan faa-
liyetler, emek gücü ile ilişkilidir” (akt. Bora, 2009: 67). Emek gücü ve emek ayrımı,
yani döngüsel ve süreğen bir faaliyet olan ve özel alana ait olan emek ile aşkın olan
emek gücü arasındaki ayrım. Bu ayrımdan yola çıkarak, “Kadınlar ikincildir, çünkü
ev işleriyle sınırlandırılmışlardır” diyen Beauvoir (akt. Bora, 2009: 67), kuşkusuz ki
yeniden üretim denilen alanı yani içerisinde temizlik işlerinin, yemek yapımının vb.
bulunduğu alanı kastediyordu. Haber, mekân olarak kadını her ne kadar ‘dışarı’da
yani özel olmayanda görüntülese de kadını muhatap aldığı konum, dışarıyı‘özel’e
çevirmeyi başaran bir konumdur. Konu yemek olunca, kadının özel alana yakın-
lığından ve hatta özel alanla özdeşliğinden dolayı, pratikteki uzman da üst düzey
bilgi kaynağı olarak uzman da kadın cinsi olmaktadır.
5. 2. Star Ana Haber Bülteni (Main News Bulletin of Star TV)
14. 01. 2014 tarihli Star Ana Haber Bülteni'nde yer alan 25 haberden 15'i
Kanal D Haber'e benzer şekilde gündemde yer alan siyasetle ilgili haber içerik-
lerinden oluşmaktadır. Diğer haberlerden biri Kahramanmaraş Üniversitesi'ndeki
karşıt görüşlü öğrencilerin arasında geçen gerginlikle ilgili, 1 haber Grup Yorum
üyelerinin yargılanmasını protesto edenlere polis tarafından yapılan müdahale ile
ilgili, 1 haber İstanbul'da 3 terör örgütüne ard arda yapılan ve kadın-erkek örgüt üye-
lerinin gözaltına alınması ile ilgili, 3 haber kadın cinayetleri ile ilgili, 1 haber Kon-
ya'da yapılan narkotik operasyonu ile ilgili, 1 haber Kızılırmak'ta kaybolan kişinin
bulunamaması ile ilgili, 1 haber balık fiyatlarının artması ile ilgili ve 1 haber 'Ata'nın
yadigarı Savarona' ile ilgilidir.
Dostları ilə paylaş: |