Xix əsr azərbaycan şERİ antologiyasi

____________________Milli Kitabxana______________________

 

 

* * *

 

 

Dedim mərqum edə m ol yarə kağız, 

Mənə bəlkə qıla bir çarə kağız.

 

 

Səvadi-çeĢmim ilə namə yazdım,

 

 

Baxa ta ol gülruxsarə kağız.

 

 

Yazıb bu kağızı, qıldım həsədlər

 

 

Ki, məndən tez yetər didarə kağız.

 

 

Dilərsən rəf ola bu intizarım,

 

 

Yazıb tərsim qıl həmvarə kağız.

 

 

Əcayib ncməti-biintəhadır, 

Gələ dildardan dildarə kağız.

 

 

Nə müddətdir o dilbərdən yetiĢməz

 

 

Xəzani, xəstəvü bimarə kağız.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

146

 

---

____________________Milli Kitabxana______________________

 

 

MƏHƏMMƏD XƏLİFƏ ACİZ

 

 

Məhəmməd  Xəlifə  Aciz  XIX  əsrin  birinci  yarısında  yaşayıb-yaratmış 

sənətkarlardandır.  O,  Sərabda  anadan  olmuşdur.  Təvəllüd  və  ölüm  tarixi  məlum 

deyildir,  72  yaşında  vəfat  etdiyi  güman  edilir.  Şeirlərindən  nümunələr  "Cənubi 

Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası "nın I cildindən (1981) götürülmüşdür.

 

 

QƏZƏLLƏR

 

 

Al Ģanə dəstinə, sənəma, darə tellərin,

 

 

Könlüm kimi dağıt yenə rüxsarə tellərin.

 

 

TutmuĢ günün qabağını zülfün, kənarə çək,

 

 

EtmiĢ əcəb qəra günümü qarə tellərin.

 

 

Bimari-eĢq, xöstəvü rəncurəm, ey təbib,

 

 

Etməz nədən bu dərdimə bir çarə tellərin?!

 

 

Axırda aĢikar olub, sirri-eĢqə bax,

 

 

Yusif kimi salıb məni bazarə tellərin.

 

 

Bülbül kimi nəvayə gəlib, eylərəm xüruĢ,

 

 

EtmiĢ əsir hər gülü bir xarə tellərin.

 

 

Ey mahi-gülüzarü ey Ģuxi-dilrüba!

 

 

QoymuĢ məni bu dəhrdə avarə tellərin.

 

 

Od tutdu pərlərim bu zaman, nıahi-gülüzar,

 

 

SalmıĢ məni nə növ ilə, gör, narə tellərin.

 

 

Əbruyi-tiğ, qəmzeyi-tir, afəti-cahan, 

Əzbəski vurdu sinəmə, ol yarə tellərin.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

147

 

---

____________________Milli Kitabxana______________________

 

 

Bilməm səbəb nədir genə, ey yari-mehriban,

 

 

Mənsur tək çəkib məni ol darə tellərin.

 

 

Bilməm yovuncu eyləyək axır, ey sənəm,

 

 

Sənan kimi bu Acizi, zünnarə tellərin.

 

 

* * *

 

 

Mənzur budur: Ol dili-divanə dağılsın,

 

 

Bir Ģanə çək ol zülfi-pəriĢanə, dağılsın.

 

 

Könlüm quĢu seyd olmağa gər olsa muradı,

 

 

Tök tellərini, hər biri bir yanə dağılsın.

 

 

Bir daneyi-xali-siyəhin sevmədin axır,

 

 

Zahid, görüm ol səbheyi-səddanə dağılsın.

 

 

Göstər qaĢını, aç ləbi- meygunə dəmadəm, 

Ġstərsən əgər məscidü meyxanə dağılsın.

 

 

Ġçdikcə mənim bağr ımı qan etdi bu badə, 

Bir dövr elə, saqi ki bu peymanə dağılsın.

 

 

Hər cövr ki çəkdin Ģikəni-zülfdən,

 

 

Aciz, Sən yaz onu, qoy səfheyi-Ġranə dağılsın.

 

 

* * *

 

 

Çəkəndə zülfünü, ətrafə, mahitab çıxar, 

Qürub göydən edər, yerdən afitab çıxar.

 

 

Bu bəzmə qoysa qədəm afitabi-aləmtab,

 

 

Edər bu bəzmi münəvvər ki, biniqab çıxar.

 

 

Gələndə naz ilən ol sərvnazü bəndənəvaz,

 

 

Bir əldə zülf bir əldə Ģərabi-nab çıxar.

 

 

Əgər cəmalını bir ləhzə görməsə, dindən 

– Təmami-zahidü abidlə, Ģeyxü Ģab çıxar.

 

 

 

148

 

---

____________________Milli Kitabxana______________________

 

 

Tökübdü zülfünü çin-çin o mah rüxsarə,

 

 

Misali-türreyi-Ģəbrəng bir üqab çıxar.

 

 

O məst gözlərinə, dilbəra, fəda Aciz –

 

 

Ki, məst xaneyi-xəmmardan xərab çıxar.

 

 

GƏRAYLILAR

 

 

Ey zalım, navəki-qəmzən,

 

 

Vurubdur yarə könlümə,

 

Gözlərimdən axar qanı,

 

 

Gəl eylə çarə könlümə.

 

 

Vurub qəmzən zəxmi-karı

 

 

Qoyma olsun qanı carı,

 

Gətir zülfi-miskbarı

 

 

Basgilə yarə könlümə.

 

 

Sallanıb naz ilən gedən,

 

 

Mənə rəhmin gəlməz nədən?

 

Səndən qeyrı çarə edən,

 

Yoxdu biçarə könlümə.

 

 

Gəl insafa səni tarı, 

Ġncitmə Acizi-zarı, 

Göstər xurĢidi-rüxsarı, 

Bu günüqarə könlümə.

 

 

* * *

 

 

Xalxal Siyəhkəmərdə bir –

 

 

Siyəhtelli pəri gördüm.

 

O gözlərə Ayı, Günü,

 

 

Zöhrəni, MüĢtəri gördüm.

 

 

* * *

 

 

Bir mələkdir enib yerə, 

Bənzəməz hərgiz bəĢərə, 

Pəri göründü nəzərə,

 

 

O mələkmənzəri gördüm.

 

 

149

 

---