www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Həcər Hüseynova "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər"
148
Eldə rüsvay eləmə,
Dağda günüm xoş elə.
Daşlara yoldaş elə.
Qız bunu deyən kimi dönüb kəklik olur, pırıltı ilə
uçub qayalığa düşür.
Qızın əl-ayağı xınalı olduğu üçün, kəkliyin də ayağı
xınalı olur.
Turac quĢu
Bir gün qulluqçu qız xanımın darağını alıb başını
darayır. Darağı boxçaya, paltarın arasında taxçaya qoyur.
Aradan xeyli keçir. Xanım başını yuyurmuş, darağı
istəyir. Qulluqçu qız darağın yerini unudubmuş.
Nə qədər çalışırsa darağın yerini yadına sala bilmir.
– Xanım, vallah darağın yerini unutmuşam.
Xanım qulluqçu qızdan şübhələnir.
– Darağı oğurlamısan! – deyir.
Qız xəcalətindən tər tökür.
– Xanım, mənim əlim əyri deyil, daraq buralardadır.
Hara qoyduğumu yadıma sala bilmirəm.
Xanım hirslənir:
– Onda qonşuya, ya qohuma vermisən.
Qız görür xanımı inandıra bilmir. Əliəyri qulluqçu
kimi bu evdə yaşamaq, ya da qovulmaq ona ağır gəlir.
Deyir:
– İlahi, xəcalət məni öldürər, ya məni daş elə, ya da
quş.
Qız quş olur, Turac quşu.
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Həcər Hüseynova "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər"
149
149
149
Qız quş olandan sonra darağın yeri yadına düşür.
Bağçaya qonub oxuyur, darağın yerini xanıma bildirir:
Taxçadadır,
boxçadadır.
Boxçadadır,
taxçadadır.
Qu quĢu
Ananın çox da körpə olmayan dörd uşağı var idi.
Ana uşaqlarını qayğısız böyüdür, onlara hər cür qulluq
edirdi. Günlərin bir günü ana bərk xəstələnir. Ananın
hərarəti artır. O, su deyə yanır, ancaq ananın durub su
içməyə imkanı olmur. O, böyük övladını çağırır ki, gəlib
ona su versin. Uşaq anasına su verməyib oynamağa gedir.
Su deyə dili, dodağı yanan ana o biri övladlarını çağırır.
Etibarsız, fərsiz övladların heç biri su deyə yanan xəstə
anaya su vermir. Bunu görən ana bərk qüssələnir. O belə
övladların üzünə baxmaq istəmir. Arzu edir ki, göylər
onu bir quşa çevirsin. Zümrüd sulardan içsin, azad
göylərdə qanad çalsın.
Ana öz arzusuna çatır, o, bir qu quşu olur. Uçmağa
başlayır. Uşaqlar ananı uçan görüb onun dalınca qaçır,
ağlayırlar. Ana uşaqlarını istəsə də, onlar üçün ürəyi yan-
sa da uça-uça uzaqlaşmağa başlayır. Uşaqları daşlara,
yerə dəyə-dəyə, kola-kosa çırpıla-çırpıla bir müddət
ananın dalınca qaçırlar. Lakin artıq gec olur, ana çox
uzaqlara uçub gedir. Anadan ümidləri üzülən uşaqlar
anasız buz kimi soyuq olmuş evə qayıdırlar. O gündən
övladından bir etibar görməmiş qu quşu yuva qurub bala
çıxarmır.
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Həcər Hüseynova "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər"
150
Ancaq özgə quşların yuvasında yumurtalayır. Onun
balasını da özgə quşlar çıxardıb bəsləyir.
Xarı-bülbül
Azərbaycanın qədim şəhərlərindən biri olan Şuşada
belə bir gül var ki, hamı onun adına xarı-bülbül deyir.
Rəvayətə görə, bir gün bülbül öz sevgilisi gülün gö-
rüşünə getmək istədiyi vaxt bərk külək əsir. Küləyin
məqsədi gülü bülbülün gözləri qarşısında alçaltmaq imiş.
Külək öz gücünə, qüvvəsinə həddindən artıq inanır-
mış. O əsəndə, hərəkətə gələndə, aləmi tozanağa bürü-
yəndə bütün canlılar onun qarşısında əyilərmiş. Müqavi-
mət göstərmək istəyənləri şaxbudaq eləyib yerlə-yeskan
edərmiş.
Bir gün külək var qüvvəsilə əsirmiş, nəhəng çinar-
lar, uca sərvlər, salxım söyüdlər onun qarşısında dönə-
dönə əyilirdilər. Yalnız zərif, gözəl, ətirli gül küləyin ağ-
zınlığına, yekəxanalığına tabe olmurdu. Bunu görən
külək heyrətə gəldi:
– Ay zərif gül, sən hansı cəsarətlə mənə baş əymir-
sən? Sən bu gücü hardan alırsan?
Gül inamla cavab verdi:
– Məhəbbətdən! Məhəbbətin gücü yenilməz olur.
Sevən vüqarlı olur, o heç kəsə baş əymək istəmir. Mən
bülbülü sevirəm. Onun saf məhəbbəti məni baş əyməyə
qoymaz.
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Həcər Hüseynova "Nitqin inkişafına dair praktik məşğələlər"
151
151
151
Baxarıq!.. Sən məhəbbətini sına, mən də gücümü…
Külək bu sözləri deyib kükrədi. Elə bu vaxt bülbül
sevgilisi gülün görüşünə gedirdi. Küləyin qəzəbi yerə,
göyə sığmırdı. Zərif otlardan tutmuş fil gövdəli ağaclara
qədər ona hər şey baş əyirdi. Gül isə onun zorakılığı qar-
şısında əyilmir. Artıq gül son qüvvəsini toplayırdı. Onun
müqaviməti tükənməyə başlayırdı. Çünki o tək qalmışdı.
Əgər bülbül yanında olsaydı…
Gül bir yarpaq əyildi. Külək qələbəsindən sevinərək
daha bərkdən uğuldadı. Bir az da keçəcək, külək gülü öz
gücü qarşısında iki qat edəcəkdi. Bülbül özünü vaxtında
gülün harayına çatdırır. O, sinəsini yavaş-yavaş əyilən
gülün köksünə söykəyir. Külək daha da hiddətlənir.
Bülbül gülün azacıq əyilən qamətini düzəldir. Ancaq
gülün xarı (yəni tikanı) onun sinəsinə sancılır. Bülbül
məhv olur, bir addım geri çəkilib gülü əyilməyə qoymur.
Elə həmin vaxtdan özünü məhəbbəti uğrunda fəda edən
bülbülün adı xarı-bülbül qalır. Gül xarı-bülbül
görkəmində güllər açır. Həmin xarı-bülbül gülü heç bir
qızılgül koluna və gülünə bənzəmir.
Bülbül və qaratikan kolu
Bir xan qəfəsdə bir bülbül saxlayarmış. Bülbül üçün
hər cür şərait yaradılmışdı. Hər cür güldən onun qəfəsinin
ətrafında varmış. Ancaq o, bahar fəslinin gəlməsinə bax-
mayaraq, bir dəfə də gözəl səsi ilə oxumurmuş. Elə mə-
yus-məyus durub baxırmış.
Xan deyir, mən onu o cür bəsləyirəm, yenə oxumur.
Buraxın onu, çıxıb getsin. Ancaq izləyin, görün hara ge-
dir. Xanın adamları görürlər ki, bülbül uça-uça qaratikan
kolunun üstündə qurumuş bir bülbül yuvasının yanına
Dostları ilə paylaş: |