Yashash muhiti deb tabiatning bir —biriga taʼsir qiluvchi tirik mavjudotlar bilan qoplangan qismiga aytiladi. Yashash sharoiti hayot uchun kerakli omillar yigʼindisidan iborat boʼlib, bularsiz organizmlar yashay olmaydi



Yüklə 6,17 Mb.
səhifə1/6
tarix29.11.2023
ölçüsü6,17 Mb.
#142831
  1   2   3   4   5   6

REJA:
Yashash muhiti deb tabiatning bir —biriga taʼsir qiluvchi tirik mavjudotlar bilan qoplangan qismiga aytiladi.
Yashash sharoiti hayot uchun kerakli omillar yigʼindisidan iborat boʼlib, bularsiz organizmlar yashay olmaydi. Muhit elementlarining turlar moslashish reaksiyasini chaqiruvchi faktorlari ekologik omillar deyiladi.
Sun’iy muhit - inson tomonidan yaratilgan bo’lib bunda insonning mehnat mahsuli yotadi. Tabiiy va sun’iy muhitlar bir- biri bilan chambarchas bog’liq. Ularni bog’liqligini ekologik muhit tushunchasi ifodalaydi.
Tabiy muhit
Ekologik omillarning quyidagi guruhlari ajratiladi:
1. Аbiotik omillаr.
2. Biotik omillar
3.Antropogen omillar
Abiotik omillar, muhitning abiotik omillari (yun. a — inkor qo‘shimchasi va bios — hayot) — muhitning tirik organizmlarga ta’sir etuvchi noorganik omillari.
a) iqlim omillari- yorugʼlik, harorat, namlik;
b) edafik omillar-tuproqning mexanik va kimyoviy tarkibi, uning fizik xususiyatlari;
v) orografik omillar—relef sharoitlari
g) Kimyoviy omillar
Havoning gazli tarkibi, suvning tuz tarkibi, tuproq eritmalarining tarkibi va kislotaligi
YORUG’LIKNING TIRIK ORGANIZMLAR HAYOTIDAGI AHAMIYATI

1

Fotosintez

O’simlik tushayotgan nurni taxminan 1-5% o’zlashtiradi. Fotosintez barcha tirik organizmlar uchun ozuqa zanjirida energiya manbaidir. Xlorofill to’planishi uchun ham yorug’lik zarur.

2

Transpiratsiya

Quyosh nurining o’simlikka tushayotgan 75%i o’simlikdan suvni bug’latishga sarf bo’ladi. Bunda suv bug’latish tezlashadi. Bu hol hozirgi davrda suv muammosini hal etishda muhim ahamiyatga ega.

3

Fotoperiodizm

O’simlik va hayvonlarning hayotini uyg’unlashtirish uchun muhim (ayniqsa ko’payish davrida) ahamiyatga ega.


Yüklə 6,17 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə