335
K
ərim Əfəndi gələcəkdir. Sevinclə Çölquşçu kəndinə dönən
babam tez bir zamanda Əfəndinin dediklərini həyata keçirib.
K
əndin yuxarı hissəsində şirin sulu “Qarabulaq” adında bulaq
vurdurub. K
əndin düz ortasında isə hündür minarəli, uca
günb
əzli yaraşıqlı və gözəl bir məscid tikdirib. (Həmin məscidi
90-
cı illərdə kəndin tanınmış ziyalısı, xarici dil müəllimi Şahin
Qubad oğlu Xudatov öz şəxsi vəsaiti hesabına təmir və bərpa
etdirmiş, yenidən həyata qaytarmışdı. M.B.) Babam danı-
şarmış ki, sonralar kəndimizin Həccdən qayıdan zəvvarları ona
Hacı Vəli deyə müraciət edərmişlər. Və deyərmişlər ki, Hacı
V
əli; Həcc ziyarəti zamanı biz səni orada birinci cərgədə
gördük. Ziyar
ətin qəbul olsun , Hacı !
Saray
Bayramovanın əlavəsi:
- Bu ill
ər ərzində Hacı Kərim Əfəndi Fatimə adlı bir qızla
evl
ənir. Ancaq “sən saydığını say, gör Fələk nə sayır” deyib-
l
ər. Əvvəldən taleyi üzünə gülməyən bu tatar türkünün ilk
ail
ə həyatı uğursuzluqla bitir. Fatimə doğuş zamanı dünyaya
t
əzəcə göz açan körpəsi ilə birlikdə əbədiyyətə qovuşur. Son-
ralar Hacı Kərim Əfəndi Həmdulla Əvəndinin nəvəsi Şölə ilə
(mü
əllim Ramiz Vahabovun bibisi-M.B) ailə həyatı qurub.
Lakin ikinci d
əfə evlənsə də, bir daha övladı olmayıb. Evinin,
ocağının başı həmişə bum-buz soyuq olub. Bir körpə
qığıltısına, bir uşaq qoxusuna, uşaq nəfəsinə həsrət qalıb Hacı
K
ərim Əfəbdi...
Bütün ömrü boyu o, bu qürb
ət eldə, Çölquşçuda yaşadı,
buradan heç yana getm
ədi. Kənara çıxmadı. Vətənindən çox-
çox uzaqlarda n
əslini, soy-kökünü yaşadacaq bir madar övladı
olmadı. Onun dindar həyatı çox niskilli, kədərli keçdi. Lakin
ümidini, t
əsəllisini kitablarda axtardı, sevgisini, məhəbbətini
ilahiyyat elmind
ə tapdı. İnsanlara bağlandı, tələbələri ilə
ovundu, onlara güv
əndi, onlara sığındı...
Ancaq h
əyat, necə deyərlər, bir yerdə dayanıb durmur. O,
insanı daim sabaha, gələcəyə səsləyir, yaşamağa, yaratmağa
336
ruhlandırır. Hacı Kərim Əfəndi də tez bir zamanda özünün
xeyirxahlığı, dərin biliyi və ibrətamiz məsləhətləri ilə
Çölquşçu camatının, eləcə də bütün ətraf kəndlərin əhalisinin
böyük hörm
ət və nüfuzunu qazanıb, bir çoxlarına mənəvi ata
olub. Yıxılana əl tutub, arxa-dayaq olub. Kənd camaatı uzaq
Tatarıstan elindən gələrək qədim Şabran diyarına sığınan, bu
q
ərib yerləri ürəkdən sevərək ona vətən deyən ilahiyyatçı
alim
ə yüksək qayğı göstərib, onun söylədiyi müqəddəs Allah
k
əlamlarına, Peyğəmbər risalələrinə coşqun və məhəbbətlə
qulaq asarmışlar...
Tezlikl
ə Hacı Kərim Əfəndinin sevə-sevə dərs dediyi
t
ələbələrinin kənd məscidində və evlərdə səsləri eşidilməyə
başlayıb. Şahbaz bəy, Xudat, Qubad, Həmid, Əlixan, Meyva
xanım (mənim anam –M.B.), Leylafər xanım, Subiyə xanım,
Pulxanım və Gülnaz xanım (sonuncu iki xanım sonralar dini
t
əhsildə seçilib fərqlənən Meyva Ağası qızından dərs almışlar)
v
ə başqaları Hacı Kərim Əfəndidən islami bilikləri əxz etmiş,
Qurani-K
ərimi başa qədər öyrənmişlər. Tələbə gənc Əlixan
b
əy hər gün məscidin minarəsindən elə coşqu və məlahətli
s
əslə əzan verərmiş ki, necə deyərlər quşlar göydə qanad
salarmış.
On iki il bundan
əvvəl rəhmətə getmiş ilahiyyatçı Gülnaz
xanım Vəliyevanın sağlığında söylədiyi xatirələrindən:
-Hörm
ətli Hacı Kərim Əfəndi böyük alim idi. Dinimizi
d
ərindən və gözəl bilirdi. Güclü yaddaşı var idi. İslamı
t
ələbələrinə böyük həvəs və sevgi ilə öyrədirdi. Tələbə qızlar
arasında Meyva Ağası bəy qızı çox fərqlənirdi. Atası Ağası
b
əy varlı və imkanlı şəxs idi. Qızı Meyva üçün İrandan,
Türkiy
ədən, hətta uzaq Suriyanın Şam şəhərindən çoxlu dini
kitablar alıb gətirərdi. Meyva xanım isə həmin kitablardan
özünün şagirdlərinə-dayısı qızı Pulxanıma və mənə bağışla-
yardı. Hacı Kərim Əfəndinin məsləhəti ilə Pulxanım və mən
sonralar h
əm də Meyva Ağası qızından öyrənər, dərs alardıq.
337
Əfəndi tez-tez deyərdi:
-Göz
əl və təsirli səsi olan Meyva qızım Quranı bülbül
kimi oxuyur. H
əzrəti Peyğəmbərdən, imamlardan insanı riq-
q
ətə gətirən, ona ruh verən təsirli silsilələr deyir, hədislər
söyl
əyir. Hacı Kərimin bu sözlərindən sonra qət etdim ki, mən
d
ə müəlliməm Meyva xanım kimi oxumalıyam. Bir xatirə də
danışım. Aycamal nənəmin bacısı Gülnar ağır xəstə, can üstə
imiş. Tez Əfəndinin yanına qaçırlar. Sən demə, Əfəndinin özü
d
ə xəstə yatırmış. O, Aycamal nənəmə deyir:
-Tez Meyva
Ağası qızına bildirin. Qoy evdən yolboyu
Yasin sur
əsini oxuya-oxuya xəstənin yanına getsin və oxumağı
orada da davam etdirsin. Bir azdan
çalışıb mən də gələrəm.
Çölquşçu kəndinin ağsaqqalı Hacalı Dünyamalıyevin
dedikl
əri :
-B
əli, Hacı Kərim Əfəndi həqiqətən çox güclü dini alim
idi. M
ən bu gözəl insanı yaxından tanıyırdım, onun dinimiz və
m
ənəvi həyatımızla bağlı müdrik söhbətlərini, fəlsəfi kəlamla-
rını çox dinləmişəm. Bədəncə bir az arıq idi, orta boylu, nurani
çöhr
əsi vardı. Çox mehriban və söhbətcil adam idi. Səsində,
sözl
ərində güclü iradə, məntiq və qətiyyət duyulardı. Bu nəcib
insanın həm də öncə görmə bacarığı vardı. Yadımdadır
k
əndimizdə traktorçu işləyən Həmdulla Şərifovun bir-birinin
ardınca 3 uşağı anadan olmuş və az keçmədən körpələr
ölmüşdülər. Mən Həmdullanı götürüb Xaçmazın Çarxı kən-
din
ə Əbdülqasım ağanın yanına getdik. Haradan gəldiyimizi
v
ə məqsədimizi bilən axund ərkli tərzdə dedi:
-
Siz güclü alim olan Hacı Kərimi kəndinizdə qoyub niyə
m
ənim yanıma gəlmisiniz? Mən sizə kəndinizə qayıdıb öz
əfəndinizdən məsləhət almağınızı tövsiyyə edirəm.
Hacı Kərim Əfəndi isə bizi diqqətlə dinləyib kitab açdı
v
ə dedi:
-H
əmdulla, oğlum, yoldaşının doğuşdan sonra üstünə
h
əmzatlı qadın gəlib. O, dualar yazdı və həm də dedi ki, birinci
Dostları ilə paylaş: |