342
liml
əri haqqında az da olsa oxuculara məlumat çatdırılıb.
Ancaq rayon t
əhsilinin köklü tarixi, bu çətin sahənin ilk
yaradıcıları və təşkil edənləri haqqında, bir sözlə rayonumuzda
t
əhsilin ilk tarixini başlayan, onun coğrafiyasını genişlən-
dirm
əyə var gücünü sərf edən ilk elm və təhsil fədailəri
haqqında belə bir kitabı birinci dəfədir ki, oxuyuram.
Bu kitab ix
tisasca iqtisadçı olan, rayon Təhsil Şöbəsinin
aparatında 40 ildən artıq mühasib və baş mühasib işləyən,
rayon mü
əllimləri ilə demək olar ki, hər gün təmasda olan şair-
publisist, t
ədqiqatçı Zakir Bayramlıya məxsusdur. Müəllif bu
kitab vasit
əsilə sevimli oxucuları ilə üçüncü dəfə görüş təşkil
edib.
Şam ona görə yandırılır ki, ətrafı işıqlandırsın, daban-
dabana bizi izl
əyən qaranlığı yox etsin. Ədəbi əsər də ona görə
ya
zılır ki, oxucu kütləsinə çatdırılsın. Oxucular isə həmin
kitabı həvəslə oxuyub, onları maraqlandıran suallara həmin
kitabın köməyi ilə cavab tapsınlar. Kitabın işığında necə hərə-
k
ət etmək, işləmək və hər şeyi görmək imkanı tapsınlar. Ona
gör
ə də belə ədəbi əsərlər ağlın, yaddaşın və yuxusuz gecə-
l
ərdə çəkilən əqli zəhmətin bədii məcmuu, bədii inikasıdır.
Zakir Bayramlının “Min ilə bərabər yüz il” adlı bu
t
ədqiqat əsəri Pirəbədil kənd tam orta məktəbinin 100 illik
tarixini
əks etdirir. Lakin həmin kitabda bütün rayon təhsilinin
aparatı, Şabrandakı əsas təhsil ocaqları sayılan məktəblər
bar
ədə, eləcə də zəhmətsevər Şabran müəllimləri haqqında
kifay
ət qədər mükəmməl və hərtərəfli məlumat almaq müm-
kündür. Buradan bel
ə nəticəyə gəlmək olar ki, geniş oxucu
kütl
əsini maraqlandıra biləcək məlumat bazası nəzərə alınarsa
Z.Bayramlının bu kitabı təkcə Pirəbədil kənd orta məktəbini
deyil, bütün rayonun t
əhsilini əhatə edib.
Kitabı vərəqlədikcə rayonun yaddaşlarda əbədi həkk ol-
muş çoxlu ziyalı təbəqəsi haqqında məlumatlanırsan. Bu mə-
lumatlar olduqca d
əqiq, geniş, faktlara və rəqəmlərə söykənən
343
m
əlumatlardır. Müəllifin yaddaşında və xatirələrində olan bü-
tün m
əlumatların öz incəliklərinə qədər belə məsuliyyət hissi
il
ə qələmə alması onun nəinki rayon səviyyəli, hətta respub-
likanın təhsili sahəsi üzrə tanınan düzgün və təcrübəli bir
maliyy
ə işçisi olmasından xəbər verir.
Kitabı oxuduqca adı çəkilən bir çox müəllimlərin dünya-
sını dəyişməsini gördükcə qəhərlənirsən. Lakin müəllif xalq
m
əsəlləri, rəvayətlər, yazdığı şeirlər vasitəsilə dünyasını dəyi-
şən bu müəllimlərin hələ də unudulmadığını, onların əziz xati-
r
əsinin tez-tez yaxınlarının, qohumlarının, şagirdlərinin və iş
yoldaşlarının yaddaşında və xatirəsində daşlaşdığını söyləyir.
Burada kitabın müəllifi rəssam bacarığı ilə əsərdə böyük
ustalıq və məharətlə hər bir müəllimin bədii portretini olduğu
kimi b
ədii boyalarla işıqlandıra bilib. Kitabın hər sətrini
oxucuya çatdırmağı bacaran, oxucunu yormaq istəməyən
mü
əllif bütün əsər boyu bir çox bədii “priyomlar” dan istifadə
edir.
Haşiyədən çıxmaqla şifahi və yazılı ədəbiyyatımızdan
qaynaqlanan nümun
ələr gətirir. O, kitaba daxil etdiyi məzəli ,
düşündürücü əhvalatlarla və rəvayətlərlə istəkli oxucusunu ələ
almağı bacarır. Bu isə kitaba maraq hissini birə beş artırır.
Oxucu sanki sözün sehrind
ən ovsunlanaraq əlindəki kitabdan
ayrılmaq istəmir.
Zakir Bayramlı kitabın “Yurda bəzək insanlar” bölməsində
Q
əzənfər Musabəyovu, “İlk məzunlar” bölməsində Niftalı
Aşurovu, “Ölüm sevinməsin qoy” bölməsində Nurulla Xəli-
lovu, “Hacılar haca gedir” bölməsində Hacı Yusif Əliyevi və
başqalarını xatırlamaqla Pirəbədil torpağının qədimliliyindən
v
ə rayonun ilk ziyalılar beşiyi olmasından xəbər verir.
M
ən kitabı oxuduqdan sonra bildim ki, Pirəbədil adlı bu
yurd t
əkcə dahi inqilabçılar yetişdirməyib. Müəllif öz kita-
bında cənnət məkan hesab etdiyi bu kənddə təhsilin yüksə-
lişinin ən qatı tərəfdarı olmuş Mahmudağa kişi haqqında
topladığı məlumatları kitabda geniş əks etdirib. Z.Bayramlı öz
344
kitabında Mahmudağa kişinin nəvələri dahi bəstəkar Tofiq
Quliyev, politoloq Rasim Musab
əyov, Azərbaycanın
İspaniyadakı səfiri Altay Əfəndiyev, Mahmudağanın nəticəsi
kinorejissor Eldar Quliyev v
ə digərləri haqqında məlumat
verir.
Mü
əllifin kitabını həyacansız oxumaq mümkün deyil.
Çünki onu v
ərəqlədikcə elə bil bir sehirli əlçatmaz aləmə dü-
şürsən. Və kitabı oxuyub başa çatar-çatmaz Pirəbədil torpa-
ğının valehedici gücünə inanırsan.
M
ən bir oxucu kimi belə nəticəyə gəldim ki, rayonumuzda
ilk tanınmış pedaqoqlar, ilk tanınmış dövlət xadimləri, ilk
müh
əndislər, ilk həkimlər, ilk bəstəkarlar, kinorejisorlar, səfir-
l
ər və s. hamı Rirəbədil torpağının yetirmələridir. Belə talant-
lar yetir
ən torpağa min alqış !
Z
akir Bayramlı kitabın “Kəndim beşiyim mənim” bölmə-
sind
ə, “Bura məskənidir gözəlliklərin...” yazısında Pirəbədil
k
əndi haqqında belə yazır: “Allah- Taala bu yerlərə nə qədər
b
əzək, yaraşıq, nemət verdiyini özü bilir.” Mən belə hesab
edir
əm ki, pirəbədillilər öz ehtirasları üçün bu “gözəlliklər
m
əskənini” özlərinə həqiqi, şux sənət obyekti seçiblər. Payo-
numuzun bu c
ənnət guşəsində təbiətin əsrarəngiz gözəlliyi
sanki insanı vəcdə gətirir. Onun təbiətini, düşüncəsini, bir
sözl
ə ruhunu sağlamlaşdırır. Rayonumuza ad-san gətirən, onu
şöhrətləndirən dünyasını dəyişmiş Pirəbədil kənd tam orta
m
əktəbinin məzun və müəllimlərinə Allah rəhmət eləsin!
T
əbiətin əsrarəngiz gözəlliklərindən ruhlanan, bu füsunkar
k
ənddə əməkdən zövq ala-ala yaşayan, zümrüd ğözlü bulaq-
ların gözündən süzülüb gələn sudan içən, münbit torpağın
yetirdiyi
ətirli meyvələrdən qidalanan və öz halal zəhməti ilə
V
ətənə öz layiqli töhfələrini verən Pirəbədil məktəbinin müəl-
liml
ərinə və yetirmələrinə eşq olsun!
Bu kitab h
əqiqətən Pirəbədil kəndinin “ensiklo-
pediyası”dır.
Dostları ilə paylaş: |