195
– Budur müqavilə... alçaq tərcüməçi atıb... Korovyev...
eynəkli!
Portfeli açıb baxdı, əlini içinə soxdu, sifəti göyərdi və
portfel əlindən borĢun içinə düĢdü. Portfeldə heç nə yox idi:
nə Styopanın məktubu, nə müqavilə, nə əcnəbinin pasportu,
nə pul, nə kontramarka. Bir sözlə, qatlama metrədən baĢqa
heç nə.
– YoldaĢlar! – sədr qəzəblə qıĢqırdı, – onları tutun!
Bizim binada cin-Ģəyatin var!
Bu yerdə Pelageya Antonovnanın gözünə nə göründüsə,
əllərini Ģappıldadıb çığırdı:
– Təqsirini boynuna al, Ġvaniç! GüzəĢt edərlər!
Gözlərinə qan sağılmıĢ Nikanor Ġvanoviç yumruqlarını
arvadının baĢı üzərinə qaldırıb xırıldadı:
– Ax, lənətəgəlmiĢ səfeh!
O, halsız halda stula çökdü, görünür, taleyilə barıĢmalı
oldu.
Bu vaxt pilləkənin meydançasında maraqdan alıĢıb-
yanan Timofey Kondratyeviç Kvastsov sədrin mənzilinin
açar yerinə gah qulağını, gah gözünü dirəyirdi.
downloaded from KitabYurdu.org
196
BeĢ dəqiqə keçmiĢ binanın həyətindəki sakinlər sədrin
iki Ģəxsin müĢayiətilə darvazaya tərəf getdiyini gördülər.
DanıĢırdılar ki, Nikanor Ġvanoviç ağappaq ağarıbmıĢ,
yeriyəndə kefli kimi yırğalanır, nəsə mızıldayırmıĢ.
Bir saatdan sonra isə on bir nömrəli mənzilə naməlum
bir adam gəldi, Timofey Kondratyeviç baĢqa sakinlərə sədri
necə yaxaladıqlarını ləzzətlə danıĢdığı vaxt, onu barmağı ilə
mətbəxdən dəhlizə çağırıb nəsə dedi və birlikdə yoxa
çıxdılar.
X fəsil
YALTADAN XƏBƏRLƏR
Nikanor Ġvanoviçin baĢına bədbəxt hadisə gəldiyi vaxt
elə həmin Sadovaya küçəsindəki 302-bis №-li binanın
yaxınlığında yerləĢən Varyetenin maliyyə direktoru
Rimskinin kabinetində iki nəfər var idi: Rimski özü və
Varyetenin inzibatçısı Varenuxa.
downloaded from KitabYurdu.org
197
Teatrın ikinci mərtəbəsindəki böyük kabinetin iki
pəncərəsi Sadovaya küçəsinə, maliyyə direktorunun
oturduğu yazı stolunun arxasındakı pəncərə isə Varyetenin
sərinləĢdirici içkilər satılan bufet, tir və açıq estrada yerləĢən
yay bağına baxırdı. Kabinetin bəzək-düzəyi yazı stolundan
savayı divardan asılmıĢ bir qalaq köhnə afiĢadan, balaca
masaya qoyulmuĢ su dolu qrafindən, dörd kreslodan və
üstünə hansısa tamaĢanın çoxdan toz basmıĢ maketi qoyulan
küncdəki altlıqdan ibarət idi. Söz yox, bundan baĢqa, boyası
qopub tökülmüĢ köhnə-köĢkül kiçik bir seyf də var idi ki,
Rimskinin sol tərəfində, yazı stolunun böyründə yerləĢmiĢdi.
Masa arxasında oturan Rimskinin səhərdən kefi yoxdu,
Varenuxa isə, əksinə, həyəcanlı və olduqca iĢgüzar
görkəmdə idi. Bununla belə, enerjisini sərf etməyə yer
tapmırdı.
Varenuxa xüsusilə də proqramın dəyiĢdiyi günlərdə
zəhləsini tökən – indi məhz elə bir gün idi – kontramarka
istəyənlərin əlindən maliyyə direktorunun kabinetində
gizlənmiĢdi.
downloaded from KitabYurdu.org
198
Telefon zəng çalan kimi Varenuxa dəstəyi götürüb
yalandan dedi:
– Kimi? Varenuxanı? Yoxdur. Teatrdan çıxıb.
– Zəhmət olmasa, Lixodeyevə bir də zəng vur, – Rimski
əsəbi halda dedi.
– ƏĢi, yoxdur evdə. Karpovu da yollamıĢam. Evdə heç
kim yoxdur.
– Bu nə iĢdir qanmıram, – Rimski hesab makinasını
Ģaqqıldada-Ģaqqıldada donquldandı.
Qapı açıldı və kapeldiner yenicə çap olunmuĢ bir yığın
əlavə afiĢa ilə içəri girdi. YaĢıl vərəqədə iri qırmızı hərflərlə
yazılmıĢdı:
Bu gün ve hər gün Varyete teatrında proqramdan əlavə:
PROFESSOR VOLAND
Qara magiya seansları tam ifĢası ilə
Varenuxa maketin üstünə atılmıĢ afiĢalara kənardan göz
gəzdirib, kapeldinerə tapĢırdı ki, bütün nüsxələri təcili
yapıĢdırsınlar.
downloaded from KitabYurdu.org
199
– YaxĢıdır, diqqəti cəlb edəndir, – kapeldiner gedəndən
sonra Varenuxa fikrini bildirdi.
– Mənimsə bu həngamə heç xoĢuma gəlmir, – Rimski
buynuz sağanaqlı eynəyinin arxasından afiĢalara acıqla
baxaraq deyindi, – ümumiyyətlə, mən təəccüb edirəm, kim
buna icazə verib!
– Yox, Qriqori Daniloviç, elə demə, bu, çox incə
gediĢdir. Bunun bütün dadı-duzu ifĢadadır.
– Bilmirəm, bilmirəm, bunun heç bir dadı-duzu yoxdur,
o, həmiĢə özündən belə hoqqalar çıxarır! Heç olmasa, bu
cadugəri göstərəydi. Barı sən onu görmüsən? Kim bilir,
haradan eĢələyib tapıb!
Aydın oldu ki, Rimski kimi Varenuxa da cadugəri
görməyib. Dünən Styopa artıq qaralaması yazılmıĢ müqavilə
ilə maliyyə direktorunun üstünə (Rimskinin təbirincə desək,
"dəli kimi") cummuĢdu ki, təcili onun üzünü çıxarıb pulu
versin. Cadugər isə əkilmiĢdi, Styopadan baĢqa onu görən
olmamıĢdı.
Rimski saatını çıxarıb baxdı, üçə beĢ dəqiqə iĢlədiyini
görüb lap hirsləndi. Hirslənməyib neyləsin! Lixodeyev,
downloaded from KitabYurdu.org
200
təxminən, saat on birdə zəng elədi ki, yarım saata gəlir,
gəlmədiyi bir yana, evindən də yoxa çıxdı!
– Axı iĢlərim tökülüb qalıb! – Rimski barmağı ilə bir
yığın imzalanmamıĢ kağız göstərib nərildədi.
– Görəsən, o da Berlioz kimi tramvay altına düĢməyib
ki? – Varenuxa kəsik-kəsik, davamlı və ümidsizlik dolu
siqnallar eĢidilən dəstəyi qulağına tutaraq dedi.
– Ancaq nə yaxĢı olardı... – Rimski astadan acıqla dedi.
Elə bu vaxt kabinetə əynində formalı gödəkcə, qara
yubka, baĢında furajka, ayağında çəkələk bir qadın girdi.
Qadın belindəki balaca çantadan kvadratĢəkilli ağ kağız və
dəftər çıxarıb soruĢdu:
– Varyete buradır? Sizə təcili teleqram var. Qol çəkin.
Varenuxa qadının dəftərinə əyri-üyrü bir qol
çəkib,yalnız qapı onun arxasınca örtüləndən sonra
kvadratĢəkilli kağızı açdı.
Teleqramı oxuyub gözlərini döydü və kağızı Rimskiyə
verdi.
Teleqramda yazılmıĢdı: "Yaltadan Moskvaya. Varyete.
Bu gün saat on ikinin yansında cinayət axtarıĢ idarəsinə gecə
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |