Yer resurslari (fondi) – yerdan foydalanish iqtisodiyotining ob’ekti sifatida razzaqberganov Asrorbek
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Razzaqberganov Asrorbek Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti To’rtko’l fakulteti talabasi Ozodova Zilola
- Kalit so’zlar
| 5 th - International Conference on Research in Humanities, Applied Sciences and Education Hosted from Berlin, Germany https://conferencea.org August 30 th 2022 126 YER RESURSLARI (FONDI) – YERDAN FOYDALANISH IQTISODIYOTINING OB’EKTI SIFATIDA Razzaqberganov Asrorbek Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti To’rtko’l fakulteti talabasi Ozodova Zilola Qoraqalpog’iston qishloq xo’jaligi va agrotexnologiya insitituti Annonatsiya Mazkur maqola ushbu nomdagi mavzuning o‘quv dasturiga mos tarzda tayyorlangan. Ushbu maqolada yer resurslaridan samarali foydalanish, nazariy-uslubiy muammolari, shuningdek yerdan foydalanishning barqaror rivojlanishi, iqtisodiy tamoyillari, mexanizmi va ko‘p maqsadlilik xarakteri va boshqa shu kabi yo‘nalishlar yuzasidan muammolarni aniqlash, shuningdek ularning уechimlari yuzasidan muayyan fundamental, tizimli, metodologik va amaliy asoslari bilan bog‘liq masalalar yoritilgan. Kalit so’zlar: Tabiiy antropogen, eroziya, geodeziya va kartografiya faoliyatini takomillashtirish, davlat kadastrlari. Jahon yer fondi bugungi kunda 13,4 mlrd. gektarni tashkil qiladi, uning atigi 1,5 mlrd. gektari, ya’ni 11 % qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi uchun iqtisodiy jihatdan qulay hisoblanadi9 . Ularning miqdori va sifati tabiiy va antropogen omillar va jarayonlar ta’sirida yildan yilga kamaymoqda. Demak, global oziq-ovqat muammosini echish va iqtisodiyot, ayniqsa qishloq xo‘jaligida foydalanish uchun cheklangan yer resurslarining samaradorligini oshirish kelajakda ekstensiv emas, balki intensiv yo‘llarni qo‘llash, shuningdek yer mulkdorlari, egalari va ijarachilarining yerlardan intensiv foydalanishga investitsiya kiritish, yerlar unumdorligini saqlash va oshirish, umuman yerlarning resurs sifatidagi funksiyalarini yanada kuchaytirish imkoniyatlarini yaratadigan tizimni shakllantirish munosabatlari va mexanizmlari bilan ham bevosita bog‘liqdir. Insoniyat tomonidan turmush kechirish uchun va jamiyat hamda iqtisodiyot, ayniqsa qishloq xo‘jaligida foydalanish maqsadlarida yangi yerlarni o‘zlashtirish bilan birga mavjud yerlar meliorativ holatining buzilishi, eroziya, qurg‘oqchilik, sho‘rlanishning kuchayishi va yer osti suvlarining ta’siri, sanoat va transport qurilishlari, foydali qazilmalarning ochiq tarzda o‘zlashtirilishi natijasida foydalanishdagi, ayniqsa qishloq xo‘jaligi yerlarining oborotdan chiqarilishi global miqyosda jadallashib bormoqda. Shuning uchun dunyo yer fondining asosiy muammosi – yer resurslari (fondi) dan foydalanishni tartibga solish bo‘lmoqda. Ko‘plab mamlakatlarda yer fondini saqlab qolish va ularning tarkibini tartibga solish bo‘yicha chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. Bu borada O‘zbekistonning ham BMT, YUNESKO, FAO kabi xalqaro tashkilotlar hujjatlariga implementatsiya bo‘lishi va ularning imkoniyatlaridan samarali foydalanishi dolzarb Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|