Yusupova Z. X


Siljituvchi harakatlarda ta’sir kuchi



Yüklə 3,54 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə138/149
tarix28.11.2023
ölçüsü3,54 Mb.
#134207
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   149
12.4. Siljituvchi harakatlarda ta’sir kuchi
Siljituvchi harakatlarda ta‘sir kuchi, odatda, ko‗p zvenoli kinematik 
zanjirning oxirgi zvenolari tomonidan namoyon bo‗ladi. SHuning bilan birga
ayrim zvenolar bir-birlari bilan ikki usulda o‗zaro ta‘sirda bo‗ladi:
1. Parallel — zvenolar ta‘sirini o‗zaro kompensatsiyalaydigan hol; agar 
zvenolardan biri namoyon qiladigan kuch etarli darajada bo‗lmasa, boshqa zveno 
buni katta kuch bilan kompensatsiya qiladi. Misol: kurashdagi tashlashlarda 
usulni bajarish uchun etarli bo‗lmagan bir qo‗lning mushak kuchi ikkinchi 
qo‗lning katta kuchi ta‘siri ostida kompensatsiyalanadi. Parallel o‗zaro ta‘sir faqat 
shoxlanadigan kinematik zanjirlarda (ikkala qo‗l yoki ikkala oyoqlar harakatlari) 
bo‗lishi mumkin.
2. Ketma ket - o‗zaro kompensatsiyani imkoni bo‗lmaydigan hol. 
Ko‗p zvenoli kinematik zanjirning zvenolarini ketma – ket o‗zaro ta‘sirida 
qandaydir bir zveno qolganlariga nisbatan kuchsizroq bo‗lib qolishi va maksimal 
kuchni namoyon bo‗lishini chegaralashi mumkin. YOki uni maqsadga 
yo‗naltirilgan holda mustahkamlash yoki mazkur zveno natijalar o‗sishini 
chegaralamaydigan qilib harakatlar texnikasini o‗zgartirish maqsadida bunday 
ortda qolgan zvenoni anglay olish juda ham muhim. Masalan, tizza-bodir 
bo‗g‗inlar mushaklari nisbatan kuchsiz bo‗lgan yadro uloqtiruvchilar final 
kuchlanishidan oldin butun tovon bilan sapchishni amalga oshiradilar; kuchli 
tovonli sportchilar oyoq uchiga o‗tib sapchishni bajarishlari mumkin. Ish 
jarayoniga kuchsiz zvenolarni qo‗shish (agar ularni qo‗shish iloji bo‗lsa) sport 
natijalarini pasayishiga olib keladigan texnik xatolik hisoblanadi.


318 
YUqorida ta‘kidlanganidek, ta‘sir kuchi sportchining tanasini vaziyatiga 
bog‗liq. SHuning uchun texnikani shunday qurish kerakki, eng katta ta‘sir kuchi 
ushbu vaziyat uchun eng qulay holatlarda namoyon qilishni imkoni bo‗lsin.
Masalan, ko‗prik ustidagi shtanga grifining turli balandliklarida shtangachi 
unga bir xil bo‗lmagan kuch bilan ta‘sir ko‗rsatishi mumkin. Texnikani to‗g‗ri 
qzllaganda sportchi mushak kuchlanishlarini mazkur poza uchun eng qulayiga 
yo‗naltira oladi (shtangani uzish (podrыv)deb nomlanadi).

Yüklə 3,54 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   134   135   136   137   138   139   140   141   ...   149




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə