Zamonaviy axborot texnologiyalari
Yüklə 2,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Algoritmlarni grafik usulda tasvirlash. Algoritmning bunday tasvirlash usuli algoritm sxemasi yoki blok-sxema
| grafik usulda
tasvirlashda har bir amal bir yoki bir nechta harakatni ifodalovchi o‘zaro bog'liq funksional bloklar ketma-ketligi orqali tasvirlanadi. Amallarni belgilanishi Izoh Oddiy harakat Shart tekshirish Sikl (takrorlanish) boshi Yordamchi algoritmga murojaat Ma‘lumotlarni kiritish va chiqarishning umumiy ko‘rinishi Algoritmning boshi va oxiri Natijani bosmaga chiqarish Algoritmlarni grafik usulda tasvirlash. Algoritmning bunday tasvirlash usuli algoritm sxemasi yoki blok-sxema deb ataladi. Blok-sxemada xar bir harakat turini (boshlang'ich qiymatlami kiritish, ifodalar qiymatlarini hisoblash, shartlarni tekshirish, amallarni takrorlashni boshqarish, qayta ishlashni tugatish va x.k.) ma‘lum bir geometrik figura orqali ifodalanadi. Blokli belgilar (geometrik figuralar) chiziqlar orqali bog'lanadi (bunda qaysi amal oldin, qaysi biri keyin bajarilishi ko‘rsatiladi). Quyidagi jadvalda blok-sxemada ishlatiladigan bloklar berilgan. 3.1-rasm. Blok-sxemada ishlatiladigan bloklar v ‖ Oddiy xarakat” belgisi orqali formulalar, hisob-kitob, o‘zlashtirish amallari ifodalaniladi. Bir nechta amallarni alohida yoki bitta belgi orqali ifodalash mumkin. v"Shart tekshirish" bloki orqali amallar bajarilish yo‘nalishi shart bajarilishi asosida ko‘rsatiladi. Bunday blokning har birida savol, shart yoki munosabat ko‘rsatiladi. v"Sikl" bloki amallarni takrorlash uchun ishlatiladi. Blok ichida siklning boshi va oxirini ko‘rsatuvchi parametr (i), parametrning o‘zgarish qadami ko‘rsatiladi. v"Yordamchi algoritmga murojaat" bloki alohida va mustaqil ishlovchi qism dastur va yordamchi algoritmlarga murojaatni bildiradi. 37 Quyida yuqorida keltirilgan ikki sonning eng katta umumiy bo‘luvchisini (EKUB) topish algoritmi blok-sxema orqali tasvirlangan. Ushbu algoritm uchun M=32, N=24 bo‘lganda, uning ijrosidagi natijalar quyidagicha bo‘ladi: 3.2-rasm. Ichki radiusi R1 ga, tashqi radiusi R2 ga (R1 < R2) teng bo‘lgan halqa yuzini hisoblash algoritmini tuzing. Bunda n=3.14 deb hisoblang. Algoritmda R1 va R2 qiymatlar kiritilishi ko‘zda tutilsin. Natijani chiqaring. Soliq to‘lovchi o‘z yer maydoni uchburchak shaklida ekanligini va uchburchak tomonlarini mos ravishda x, y, z sonlariga teng ekanligini ma‘lum qildi. Uning yer maydoni haqiqatan ham uchburchak shaklida ekanligini aniqlash algoritmini tuzing. Ya‘ni tomonlari x, y, z sonlariga teng bo‘lgan uchburchak mavjudligini aniqlash masalasini yeching. |