Zbekiston milliy universiteti huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi



Yüklə 1,37 Mb.
səhifə25/52
tarix29.09.2023
ölçüsü1,37 Mb.
#124828
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   52
04.09.2023 Dissertatsiya

Idiomalashganiga koʻra ular sof frazeologik juft soʻzlar deb taʻriflanadi. Ular frazeologiyaga oid yoki idiomatik boʻlishi mumkin. Sof frazeologik juft soʻz jumlalarda muhim rol oʻynaydi. Tarkibiy qism adaptatsiyaga, yaʻni hech qanday maʻno oʻzgarishiga olib kelmaydi (M: rechts und links, Bruder und Schwester, lesen und schreiben). Idiomatik juft soʻzlar esa oʻzida ikkita ichki qismga boʻlinadi: butunlay barqaror boʻlsa, oʻzining idiomatik maʻnosini almashtirish xususiyatiga egadir.
Soʻz turkumiga koʻra ushbu quyidagi soʻz turkumlari mavjuddir:

  • otlar (Hals über Kopf) (shoshma-shosharlik);

  • sifatlar (klipp und klar ) (qisqa va loʻnda, aniq va ravshan);

  • ravishlar (ab und zu) (goh-gohida, baʻzida-baʻzida);

  • old koʻmakchilar (nach wie vor) (hali hanuz);

  • feʻllar (hegen und pflegen) (pax paxlamoq, avaylab-asramoq)78.

Soʻz turkumiga oid nemis tilidagi juft soʻzlarning tarkiblashtirish boshqa tillar kabi bir xil, deyarli farqli tomonlari uchramaydi. Ularning sintaktik vazifalarida ham bir qancha oʻziga xos jihatlarini kuzatish mumkin:

  1. Subyekt (kamdan kam): Handel und Wandel gingen wieder weiter (oldi-sotti qayta tiklandi);

  2. Obyekt: Sie haben Haus und Hof verloren (ular uy-joylarini yoʻqotdilar);

  3. Kesim: Was du da erzählst, ist weder Fisch noch Fleisch (Siz aytayotgan narsa na baliq, na goʻsht);

  4. Ravish: Im Großen und Ganzen bin ich damit zufrieden (Umuman olganda, men bundan xursandman);

  5. Idiomatik feʻlga oid jumlaning bir qismi: Opa spuckt Gift und Galle (Bobom zahar-zaqqum tupuradi);

  6. Feʻlga oid jumlalar: Die Kranke kann nicht leben und nicht sterben (bemor na sogʻayadi, na oʻladi);

  7. Gap qiymatiga ega aks-sado: verflixt und zugenäht (jin chalmoq-urmoq).


Yüklə 1,37 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   52




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə