Ўзбекистон республикаси

Salomatligimizni nima ifodalaydi?
Salomatligimizga biologik, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy va atrof-muhit kabi omillar ta'sir etadi, ya'ni salomatligimiz boshka kishilar, jamiyat va atrof-muhit holati bilan bog'liq. Kishilarning ijtimoiy ahvoli, daromadi, atrof-muhit nojo'ya ta'sirlaridan himoyalanishi kanchalik sifatli bo'lsa, salomatlik darajasi shunchalik yuqori bo'ladi. Salomatlik pozitiv darajasining individual holatda ham, jamoat doirasida ham sog'liq tayanchi bo'lgan manbalarga yetisha olishimiz bilan sezilarli aloqasi bor.
BSST 1994 yilda Yevropa regioni aholisi salomatligi to'g'risida ma'lumot berib, ta'kidlaydiki:
«Vaziyat bir xillikdan yiros. Asosiy statistsr. ma'lumotlar Iqgpisodiy Hamkorlik va Taratssiyot Tashkiloti (IHTT) ga a'zo mamlakapglarda ... bolalar vaumumiy o'lim, o'rpgacha hayot davomshshigi va muayyan kasalliklar bilan kasallanish darajasi ko'rsatkichlari bo'yicha salomatlik umuman yaxshshanganligini ko'rsatadi. Akstcha, Markaziy va Sharsiy Yevropa mamlakatlari (MSHEM ) va sobis SSRI ning yangi mustatsil davlatlari (YAMD) da oxirgi yigirma yil mobaynida salomatlik holati. bo'yicha x,yech sanday ijobiy o'zgarish kuzatilmaydi, ba'zi mezonlar bo'yicha esa hatto yomoplashgan. Undan tashsari, ayrim mamlakatlarning turli ijtshyuiy guruhlar orasida sezilarli o'zgarishlar ro'y bergan. Aholining kambagal tabatsalari salomatligi yuqori tabatsalar salomatligiga saraganda ancha yomon.»
Inson salomatligi xususida fikr borganda kambag'allik asosiy omil ekanligi bu ma'ruzadan ayon buladi. Salomatlikni mustahkamlash manbalariga yetishishdagi tengsizlikka sabab bo'ladigan asosiy omil - bu kambag'allikdir. Jumladan, kambag'al:
• ayol
• yosh yoki kari
• mahalliy yoki aholiga nisbatan etnik kam jamoada
• nogiron (jismoniy yoki ruhiy holatga ko'ra)
• ishsiz ekanlikdir.
Ma'lumki, ayol yoki nogironlik salomatlik manbalariga yetishishni cheklamaydi. Bular jamiyatimizning ojiz guruh-laridir. Ularga nisbatan salomatlik manbalarining notekis taqsimlanishi ularga jamiyatdagi ustun mafkura qanday muno-sabatda ekanligini bildiradi, aynan mana shu salomatlikka «yetishish»ni ta'minlaydi.