Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

altında  saxlayardı 

)4(

.Həmçinin,  camaat  içində  topladığı 

hədisləri də yandırdı. 

Ömərin xilafəti dövrü də belə keçdi. Osman əvvəlcədən 

səh:26 

 

1

-

 [

1

 . ]

həmin mənbə 1-ci cild, səh. 7, 8, 13  

2

-

 [

2

  .  ]

Əli  ibn  Əbu  Talib  (ə)  -  “Nəhcül-bəlağə”  “Şiqşiqiyyə 

xütbəsi

 ”

 یتح هدعب نلاف یلااهب یلداف هلیبسل لولاا یضم  

3

-

 [

3

  .  ]

Katibul  Vaqidi-Məhəmməd  ibn  Səd  “Ət-təbəqatul-

Kubra”  3-cü  cild,  səh.  206;  İbn  Abdul  Birr  “Cameu  bəyanil 

elmi və fəzlih”1-ci cild, səh. 64-65 . 

4

-

 [

4

 . ]

Bu məsələni “Hədisin tarixi” kitabında geniş gətirmişik  

planlaşdırılmış  şəkildə  xilafətə  sahib  çıxdı 

)1(

.Osmanın 

zamanında, xilafət və hökumət hədis nəqlinin əleyhinə daha da 

amansız  oldu.  Ömər  öz  zamanında  Peyğəmbərin  (s) 

səhabələrinə  əziyyət  edib  onları  Mədinəyə  gətirməklə  öz 

nəzarəti  altında  saxlayırdısa  və  onların  yazdıqları  hədisləri 

yandırırdısa,  Osman  bu  əməlin  qarşısını  almaq  üçün 

Peyğəmbərin (s) tanınmış səhabələrinə işgəncə verərək, onları 

sürgün  edərdi.  Belə  ki,  Əbuzəri  Mədinədən  Şam  şəhərinə, 

oradan  isə  Mədinəyə  və  Mədinədən  isə  Rəbəzəyə  qızmar  və 

kimsəsiz səhraya sürgün etdi. Bununla da Peyğəmbərin (s) əziz 

köməkçisi  isti  səhrada,  qürbət  yerdə  öz  canını  tapşırdı. 

Həmçinin  Peyğəmbərin  (s)  başqa  səhabəsi  sayılan  Əmmar 

Yasiri elə döydürmüşdü ki, vurulan zərbələrin ağrısından bihuş 

olaraq yerə yıxılmışdı

)2(

. 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

İyirmi  beş  il  üç  xəlifənin  hökuməti  zamanı  Peyğəmbərin  (s) 

səhabələri, tabeinlər və başqaları bu acınacaqlı və çətin həyatı 

yaşadılar.  Axırda  çarəsiz  qalmış  bu  ümmət  qiyam  edərək 

Osmanın xilafətini devirdi və onu öldürdülər. Sonra Əliyə (ə) 

tərəf üz çevirdilər. Onu çox təkidlə xilafətə gətirdilər 

)3(

.Əli (ə) 

hakimiyyətə elə bir zamanda  yetişmişdi ki, artıq 30 ildən çox 

idi ki, müsəlmanlar get-gedə keçmiş xəlifələrin zamanında olan 

siyasi gedişə adət etmişdilər. Əli (ə) öz zamanının vəziyyətini 

belə açıqlayır:

)4(

 

-

 

“ Məndən öncə olan xəlifələr yetərincə Peyğəmbər (s) ilə 

səh:27 

 

1

-

 [

1

 . ]

Nəhcül-bəlağə  “Şiqşiqiyyə  xütbəsi

 ”

-

 

ح یفاهریسف

 ءانشخ هزو

“Abdullah  ibn  Səba”  kitabında  bu  hadisəni  geniş  şəkildə 

gətirmişik. 1-ci cild, səh. 142-151, ikinci çapa müraciət edin . 

2

-

 [

2

 . ]

Əhməd ibn Yəhya Bilazəri-“İnsabul-əşraf”5-ci cild; səh. 

49 . 

3

-

 [

3

  .  ]

Seyyid  Murtəza  Əsgəri-“Ummul-möminin  Aişənin 

hədisləri” səh 115 . 

4

-

 [

4

 . ]

Burada Əlinin (ə) acı və ağır ürək ağrılarını bəyan etdiyi 

cümlələri sizə yenə söyləyirik. Əlbəttə hərfi tərcümə ilə yox, o 

Həzrətin  buyurduqlarını  nəql  edərək  məna  etmişik.  Geniş 

şəkildə *Məhəmməd ibn Yəqub Kuleyni-”Rovzətul Kafi” 8-ci 

cild, səh. 61-63 . 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

müxalif  olan  əməlləri  yerinə  yetirdilər.  O  Həzrətin  əmrini 

pozaraq sünnəsini dəyişdilər. İndi isə mən camaatı bu işlərdən 

çəkindirməklə Peyğəmbərin (s) zamanında olduğu kimi yerinə 

yetirməyə çağırsam, qoşunlarım mənim ətrafımdan dağılacaq, 

məni  tənha  və  kimsəsiz  qoyacaqlar.  Ən  azı  və  çoxu  öz 

tərəfdarlarımla,  Peyğəmbər  sünnəsi  və  İlahi  kitab  yolu  ilə 

mənim vilayətimi qəbul edənlərlə birgə qalacam”. 

“Nə fikirləşirsiniz? Əgər əmr etsəm ki; 

İbrahimin  (ə)  məqamını  Peyğəmbərin  (s)  buyurduğu  yerə 

qaytarın; 

Fədək bağlarını Fatiməin (s) övladlarına tapşırıram; 

Peyğəmbərin  (s)  bağlanmış  əhdi-peyman  necə  idisə,  eləcə 

yerinə yetirsəm; 

Peyğəmbər  (s)  tərəfindən  məsləhət  üzündən  səlahiyyəti  olan 

şəxslərə verilmiş torpaqları özlərinə qaytarsam; 

Xəlifələrin  zülmkarcasına  çıxardıqları  hökmlərə  ədalətlə 

yenidən baxsam; 

Zəkatı onun əsil yerlərindən düzgün ölçüdə alsam; 

Dəstəmazı,  quslu  və  namazı  əvvəlinci  şəkildə  yerinə 

yetirilməsinə əmr etsəm; 

Öz  ərlərindən  boşandırılaraq  ədalətsizcəsinə  başqalarına 

verilən qadınları öz ərlərinə qaytarsam; 

Təbəqə  söhbəti  ilə  bölünən  beytul-malı  Peyğəmbərin  (s) 

zamanında  olduğu  kimi  bərabər  bölsəm  və  təkcə  varlılara 

qismət olmasına icazə verməsəm

)1(

; 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

səh:28 

 

1

-

 [

1

  .  ]

Ömər,  İslam  cəmiyyəti  arasında  beytul-malı 

bölüşdürməklə  təbəqə  söhbəti  yaratmışdır.  Buna  görə  də 

müsəlmanlar  adlarını  siyahıya  yazdırmışlar.  Hər  il  bir  qrup 

şəxslərə  5000  dirhəm,  bir  qrupuna  4000  dirhəm,  başqa  bir 

qrupa 3000 dirhəm və başqa bir qrupa 2000 dirhəm, o cümlədən 

təbəqə  söhbəti  ilə  1000-500-dən  200  dirhəmə  kimi  maaş 

verirdi. Bu səbəbdən İslamda bir tərəfdən şərafətli və qüdrətli 

təbəqələr, başqa tərəfdən isə kasıb və fəqir təbəqələr meydana 

gəlmişdi . 

Torpaq maliyyəsini ləğv etsəm

)1(

; 

Müsəlmanları evlənməkdə bərabər etsəm

)2(

; 

Xumsu Allah buyurduğu kimi alsam

)3(

; 

Peyğəmbər məscidini əvvəlki vəziyyətinə qaytarsam: O qapılar 

ki, Peyğəmbərdən (s) sonra məscidə açılmışdı bağlatsam və o 

qapılar ki Peyğəmbərdən (s) sonra bağlatdırılmışdı açdırsam; 

Dəridən tikilmiş ayaqqabı, ya çarıqların üzərinə məsh çəkməyi 

qadağan etsəm

)4(

; 

Şərab içənə layiq olduğu cəzanı versəm; 

Qadınların  və  Həcc  mutəsini  Peyğəmbərin  (s)  zamanında 

olduğu kimi caiz saysam

)5(

; 

Meyyit namazının təkbirini beş dəfə etsəm

)6(

; 

---