Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

3

.  

 ُّیِبَّنلا َراَز

| 

 ُهَلْوَح ْنَم یَکْبَأ َو یَکَبَف ِهِّمُأ َرْبَق

 

Müslim nəql edir: “Allahın Rəsulu (s) anasının qəbrini ziyarət 

etdi.  O,  anasının  qəbri  kənarında  elə  ağladı  ki  ətrafında 

olanların hamısını ağlatdı

)1(

”. 

Peyğəmbərin  (s)  və  Həzrət  Fatiməyi-Zəhranın  (səlamullahi 

ələyha)  ağlaması  barədə  “Səhihi-Buxari”də  çoxlu  rəvayətlər 

nəql olunmuşdur. Nümunə  üçün onlardan üçünü  burada qeyd 

etməklə kifayət etdik

)2(

. 

İndi isə “Səhiheyn” kitablarında ölənlərə ağlamaq barədə nəql 

olunmuş Ömərin rəftarından bir neçəsini burada qeyd edirik: 

1

  . Abdullah  ibn  Ömər  uzun  bir  hədisdə  Səd  ibn  İbadənin 

xəstələndiyini  və  Peyğəmbərin  (s)  onu  zayarət  edib  başı 

üstündə  halına  ağlamasını  nəql  edir.  Sonra  atasının  ölənlərə 

ağlayanlarla müxalifət etdiyini belə söyləyir: 

“Səd ibn İbadə, möhkəm xəstələnmişdi. Əbudrrəhman ibn Ouf, 

Səd ibn Vəqqas və Abdullah ibn Məsud Rəsuli-Əkrəmlə (s) bir 

yerdə  Səd  ibn  İbadənin  yanına  gəlmişdirlər.  Peyğəmbər  (s) 

gələn  zaman  Səd  ibn  İbadə  halsız  və  (xəstəliyin  təsirindən) 

özündən  getmişdi.  Peyğəmbər  (s)  soruşdu:  Ruhu  bədənindən 

çıxıbdırmı? Ərz etdilər ki; xeyr ya Rəsulullah! 

Bu  vaxt Peyğəmbər (s) ağladı  və  onunla olanlar da ağlamağa 

başladılar. Sonra Peyğəmbər (s) buyurdu: Allah göz yaşına və 

qəmli ürəyə görə bir kəsə əzab verməyəcəyini eşitmisinizmi?! 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

Bu  vaxt  dilinə  işarə  etdi  və  buyurdu:  Əksinə,  Allah  bunun 

(dilin) vasitəsi ilə insana əzab və rəhm edir. Lakin ölü, bəzən 

səh:587 

 

1

-

 [

1

“  .  ]

Səhihi-Müslim”,  3-cü  cild,  “Kitabul-cənayiz”, 

“İstizanun-Nəbiyy  (s)  “Rəbbuhu  fi  ziyarəti  qəbru  ummihi”, 

hədis: 976 ;  

2

-

 [

2

 .  ]

Peyğəmbərin  ağlaması  barədə  “Səhihi-Buxari”nin  2-ci 

cildinə,  “Kitabul-cənayiz”,  “Qəvlun-Nəbiyyi  yəzibul-məyyiti 

bibəzi  bukai əhlihi ələyh”  bölümü, hədis:  1 və 2-yə  müraciət 

olunsun ;

   

yerdə qalanlarının ağlamasının nəticəsinə narahat olur”! 

Abdullah  ibn  Ömər  bu  hədisi  nəql  etdikdən  sonra  deyir: 

“Ancaq mənim atam “Ömər” camaatı ağladıqlarına görə əsa ilə 

vururdu. Daş və kəsəklə onların ağlamasının qarşısını alırdı”. 

)1(

"ِباَرُّتلاب یِثحَی َو ِه َراَجِحْلاِب یِمْرَی َو اَصَعْلاب ِهیِف ُبِرْضَی ُهْنَع ُللها َیِضَر ُرَمُع َناَک َو" 

Bu  hədis  “Səhihi-Buxari”  və  “Səhihi-Müslim”  kitablarında 

qeyd  olunmuşdur.  Amma  Müslim  bu  hədisin  axır  hissəsini 

kəsib atmışdır. 

Həmçinin  “Səhihi-Buxari”də  qeyd  olunmuşdur  ki;  Ömər, 

qardaşının hüzn məclisində ağlayan Əbu Bəkrin bacısını evdən 

çıxartdı: 

)2(

"ْتَحاَن َنیِح ِرْکَب یِبَأ َتْخُأ ُرَمُع َجَرْخَأ ْدَق َو " 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

Əhməd  ibn  Hənbəl  öz  “Müsnəd”  adlı  kitabında  Osman  ibn 

Məzunun ölümü  barədə  İbn Abbasdan  belə  nəql edir:  “Elə  ki 

Peyğəmbərin (s) qızı Rüqəyyə (səlamullahi ələyha) dünyasını 

dəyişdi, Peyğəmbər (s) buyurdu: Bizim yaxşı sələfimiz Osman 

ibn Məzuna qovuş”! 

İbn Abbas sonra belə deyir: “Rüqəyyənin (səlamullahi ələyha) 

vəfatına  qadınlar  ağlayırdılar.  Ömər  onları  öz  taziyanəsi  ilə 

vururdu. Allahın Rəsulu (s) Ömərə dedi: 

“Qoy  ağlasınlar!  Sonra  qadınlara  üz  tutub  buyurdu:  Özünüzü 

Şeytanın  səsindən  qoruyun

“  :

َّنُکاَّیِإ

 

ناَطْیَّشلا  َقیِعَن  َو

  ”

Sonra  Rəsuli-

Əkrəm (s) buyurdu: Ürəkdə və gözdə olan (ağlamaq və kədərli 

olmaq) Allahdandır və bu ürəyin kövrəkliyindəndir. Dildə  və 

əldə  olan  (əzizlərinin  hüzn  məclisində  ağladıqda  əldən  və 

dildən  görünən  əksül  əməl)  Şeytandandır.  Bu  vaxt  Allahın 

Rəsulu (s) Rüqəyyənin (ələyha səlam) qəbrinin kənarında 

səh:588 

 

1

-

 [

1

“ . ]

Səhihi-Buxari”, 2-ci cild, “Kitabul-cənayiz”, “əl-Bukau 

indəl-məriz”  bölümü,  hədis:  1224;  və  “Səhihi-Müslim”,  3-cü 

cild, “Kitabul-cənaiz”, “əl-Bukau ələl-məyyit” bölümü, hədis: 

923-924 ;

   

2

-

 [

2

“  .  ]

Səhihi-Buxari”,  3-cü  cild,  “İxracu  əhlil-məasi  vəl-

xusum” bölümü ;  

oturdu  və  Fatimə  (səlamullahi  ələyha)  də  atasının  yanında 

əyləşərək  ağlayırdı.  Peyğəmbər  (s)  məhəbbətlə  öz  paltarının 

ətəyi ilə Fatimənin (səlamullahi ələyha) göz yaşını silirdi

)1(

”. 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

Bu  hadisəni  İbn  Səd  də  öz  “Təbəqat”  adlı  kitabında  qısa  bir 

fərqlə qeyd etmişdir. İbn Sədin söylədiklərində bu cümlələri də 

görmək  olar:  “Elə  ki  Ömər  qadınları  vururdu  Peyğəmbər  (s) 

onun əlindən tutdu və buyurdu: Ömər sakit ol! 

)2(

"ُرَمُع اَی ًلاْهَم :َلاَق َو ِهِدَیِب ِللها ُلوُسَر َذَخَأَف" 

Əhməd  ibn  Hənbəl  nəql  edir:  “Peyğəmbər  (s)  bir  cənazənin 

yanından  keçirdi.  Bir  dəstə  qadınlar  cənazənin  ətrafında 

ağlayırdılar. Ömər onları ağlamağa qoymadı. Rəsuli-Əkrəm (s) 

buyurdu:  Onları  öz  hallarına  burax.  Çünki  öz  əzizlərini  təzə 

itiriblər. Qəlbləri qəmli və gözləri yaşlıdır: 

)3(

"ٌثیِدَح َدْهَعلا َو ٌهَعِماَد َنیعلا َو ٌهباصم َسْفَّنلا َّنِإَف َّنُهْعَد" 

İbn  Əbil  Hədid  deyir:  “Ömər  xilafəti  dövründə  taziyanə  ilə 

vurduğu ilk kəs Əbu Quhafənin qızı “Ümmu Fərvə” idi. Çünki 

Əbu  Bəkr  dünyadan  gedən  kimi  qadınlar  ona  ağlamağa 

başlayırdılar  ki,  Əbu  Bəkrin  bacısı  Ümmu  Fərvə  də  onların 

arasında idi. Ömər neçə dəfə onları bu işdən çəkindirdi. Ancaq 

onlar  yenə  də  ağlayırdılar.  Ömər,  Ümmu  Fərvəni  onların 

arasından  çıxardı  və  taziyanə  ilə  onu  vurdu.  Başqa  qadınlar 

Ümmu Fərvənin kötək yediyini görcək dağılışdılar”: 

)4(

" ِهْیَلَع ُءاَسِّنلا َحاَنَف رْکَبوُبَأ َتاَم َهَفاَحُق یِبَأ َتْنِب َهَوْرَف ّمَأ هَرُّدلاِب ُرَمُع َبَرَض ْنَم ُلَّوَأ َو" 

səh:589 

 

1

-

 [

1

“  .  ]

Müsnədi  Əhməd  ibn  Hənbəl”,  1-ci  cild,  “Müsnədi 

Abdullah ibn Abbas” səh. 335 ;  

2

-

 [

2

“ . ]

Təbəqatu Kubra”, 3-cü cild, “İbn Xudafə”, səh. 290 ;  

---