7-Mavzu: hajmiy blokli binolar reja: Hajmiy blokli binolarning konstruksiyaviy sxemalari Hajmiy blok turlari
Yüklə 0,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1. HAJMIY BLOKLI BINOLARNING KONSTRUKSIYAVIY SXEMALARI
| 7-Mavzu: HAJMIY BLOKLI BINOLAR Reja: 1. Hajmiy blokli binolarning konstruksiyaviy sxemalari 2. Hajmiy blok turlari 3. Hajmiy - blokli binolar konstruksiyalari 4. Panel-blokli bino konstruksiyalari 5. Zilzila bo‘ladigan rayonlarda hajmiy blok konstruksiyali binolarni qurilishi Klaster usulida mavzu bo‘yicha ma’lum bo‘lgan tushunchalarni faollashtirish Mavzuni jonlashtirish uchun blis so‘rov savollari 1. Hajmiy – blokli uylarning afzalliklari. 2. Hajmiy-bloklarning turlari. 3. Bloklarning o‘zaro qanday joylashtiriladi? Bir xonali Sanitariya – texnika Ikki xonali Hajmiy bloklar Truba Stakan Qalpoqli Zinapoya Yotqizilgan stakan 1. HAJMIY BLOKLI BINOLARNING KONSTRUKSIYAVIY SXEMALARI Qurilishni sanoatlashtirish montaj elementlarni yiriklashtirishni va to‘laligicha zavodlarda tayyorlashni talab etadi. Hajmiy blokli binolarni montaj qilish rivojlangan yo‘nalishlardan deb hisoblash mumkin. Yirik panelli qurilishga nisbatan bu usul umumiy sarflarni 15% ga, qurilish muddatini 2,5-3 marta qisqartirishga olib keladi. Hajmiy bloklar qurilish maydoniga santexnik, elektrotexnik va pardoz ishlari bajarilgan holda zavoddan foydalanishga to‘la tayyor holda keltiriladi. Hajmiy blokli binolarga ham, boshqa konstruksiyaviy sxemali binolardagidek talablar qo‘yiladi: - hajmiy-rejaviy yechimi funksional jarayon talablariga javob berishi kerak; - me’moriy-rejaviy yechimi bino qurishni zamonaviy kompozitsion va badiiy ko‘rinishlariga javob berishi kerak; - konstruksiyaviy yechimi tabiiy-iqlimiy va boshqa tashqi ta’sirlarga javob berishi va sanoatlashgan baza barpo etish va hajmiy elementlar yagona o‘lchamlari va markalari sonini minimal bo‘lishiga erishish kerak. Hajmiy blokli binolarni uchta konstruksiyaviy sxemasi ma’lum: I -blokli; II - panel blokli; III - karkas blokli. Blokli sxemada hajmiy elementlar yoppa joylashgan bo‘lib, har biri yuqorida yotgan bloklar og‘irligini qabul qilib, o‘z og‘irligi bilan pastda yotgan bloklarga uzatadi. Hajmiy blokli binolar bir-biri bilan bog‘langan hajmiy-blokli ustunlar tizimida tasavvur qilinadi. Blok o‘lchamlari aniqlash bo‘ylama (2,7; 3,0; 3,3; 3,6) va ko‘ndalang (4,8; 5,1; 5,4; 5,7; 6,0; 6,6) o‘lchamlarda qo‘yiladigan konstruksiyaviy o‘lchamlari orqali bo‘lishi mumkin. Maxsus ruxsatnomali binolarda transport cheklanishi natijasida chegaraviy o‘lchamni 3,6 m qabul qilishi mumkin. Hajmiy blokli binolar yechimi har hil variantlarda bo‘lishi mumkin (1-rasm, b). Eng ko‘p tarqalgani lodjiya o‘rnatish uchun bo‘ylama o‘q bo‘yicha siljigan bo‘ladi (1- rasm, v). Kichik o‘lchamli hajmiy bloklarni kiritish yo‘li bilan fasad bo‘yicha siljishlar hal qilinadi. Ba’zi bir hollarda hajmiy blokli binolar blokini burishga to‘g‘ri keladi. Lekin bu usul bino konstruksiyaviy sxemasi umumiy ish xarakterini buzadi va yagona o‘lchovda qoliplangan hajmiy bloklar prinsipini o‘zgartiradi (1-rasm, g). Hajmiy bloklarni vertikal bo‘yicha siljigan usuli bo‘lishi mumkin. (1-rasm, d). Bu eng qiyin usul. Konstruksiyaviy tizim har hil o‘lchamdagi hajmiy bloklar kombinatsiyasidan - kattasi (bino oraliq o‘lchami bo‘yicha) va kichigi bir yoki ikki qatorli yo‘lak bloklaridan (1-rasm, ye) bajarilgan bo‘lishi mumkin. 1-rasm. Hajmiy-blokli konstruksiyaviy tizim: a-qatorli; b-bo‘ylama o‘q bo‘yicha siljigan; v-blokga lodjiya o‘rnatilgan; g-qayrilgan blokli; d-vertikal bo‘yicha surilgan; ye-kichik yo‘lakli blok. Loyihalash va qurilish amaliyotida hajmiy bloklar qo‘llanilgan kombinatsion tizimli binolardan ko‘p foydalaniladi. Bu talab qiladigan hajmiy elementlar kiritish hisobiga (sanitar-texnik kabinalar, oshxona, lift va shamollatish shaxta bloklari) bunday yechim panel tizimini rivojlantirishga yo‘l ochib beradi. Panel-blokli tizim panelli va hajmiy - blokli binolarning eng yaxshi texnik va me’moriy sifatlarini mujassamlashtirgan. Panel - blokli sxema tekis har hil shakldagi hajmiy elementlar birikishini qaytarilishi natijasida ichki qo‘shaloq devorlarni yo‘qotish hisobiga yengilashtirilgan blokli sxema varianti bo‘lib hisoblanadi (2-rasm). Masalan, hajmiy elementlar yonma- yon emas, balki bino ko‘ndalangi bo‘yicha qo‘yiladi - hajmiy elementlar orasidagi bo‘shliq tekis plitalar bilan yopiladi, yon tomoni devor panellari bilan o‘raladi. Balandlik bo‘yicha hajmiy elementlarni shaxmat shaklida o‘rnatish mumkin. (2-rasm, a). Panel-blokli qurilishda oraliq va qadam o‘lchami taxminan teng bo‘lgan kichik hajmiy elementlarni qo‘llash mumkin. (2-rasm, v). Bu holda konstruksiyaviy tizim blok ustunlaridan, bino bikr gardishi esa tekis orayopma panellardan iborat bo‘ladi. Bunday yechimda hajmiy elementlar va tekis panellar og‘irligi tahminan teng bo‘ladi. Panel-blokli yechimda panellar yiriklashadi va tekis mahsulotlar og‘irligi 1, 5-2 marta oshadi (2-rasm, g). Qurilish montaj ishlarini sermehnatligini hisobga olib, korpus eni uzunligida uzun o‘lchamli panel konstruksiyalarni (ichki devor panellari) binolarda qo‘llash yaxshi samara beradi. Panel-blokli tizim hajmiy bloki yuk ko‘taruvchi va o‘z yukini ko‘taruvchi, hamda tutashgan yuk ko‘taruvchi panel devorli qilib tayyorlanadi. Tutashgan devorlarni qo‘llash yagona o‘lchamlari sonini ko‘paytiradi, lekin hajmiy-blokli bino uchun tavsiya etilgan o‘z yukini ko‘taruvchi hajmiy bloklarni qo‘llashga sharoit yaratadi. Karkas-blokli sxema oldingi ikkalasidan keskin farq qiladi. Bu sxemada yuk ko‘taruvchi va o‘rovchi konstruksiyalar vazifasi boshqacharoq bo‘ladi. Yuk ko‘tarish vazifasini oddiy karkas, yoki minorali binolarning o‘zagi ko‘rinishidagi bikr yadro bajaradi (2-rasm, ye). Bu yuk ko‘taruvchi konstruksiyalar temirbetondan yoki metaldan tayyorlanadi. Yengil issiqlik o‘tkazmaydigan materiallardan qilingan hajmiy o‘z yukini ko‘taruvchi elementlar, karkas to‘siniga o‘rnatiladi yoki markaziy bikr yadroga rafaqli mahkamlanadi. Bikr yadro ustiga qalin rafaqli konstruksiya o‘rnatish to‘g‘ri kelsa, hajmiy elementlarni bir tomoni bikr yadroni chiqqan devorlariga mahkamlanadi, ikkinchi tashqi tomoni bilan yuqoridagi konstruksiyalar rafag‘iga tasmalar bilai osiladi. Bunday sxema qavati osilgan bino nomini olgan. Hajmiy elementlarni rafaqli mahkamlash nafaqat bino o‘zagida, balki cho‘zilgan binoni yuk ko‘taruvchi konstruksiyalarida ham amalga oshirish mumkin. Bu holda binoning yuk ko‘taruvchi asosi - ikkita bo‘ylama devor - qavatlararo orayopmalar bilan biriktiriladi. Zinapoya katagi devori va qo‘shimcha ko‘ndalang devorlar ko‘ndalang yo‘nalishda asosni chidamliligini ta’minlaydi. Asosning yuk ko‘taruvchi bo‘ylama devorlariga qavatlararo rafaqli hajmiy elementlar mahkamlanadi. 2-rasm. Kombinatsion konstruksiyaviy tizimli hajmiy bloklar; a-vertikal bo‘yicha shaxmat shaklida joylashgan bloklar; b-xona panellari aralashgan; v- kichik yuk ko‘taruvchi blokli, g-panel elementi yiriklashgan; d-karkas-blokli; ye-quyma o‘zak va osma blokli. Yüklə 0,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|