Karbonsuvlar almashinuvi. Karbonsuvlar hazmlanishi

Karbonsuvlar almashinuvi. Karbonsuvlar hazmlanishi

Karbonsuvlar almashinuvi. Karbonsuvlar hazmlanishi

Dars rejasi:

• Hayvon va odam asosiy uglevodlari, ularning to’qimalarda saqlanishi.
• Ovqatning asosiy uglevodlari. Uglevodlarning hazmlanishi va so’rilishi, bijg’ish, sutni ko’taraolmaslik.
• So’rilgan uglevodlarning organizmdagi taqdiri.
• Glikogen sintezi va parchalanishi, uning fiziologik ahamiyati, glyukokinaza va geksokinazalar ta’siri.
• Glikogen almashinuvini adrenalin va insulin bilan boshqarilishining molekulyar mexanizmlari.
• Glikogen kasalliklari.

Uglevodlar

• Uglevodlar – bu poligidroksialdegidlar yo’ki poligidroksiketonlar,ummumiy formulasi (СН2О)n, n ≥ 3, С : H : O = 1 : 2 : 1.

С6(Н2О)6 – D-glyukoza

• 3 asosiy uglevodlar sinifi:
• Monosaharidlar
• Oligosaharidlar
• Polisaharidlar

Glikozid bogini hosil bo’lishi

Ovqat tarkibiga kiruvchi uglevodlar va ularning funksiyasi

• Uglevodlar tabiatda keng tarqalgan organik moddalar bo‘lib, o‘simliklar tanasining quruq og‘irligini 70-80% ini, inson va hayvonlar organizmining taxminan 2% ini tashkil etadi. Uglevodlar inson organizmida miqdoran juda oz bo‘lsa ham, katta ahamiyatli funksiyalarni bajaradi:

Uglevodlar funksiyalari

Strukturali funksiya
Energetik funksiya
ZAXIRA OZIQ MODDALIK
SPESIFIKLIK FUNKSIYASI
Himoya funksiyasi
Uglevodlar funksiyalari
Boshqaruv vazifasi
Tayanch vazifasi

Monosaxaridlar

• monosaxaridlar Monosaxaridlar – gidrolizlanmaydigan (eng sodda) uglevodlar bo‘lib, ularga: triozalar (3ta «C» li) - 3-fosfoglitseraldegid;
• tetrozalar (4 ta «C» li) - eritroza;
• peptozalar (5 ta «C» li) - riboza. dezoksiriboza;
• geksozalar (6 ta «C» li) - glyukoza, fruktoza, galaktozalar kiradi. (СН2О)n, n ≥ 3.