402
hava xeyli soyuqlaşmışdı və istehkamdan çıxıb onlara tərəf
gəlmək istəyən hər bir konkistadoru çətinlik çəkmədən görə
bilsinlər. Kəndin istehkama yaxın olan bir hissəsində cəmi
iki tonqal yandırılmışdı. Tonqalın birisi vaxtilə əsirlərin
saxlanıldığı sarayın yaxınlığında təşkil edilmişdi.
Havanın kəskin surətdə soyuması And dağlarından gələn
buludların sayəsində baş vermişdi. Topa-topa buludlar göyün
üzünü tutmuş və Yer kürəsinin işıqlanmasında iştirak edən
Ay ilə ulduzların qarşısını kəsmişdi. Qəribə olsa da, yağış
hələ də yağmırdı. Hələ hava qaralmamışdan əvvəl And
dağları qalın duman altında yoxa çıxmış və həmin duman
getdikcə kəndə tərəf şığıyırdı. Gecə saat 12 olsa da, hələ də
duman özünün qalın pərdəsi ilə kəndin yaxınlığında
görünmürdü. Kənddə mühasirəyə düşmüş konkistadorlar
həmin dumandan səmərəli istifadə etmək istəyirdilər.
Əməliyyatın başlanmasına təxminən üç saat vaxt qalmışdı.
Həmin müddət ərzində duman özünün tor pərdəsini kəndin
üzərinə ata bilərdi.
Araukanlarda heç bir şübhə doğurmamaq üçün həmişəki
kimi istehkamın daxilində iki dənə tonqal qalandı. Guya ki,
konkistadorlar özlərinin müdafiə xəttləri ilə məşğuldurlar.
Migelgil öz silahlarını hazırlıqlı vəziyyətə gətirirdilər.
Bəzi konkistadorlar isə leytenant Vaskonun övladlarının və
bir neçə saat bundan əvvəl həlak olmuş Robertonun dəfni ilə
403
məşğul idilər. Qərara alınmışdı ki, onları istehkamın qərb
divarları qarşısında dəfn etsinlər. Birincisi, həmin divarın
tikintisi tam başa çatdırılmış, ikincisi isə, həmin yerdə torpaq
yumşaq idi və həmin ərazi balaca taxta çəpərə alınmışdı.
Vaxtilə hindular orada nə isə tikmək istəyiblər. Dəfn
mərasimi başa çatandan sonra kəndi nəzarət altında saxlayan
keşikçi kapitana xəbər verdi ki, təpə tərəfdən kəndi duman
bürüməyə başlayır. Bu konkistadorlar üçün şad xəbər sayı-
lırdı. Mühasirəni yarmaq üçün konkistadorlar üçün əlverişli
imkan yarandı.
Yarım saatdan bir az çox vaxt keçmişdi ki, duman kənddə
tonqal qalayan hinduları haqladı. Elə həmin anda
konkistadorlar kəndirin köməyi ilə istehkamın şərq divarı ilə
aşağı düşməyə başladılar. Təlimata görə bütün əməliyyat
ehtiyatla görülməli idi. Çünki araukanlar dumanın köməyi ilə
istehkama yaxınlaşa bilərdilər. Migelgil aşağı düşən kimi
əllərinə lanset alıb tonqallara tərəf irəliləməyə başladılar.
Hava soyuq olduğuna görə hinduların demək olar ki,
hamısı tonqalların ətrafına toplaşmışdılar. Bu məlum məsələ
idi. Çünki onlar yarıçılpaq vəziyyətdə idilər. Odur ki, onlar
qızınmaq imkanını əldən buraxmırdılar. Fürsətdən istifadə
edən ispanlar çətinlik çəkmədən kəndin sərhədinə yaxınlaş-
dılar. Kəndin bu hissəsi qalın duman altında idi.
404
Yolda Migel qəribə hadisənin şahidi oldu. Burada
cəmləşən araukanların əksəriyyəti kənddə yerləşən evlərdə
toplaşmışdılar. Migel belə bir fikrə gəldi ki, kapitan
tərəfindən verilən tapşırığı onlar yerinə yetirə bilməyəcəklər.
Çünki araukanlar evlərdə çox idi. Keşikçi hinduların də sayı
çoxluq təşkil edirdi. Lakin buna baxmayaraq Migelgil təpəyə
yaxın olan iki evi yandırmağı qərara aldılar. Osvaldo ilə
Sebastyan sağ tərəfdəki evi (həmin evi dörd nəfər hindu
mühafizə edirdi), qalanları isə sol tərəfdəki evi (oranı isə beş
nəfər hindu mühafizə edirdi) yandırmalı idilər. Evlər bir-
birindən təxminən 10-12 metr aralı idilər. Əməliyyat eyni
vaxtda başlanmalı və araukanlara gözlənilməz hücum
endirilməli idi. Hindular ispanların gəlişindən xəbərsiz idilər.
Hava həddindən artıq qaranlıq idi. Demək olar ki, ən
yaxın məsafədə göz-gözü görmürdü. Migel birinci qabağa
getdi. O, havanın qaranlıqdan istifadə edib, əlində lanset lap
kənarda dayanan hinduya yaxınlaşdı. Evin keşiyini çəkən
araukan soyuqdan sanki keyimişdi, məhz buna görə də o,
Migelin gəlişini hiss etmədi. Cavan zadəgan sol əli ilə
arxadan hindunun ağzını tutub elə həmin anda lanseti onun
ürəyinə sancdı. O, bu işin öhdəsindən böyük ustalıqla gəldi.
Migel ikinci düşmənə yaxınlaşan zaman artıq silahdaşları da
əməliyyata başladılar. Bütün keşikçilər səssizcə məhv
edilməli idi.
405
Migel növbəti qurbanına yaxınlaşanda hindu cəld ona
tərəf döndü və araukan dilində nəsə dedi. Həmin sözün sakit
tərzdə söyləməsindən belə başa düşmək olar ki, o, cavan
zadəganı öz dostu ilə səhv salmışdı. Lakin Migel ona aman
vermədən cəld sıçrayışla lanseti onun sinəsinə keçirtdi. Sonra
isə üçüncü qurbanının üstünə cumdu. Əməliyyat zamanı
hindulardan biri „ah“ çəkib xırıltılı bir səs çıxarda bildi.
Lakin səsin heç bir əhəmiyyəti yox idi. Qısa müddəq ərzində
iki evi mühafizə edən keşikçilər aradan götürüldü. Vaxt
itirilmədən evlər yandırıldı. Konkistadorlar əvvəlki bölgü ilə
evlərin qapısından bir qədər aralı dayandılar. İçəridən çıxan
hər bir hindu dərhal konkistadorlar tərəfindən öldürülməli
idi. Lakin təlimata əsasən, hələ bir neçə dənə də ev
yandırılmalıdır. İstehkamdakı konkistadorların mühasirəni
yarıb çıxması, məhz kəndin o biri başında bir neçə evin
yandırılmasından asılı idi. Lakin kəndin evlərini həddindən
artıq çox hindu mühafizə edirdi.
Qapıların aqzında iki silahdaşını saxlayıb, Migel uşaqlıq
dostları ilə birlikdə əllərində məşəl növbəti evə şığıdı.
Dumanın qalınlığından və havanın qaranlığından hindular
hələ aydın başa düşmürdülər ki, kəndin bu hissəsində nə baş
verir. Bu əməliyyat konkistadorlar tərəfindən elə ildırım
sürətilə həyata keçirilirdi ki, araukanlar orada nə baş
verdiyini yoxlamağa belə imkan tapmadılar. Migelgil
Dostları ilə paylaş: |