1 Ramiz Dəniz
Yüklə 1,94 Mb. Pdf görüntüsü
|
77
Müharibənin özləri üçün qələbə ilə başa çatacağına əmin olan Muradyanlar qardaşları doğulduqları kəndə gəlib, orada ata evini təmir etməyə başladılar. Bir döyüşçü kimi onlara sənətkarlıqdan başı çıxan beş nəfər girov da verildi. Qardaşlar tikinti materiallarını əsasən, azərbaycanlıların yaşadıqları evləri sökərək əldə edirdilər. Nəticədə ikimərtə- bəli səkkiz otaqlı böyük bir ev hazır oldu və qısa müddət ərzində qoyunçuluq təsərrüfatı da yaratdılar. Onların tabeliyində olan azərbaycanlı girovlar həmin təsərrüfatı inkişaf etdirirdilər. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi döyüşlər Qaradağlı kəndinə yaxın bir yerdə getməyə başlayanda Muradyanlar ailəsi demək olar ki, hamılıqla doğulduqları ocağı tərk etmişdilər. Yalnız Marqo qonşularını azərbaycanlıların sadəliyinə, mehribançılığına və dostluğuna arxayınlaşaraq, orada qal- malı olmuşdu. Qonşularının xasiyyətinə və onların yanaşma tərzinə yaxşı bələd olan qadın əmin idi ki, Qaradağlıda soyqırım baş verməmiş, yerli əhali daxillərində yaranan kin-küdurəti tam şəkildə qonşuluqdakı ermənilərin üzərinə yönəldə bilməyəcəklər. Ona görə camaata bildirilmişdi ki,
78 iki millət arasındakı nifaqı Ermənistanda dislokasiya olu- nan rus hərbçiləri və əsasən Yaxın Şərqdən və digər ölkələrdən gələn muzdlu ermənilər salaraq, onları bir- birilərinə düşmən edibdir. Qaradağlı işğal olunan zaman Marqo zirzəmidə gizlən- diyindən demək olar ki, xəsarət almamışdı. Bir neçə müddət təklikdə qalan arvad artıq öz ailəsi ilə birləşmişdi və azərbaycanlıların arasında təkbaşına qaldığı üçün onu qəhraman ana adlandırmağa başladılar. Əsl simasını gizlədən erməni qadını azərbaycanlıların kənddə yaşadıqları zaman köklü sakinlərə daim yaltaqlan- dığını hər kəs bilirdi, lakin quldur dəstələri Qradağlını ələ keçirən kimi onun münasibəti yerli əhaliyə qarşı kəskin şəkildə dəyişdi. Oğlanlarının cinayətkar əməllərinə dəstək verən həmin qadın ən yaxın qonşularının evlərini zəbt eədrək, oradakı bütün avadanlıqlara və təsərrüfata yiyələn- mişdi.
Hazırda onların hamısı bir yerdə yaşamaqla, qovulan və öldürülən qonşularının sayəsində özlərinin həyatyani sahə- sini beş-altı dəfə artırmağa nail oldular. Qardaşlar yerli quldur dəstəsinin tərkibində, ətraf ərazi- ləri nəzarət altında saxlamağa başladılar. Eduarddan fərqli olaraq Artur əmisi Aşotla və əmisi oğlu Vazgenlə birlikdə, xüsusi diversant dəstəsinin tərkibində, cəbhə xəttinə yaxın
79 olan azərbaycanlıların yaşayış məntəqələrində terror aktlarını həyata keçirirdi. Əldə olunan qənimətlər qohumlar arasında bərabər şəkildə bölünürdü.
Çox keçmədən həmin ailə törədilən cinayətlərə görə layiqli cəza ilə üzləşir. 1994-cü ilin yanvar ayında erməni- lərin dəstəsi Ağdamın Qərvənd kəndindən qayıdanda, üzümlük deyilən ərazidə, Füzuli Rzaquliyevin başçılıq etdi- yi dəstənin qurduğu pusquya düşür və onların arasında qısa müddətli döyüş başlayır. Azərbaycanlı döyüşçülərlə üz-üzə gəlməkdən dovşan kimi qorxan, amma mülki əhaliyə divan tutmaqda xüsusi səriştəsi olan hər üç qohum, digər beş quldurla birlikdə Milli Ordunun əsgərləri tərəfindən öldürülürlər. Həmin döyüşdə komandirlə birlikdə Kamil ilə Vahid də xüsusi qəhrəmanlıq göstərirlər. O biri quldurlar döyüş yerindən qaçdıqlarından, ölənlərin meyidi ortada qalır.
Bu xəbər Edurda çatan kimi o, tabeliyində olan girovları mütəmadi olaraq döyməyə başlayır. Qeyri-insani işgəncə- ləri həyata keçirəndə qisasının bir hissəsinin aldığını bildirir. Meyidlər Qaradağlıya gətiriləndə onları “Artsax”ın “igid döyüşçüləri” kimi yerli qəbristanlıqda dəfn edirlər. Aşot övladları ilə birlikdə bu kənddə anadan olduğundan, onu və oğlu Vazgeni Arturla yanyanaşı torpaqda basdırır- lar.
80 Xəbər Albertə çatan kimi o, Stavropol diyarını tərk edib dərhal özünü dəfn mərasiminə çatdırır. Bu hadisə sanki onun qamətini əyir. Ona görə ki, Rusiyanın əyalətində dilənçiliklə və möhtəkirliklə məşğul olan ailə başçısı üç ən yaxın adamını itirmişdi. Hirsi soyumayan Eduard hamının yanında özünü qisasçı kimi göstərmək üçün evində saxladığı, heç bir günahları olmayan girovları qəbristanlığa gətirib, onları əzizlərinin qəbri üstündə edam etdi. Birdən-birə üç girovun başını qardaşının, digər ikisinin başını isə o biri əzizlərinin qəbr- ləri üzərində kəsərək, mərasimə toplaşanlara hüznlə dedi: - Əzizlərimin qisasları tam alınmadığından mən daim hər bir türkün məhvi ilə məşğul olacağam. – o, dərhal əli ilə tankların tırtılı altında məhv edilmiş azərbaycanlıların dəfn olunduqları qəbristanlığın qalıqlarını göstərərək, həmin tərzdə sözünə əlavə etdi. – Hələ bir il bundan əvvəl orada türklərin qəbristanlığı yerləşirdi. Mən rastıma çıxan hər bir türkü həmin qəbristanlıq kimi yox edəcəm. Oğlunun öldürülməsinə birtəhər tab gətirən Marqo mərasimə toplaşan camaatın yanında ardı-arası kəsilmədən ağlayırdı. Sanki onun oğlu heç bir günahı olmadan, dinc həyat sürən zaman cəhənnəmə vasil edilmişdi. Saçlarını yoluq-yoluq edən və qışqır-bağır salan arvad hamının yanında özünü dəli kimi aparırdı. O, hirsini soyutmaq üçün
Yüklə 1,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|