69
lar. Artıq bir neçə qohumunu kənddə gedən döyüşlər
zamanı itirmiş Əvəz bütün varlığı ilə sağ qalan qohumlarını
girovluqdan azad etmək üçün bütün mümkün olan variant-
lara əl atır və Ağdama gedib, orada köhnə dostu batalyon
komandiri Allahverdi Bağırovla əlaqə yaradaraq, dərdini
ona söyləyir. Allahverdi girov götürülənlərin siyahısını
dəqiqləşdirəndən sonra bir neçə erməni komandiri, o
cümlədən, Artur ilə görüşür və ələ keçirdiyi erməniləri
azərbaycanlı girovları ilə dəyişmək təklifini verir. Məhz
ondan sonra Artur siyahıya əsasən, qonşularını Xankəndidə
tapır və onları demək olar ki, ölümün pəncəsindən xilas
edir.
Həmin il martın 17-də Allahverdi Bağırovun köməkliyi
ilə işgəncələrdən yarımcan hala düşmüş bir neçə girov, o
cümlədən İqarla Mariz və dişləri kəlbətinlə çıxarılan Oruc
Əliyev dəyişdirilərək qohumlarına təhvil verilir.
70
VI fəsil. Törədilən cinayətlərə görə layiqli
cəzanın verilməsi və nəticədə Muradyanlar
ailəsi Qarabağı tərk etməli olurlar
Mayın 19-u 1992-ci ildə Laçın rayonu işğal ediləndən
sonra Qarabağdakı ermənilər Ermənistanla birbaşa quru yol
əlaqəsi yaratmağa müvəffəq oldular. Bu hadisəyə qədər,
hələ, ermənilərin “xaç atası” olan Arkadi Volskinin iştirakı
və dəstəyi ilə humanitar yük gətirən maşın karvanlarının,
xüsusən də helikopterlərin vasitəsilə Yaxın Şərqdə, Avro-
pada, Amerikada, Kanadada terrorçu kimi məşhur olan
erməni quldurları Qarabağa doluşmuş və muzdlu rus
hərbçiləri ilə birlikdə, əliyalın olan Azərbaycan vətəndaşla-
rını qətlə yetirərək, onların yaşayış məskənlərini ələ
keçirmişdilər. İndi isə həmin terrorçular Laçın dəhlizi ilə
Ermənistandan Azərbaycan ərazilərinə soxulurdular.
Təəccübləndirən hal o idi ki, dinc əhaliyə qarşı tətbiq
olunan ən amansız qətlləri törədən həmin qəddar canilərə
Ermənistan höküməti aşkar şəkildə dəstək verir, regionu isə
nəzarətdə saxlayan Rusiya höküməti belə bir ağlasığmaz
cinayətlərə göz yumurdu. Bir sözlə, dünyanın bir çox
paytaxt şəhərlərində terrorçu kimi tanınan, səfirləri, siyasi,
ictimai, elm xadimləri xüsusi amansızlıqla qətlə yetirən
71
beynəlxalq terrorçu qruplaşmalarının üzvləri artıq postsovet
məkanda sığınacaq tapmışdılar.
İşğala məruz qalan hər bir yaşayış məntəqəsi ani şəkildə
boşaldılırdı ki, Xocalı soyqırımı kimi yırtıcı qətliam bir
daha təkrarlanmasın. Köç zamanı demək olar ki, bütün
qohumlar bir-birindən aralı düşmüş və Azərbaycanın bir
çox rayonlarında müvəqqəti olaraq, birtəhər vaqondan,
barakdan, tövlədən, çadırdan, çoban daxmasından ibarət
olan sığınacaq yeri tapmışdılar. Bir sözlə, doğma ocağından
didərgin düşən həmin qaçqınlar yaşayıb fəaliyyət göstər-
mək üçün hər şeyi sıfırdan başlamalı idilər. Ümumiyyətlə,
bütün Azərbaycan miqrasiya zonasına çevirilmişdi. Qaçqın-
lar nəinki Arana və Muğana, hətta talışların yaşadıqları
cənub-şərq və ləzgilərin ömür sürdükləri şimal-şərq rayon-
larına da gedib çıxmışdılar. Vaxtilə kompakt şəkildə
yaşayan qonşular, qohumlar, tanışlar eyni zamanda bir neçə
rayonlara səpələnərək bir-birilərindən aralı düşdülər. Bütün
bunların hamısı həm yerli, həm də xaricdən gələn
səlahiyyətli və nüfuzlu şəxslərin gözləri önündə baş verirdi.
Beynəlxalq təşkilatlar, o cümlədən terrorçulara qarşı
mübarizə aparan hegemon dövlətlər ermənilərin insanlığa
sığmayan üsullarla törətdikləri vəhşiliklərə göz yumurdular.
Laçının işğalı hərtərəfli olaraq ermənilərin əl-qolunu
açmışdı. Erməni quldur dəstələri günahı olmayan hər bir
72
azərbaycanlını yaşından asılı olmadan öldürür, onların
əmlakını qarət edir və quldurluqla əldə etdikləri malları,
xüsusən də qızıl, gümüş və misdən hazırlanmış bəzək əşya-
ları, xalça, kilim, xurcun, yorğan-döşək, mebel dəstləri,
məişət-texniki cihazlar, minik, yük avtomobillər, öldürülən
adamlardan çıxardılmış qızıl dişlər və s. təhlükəsiz halda
Ermənistana aparılır, oradan isə üçüncü dövlətlərdə satılır-
dı. Bir sözlə, ermənilər dədə-babadan onlara miras qalan -
köhnə oğurluq və quldurluq peşəsinə yiyələnərək, bu yolla
varlanmağı qarşılarına məqsəd qoymuşdular.
Elə ki, bir aydan sonra Azərbaycan Milli Ordusu Qara-
bağda geniş miqyaslı hücuma keçdi, silahlı əsgərlərlə üz-
üzə gəlməkdən çəkinən ermənilərin quldur tabur və alayları
geri çəkilməyə başladı. Qaniçən quldurlar elə qaçırdılar ki,
hətta Rus hərbi bazalarının onlara bəxşiş və ya satdıqları
silah və sursat böyük həcmdə Azərbaycan əsgərlərinin əlinə
keçirdi.
Hələ şiddətli döyüşlər başlamamışdan əvvəl cəbhə
xəttinə yaxın yerdə yaşayan imkanlı erməni ailələri yolları
mühafizə edən hərbçilər və məxfi orqanların əməkdaşları
ilə dil tapıb, böyük pul müqabilində öz əşyalarını yük
maşınlarına yığıb Qarabağı tərk edirdilər. Əmlakını çıxar-
mağa müvəffəq olan həmin adamlar Gürcüstana, oradan isə
Rusiyanın ərazisinə, əsasən Şimali Qafqaza köçür və
Dostları ilə paylaş: |