423
- Sergey Vladimiroviç, onların həyasızlığı nəinki mənə,
hətta bütün qəsəbə sakinlərinə bəllidir.
- Söhbət bizim yardım etdiyimiz ermənilərdən gedirsə,
onlar elə bil öz evləri kimi oradan çıxmağı özlərinə böyük
dərd hesab edirlər. – deyə Yelizaveta atasının yanında
dayanaraq, narazı halda dilləndi.
- Qızım, elə iş ondadır ki, onlar həmin evi özünkü hesab
edirlər. – deyə fikirli halda olan pedaqoq qeyri-müəyən
tərzdə dilləndi və üzünü kapitana tutub, ciddi halda sözünə
davam etdi. – Eduardın ilk dəfə mənim qapıma necə
gəlməsi, gözlərimin önünə gəlir. Sanki o, dünyanın ən
məzlum və yazıq adamı idi. Məhz o, səbəbdən mən həmin
alçaq adamın sözlərinə inanıb onun üçün torpaq ayırıb ev
tikdirdim. İndi isə Eduard deyir ki, həmin evi o, öz puluna
tikibdir və sonradan guya qaldığı torpağın da pulunu mənə
ödəyibdir.
Ən azı iki il dalbadal mən onları ərzaq və geyimlə təchiz
etmiş və xəstələndikləri anlarda müalicə olunmaları üçün
əlmdən gələni etmişəm. Ac qalmasınlar deyə, onların hər
bir üzvünü işlə təmin etmişəm.
- Ata, sənin dediklərini anlamadım? – deyə qız çaşqınlıq
içərisində soruşdu.
- Yelizaveta Sergeyevna, atanızın illər boyu hörmət
etdiyi həmin Muradyanlar ailəsi, sizin tərəfdən onların
424
hüquqlarının tapdalanması ilə şikayət ərizəsi yazıblar.
Onlar bildirirlər ki, on səkkiz il bundan əvvəl atanızdan iki
sot torpaq almış və orada tikilən evin də pulunu ödəyiblər.
Rusiya Federasiyasının vətəndaşları olmadıqlarına görə
onlar rəsmi qeydiyyata düşə bilməyiblər.
Hazırda isə Eduard Muradyan evi tərk edəcəyi halda,
sizin atanızdan təzminat tələb edir. Nə vaxt 120 min dollar
ödənilsə, onda onlar da yaşadıqları evin açarlarını sizə
təhvil verəcəklər. Əks təqdirdə onlar hüquqlarının kobud
şəkildə pozulmasına görə əvvəlcə Rusiyanın Baş prokuror-
luğuna, ondan sonra isə Avropa Şurasına müraciət qəbul
edəcəklər.
Düşüncələr içərisində olan ev sahibi hələlik qəti fikir
bildirmək iqtidarında deyildi. Onun demək olar ki, dil-ağzı
qurumuşdu. Səbrini saxlaya bilməyən qız isə dəhşətə
gələrək, qəzəbli halda dedi:
- Bu ki, absuddur. Onların həyasızlığı heç bir əndazəyə
girmir. Kapitan Alekseyev, atam onlardan evi tərk etməyi
tələb edəndən sonra, həmin naşükürlər belə bir iyrənc
addıma əl atıblar.
- Ermənilərin hansı hoqqalardan çıxması hamıya bəlli
olduqları bir vaxt, siz onlara sığınacaq verdiniz. – deyə
kapitan narazılığını gizlədə bilmədi. – Muradyanlar elə
şikayət ərizəsi yazıblar ki, onları və sizin ailənizi yaxından
425
tanımayanlar, ərizədə yazılanları həqiqət olduğunu zənn
edərlər. Hər yerdə özlərini məzlum göstərən həmin ailə belə
bir şayiə buraxıblar ki, guya siz onları on ildən çox kira-
yədə saxlamış və daim şantaj edərək, qızlarının namusuna
təcavüz etmisiniz.
- İndi mən başa düşdüm ki, ermənilərin üçün ülvi hisslər,
istiqanlıq meyarları mövcud deyil. – deyə başını təəssüf
hissi ilə tərpədən pedaqoq məyus halda dilləndi. – Axı,
ermənilərə necə hörmət etməlisən ki, son anda onlar həmin
hörməti qansınlar.
Mən demək olar ki, onları səfalətdən qurtardım. Onların
yerinə kim olsaydı bəlkə də mənim və ailəmin başına
dönərdi. Uşaqlarım ac olanda belə mən evimə gətirdiyim
çörəyi onlarla bölüşdürürdüm.
- Sergey Vladimiroviç, buna baxmayaraq mən sahə
müvəkkili kimi Muradyanların şikayət ərizəsinə baxmalı-
yam. – deyə daxilində vicdan əzabı çəkən kapitan sıxıla-
sıxıla dilləndi.
- Onda belə çıxır ki, sən təcrübəli polis əməkdaşı həmin
vərəqdə yazılanlara inanırsan? – deyə ev sahibi başını
çəpəki tutaraq həmsöhbətinə sualedici nəzər saldı.
- Əlbəttə ki, yox! Sadəcə olaraq həmin ərizəyə reaksiya
bildirilməlidir, ona görə ki, Sankt-Peterburqda fəaliyyət
426
göstərən erməni diasporasının nümayəndəsi bura gəlibdir
və sizinlə görüşmək niyyətindədir.
- Bu nə biabırçılıqdır? – deyə pedaqoq daha da vəcdə
gəldi və əsəbidən əl-qolu titrəməyə başladı. – Onlar nə
haqla mənim qapıma gəliblər? Lakin buna baxmayaraq
mənim ermənilərin mövqeyini müdafiə edən səlahiyyətli
nümayəndəsinə iradlarımı bildirmək üçün yaxşı zəmin
yaranıbdır.
Bu sözlərdən sonra kapitan eybəcər sifətli, ortayaşlı, kök
kişini içəri dəvət edib, onu Mesrop Məlikyan kimi ev
sahibinə təqdim etdi. Sergey ilk öncə onu dinləməyi qərara
aldı ki, sonradan asudə şəkildə ürəyindəki sözləri boşalt-
mağa imkan tapsın. Diaspora nümayəndəsi süfrə arxasına
keçən kimi heç kimdən icazə almadan, kəsilmiş tort dili-
mini yeyə-yeyə sözə başladı:
- Mən təəssüf edirəm ki, sizinlə Eduard Muradyanın
arasında belə bir xoşagəlməz ixtilaf baş veribdir. Hörmətli
pedaqoq, insan taleyi daim problemlər əhatəsində olur və
illər boyu həmin problemlərin həll olunması üçün böyük bir
fiziki və əqli enerji sərf olunur. Lakin siz yaxşı bilirsiniz ki,
bizim millət əsrlər boyu türklər tərəfindən fiziki məhrumiy-
yətlərə məruz qalıbdır və nakam taleyimizi sağalmaz yara-
lar basıbdır. Bildiyiniz kimi Eduardın keçdiyi keşməkeşli
Dostları ilə paylaş: |