4.-g`ιr-gir,-qιr,-kir qosιmtalarι feyil so`zlerdin` keynine jalg`anιp,is-ha`reketke uqιplιlιqtι bildiretug`ιn do`rendi kelbetlik jasaladι.Mιsalι.ushqιr,bilgir, alg`ιr,keskir,o`tkir.
5. –qaq, -kek, -g`aq, -gek, -aq, -ιq, -ik, -k qosιmtalarι feyil tu`birlerine jalg`anιp is ha`rekettin` sιnlιq, sapalιq belgilerin bildiretug`ιn do`rendi kelbetlik jasaladι. mιsalι: urιsqaq, tayg`aq, qorqaq, u`rkek, ιsιq, kesik, jarιq
6.- Ma, -me qosιmtasι feyil tu`birlerine qosιlιp is-ha`rekettin` belgisin bildiretug`ιn do`rendi kelbetlikler jasaladι. mιs: quwιrma, jιlιtpa, bu`rme, to`kpe
7. –aq, -awιq, -ewik feyil tu`birlerine qosιlιp, is-ha`rekettin`, sol zatqa ta`n qa`siyetin bildiredi. Mιs: qashaq, jιlawιq, tislewik, qorqaq, tebewik, shaqιrawιq, bilewik
&Kelbetliklerdin` so`z qosιlιw arqalι jasalιwι
Kelbetlik so`zler tiykarιnan alg`anda to`rtke bo`linedi: jay, qospa, jup ha`m ta`kirar kelbetlikler.
1. jay Kelbetlikler : a) tiykar kelbetlikler qιzιl, ko`k, jasιl, jaqsι, u`lken, kishi
B) do`rendi kelbetlikler: kewilli, ushqιsh, maktanshaq, elsiz, altιnday, qιyalιy x.t.b
Bolιp ekige bo`linedi. Olar dara so`zlerden turadι.
2. Qospa Kelbetlikler bir yamasa ha`r qιylι so`zlerdin` birigiwinen jasalιp birikken ha`m birikpegen qospa kelbetlik bolιp ekige bo`linedi.
A) birikken qospa kelbetlikler, eki jay so`zdin` o`z ara dizbeklesiwinen jasaladι. mιsalι: piltaban, jelpa`rrik, esersoq, aqquba
B) birikpegen qospa kelbetlikler eki yamasa u`sh so`zdin` dizbeginen jasalιp, bir ma`ni an`latadι. Jazιwda olardιn` ha`r bir so`zi bo`lek jazιladι. Mιsalι: tas bawιr, qoyan ju`rek, qara ko`zli, bes balalι, biyday ren`li, Sarι ala
3. jup kelbetlikler: saw-salamat, tawlι-taslι, shadι-qurram, u`lken-kishi, jetim-jesir
Dostları ilə paylaş: |
