3. TASHKILOTNING MAQSADI VAUNING TURKUMLANISHI Missiya tashkilot faoliyatining asosiy yo‘nalishlarini aniqlasa, uning
mavjudligini bildiradi, tashkilotning muayyan vaqtda aniqlangan holatini
ifodalaydi. Maqsad, shuningdek, menejment mavjud prinsiplari va amalga
oshirish usullari orqali tarkibiy va protsessual yondoshuvlami xarakterlaydi.
Markazlashgan va markazlashtirilmagan maqsadga protsessual yondashish
avtoritar va demokratik modellami nazarda tutadi. Maqsadni belgilash,
shuningdek, menejment xatti-harakatlariga asoslanadi.
Insonning hayotidagi, ayniqsa, tashkilot faoliyatidagi maqsadini qadrlash
qiyin masaladir. To‘g‘ri maqsad allaqachon muvaffaqiyatning kalitidir.
Tashkilotning boshqaruv tizimining barcha elementlari, boshqacha qilib
aytganda, maqsadga bogiiq.
Maqsadlar asosida tegishli boshqamv konsepsiyalari yaratiladi (masalan,
dasturiy maqsadli boshqamv yoki natijalami boshqarish).
Tarkibiy
yoki protsessual
yondoshuvlar asosidaham
maqsadlar
yotadi.Ilmiy kategoriya sifatida maqsadlar ko‘rinishi va turlariga qarab
tasniflanadi (3-jadval).
Maqsadlar turli vaqtlarga moijallangan. Eng uzoq muddat davomida
strategik maqsadlar o‘rta va qisqa muddatli maqsadlami aniqlashga
yo‘naltiriladi. Maqsadlaming bu kabi tanazzulga uchrashi «maqsadli daraxt»
deb nomlanadi, agar ishlab chiqarish diversifitsiyalashgan boisa, unda bu
«daraxtlar» «maqsadlar darchasi»ga aylanadi.
Vaqt o‘tishi bilan maqsadlami iyerarxik parchalanishi qo'shimcha
54
ravishda iyerarxikmaqsadlarga aylanadi.
Bunday parchalanish tashkilotning iyerarxik tarkibi darajasi yoki
boshqarish darajasiga bogiiq.