03-Evliya Chelebiye Gore Guneybati Anadolu (Aydin, Denizli, Muyula)
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kurşunlu Han
- Şemsi Paşazade Beğ Efendi’nin
- Lütfi Paşa ve Rüstem Paşa hanları kurşunlu hanlardır. 477 Frenk Hanı , Esir Hanı , Destmal Hanı , Abdüsselam Hanı, Kutay Hanı
90 ayrılmıştır. Bütün yollar kaldırımlıdır. 459 Bir şirin Saraçhane Çarşısı vardır. Boylamasına sultani bir çarşıdır. Her dükkân içinde şehzade misal saraç civanları var ki her biri tığ ile işlenmiş gibi görünmektedirler.” 460 “Helvacılar Çarşısı’nda tamamı elli yedi dükkândır. Her biri temiz kaşi çinili, fağfur perçinli, parlak beyaz alınlı, nakışlı dükkânlardır. Ateş fırınları dükkânların iç yüzünde başkadır. Ateş pastan, isten pak dükkânlar, altın ile yaldızlanmış bakır eşyalar, kalaylı siniler, pirinçten sahan ve tepsiler raflar üzerine dizilmiştir. Tavanlarında süslenmiş siniler ve kıymetli avizeler asılır. Renkli helva kutuları ile süslü dükkânlardır. 461 Helvacıyan Çarşısı dahi başka bir leziz ve aziz caddedir. Helvayı Ömer bereketiyle bu sanat “Ya Aziz” ismine mazhar düşmüşler ki gayet temiz bir yoldur. Bütün Anadolu seyyahları Arap ve Acem içinde Güzelhisarın helvacıyan civanları ünlüdür. Zira Pirleri Ömer Helvayi hayır dua etmişlerdir ki “Tatlı, ballı, şekerli, yağlı ve laubali söyleşin” buyurmuşlardır.” 462 Aydın’da haftada bir gün Pazar olur ama üç gün devam eder. 463 Pazarın yapıldığı günlerde beş bin kuruşluk helva sürülür diye meşhurdur. Zira bütün etraf kura ve kasabalardan bu pazara gelen adamlar kuralarında olan eğlencelere, düğünlere, mevlütlere, aşurelere, ser-i hutanlara yüz binlerce helva alıp götürürler. Buradan İstanbul eşrafına ve nice yerlere hediyelik helva gider. 464 Ticaret açısından diğer önemli bir yerde kahvehanelerdir, bunlar çeşitli şekillerde tezyin edilmiş ve çeşitli esnaf ve halk guruplarının kendilerine ait kahvehaneleri vardır. 465 Tabakhane Çarşısı şehrin doğu tarafında akan derenin iki yakasında başka bir kasaba gibi semttir. İki yüz kadar akarsulu, dinkli ve değirmenli dükkânlardır. 466 Boyacı Çarşısı’nda da başka yerlerden getirilen bezler boyanarak önemli bir ticaret ürünü 459 Seyahatname, s.82 460 Seyahatname, s.82 461 Seyahatname, s.82 462 Seyahatname, s.82 463 Seyahatname, s.83 464 Seyahatname, s.83 465 Seyahatname, s.83 466 Seyahatname, s.83 91 haline getirilmektedir. Binlerce denk boğası bağlanıp tokmaklanıp yük bağlanıp yük çözülen ticari bir şehirdir. 467 “Tire Şehri’nin çarşı pazarının çoğu Bursa esvakları gibi kargir kemer ve tonoz kubbeleri ile örtülüdür. Temmuz sıcağında bile serin bir yerdir. Tamamı iki bin sekiz yüz dükkândır. Ahi Baba’dan haber alıp yazdık. Hepsinin üzeri kurşun örtülüdür. Yayladan şehre bakıldığında Halep Şehri gibi kurşunlu bir ticaret şehridir. 468 Yük bağlanıp yük çözülen büyük ticaret şehridir. 469 Tire’de Kale gibi sağlam yapılmış kargir sekiz kubbeli bir bezzezistanı vardır. Kubbelerinin üstü çivit rengidir. İçinde tüccarların dükkânları vardır. Dükkânları malla doludur ve her şey bulunur. Çarşısı uzun geniş ve güzeldir. 470 Tire’de hafta pazarı olur ve Pazar çok kalabalık olur.” 471 Balat’ın ticari önemine gelince Evliya bu şehrin lodos tarafında İstanköy Adası’nın yüz mil uzaklıkta olduğunu ve adayı canlandıran en önemli etkenin ise Balat İskelesi olduğunu belirtir. Ticari güzergâh ise Seyyahımıza göre Karabağlar kıyısı tarafından geçip Çatal Adalar’a ulaşılır, buradan Paşa Adaları’nı sağ tarafta bırakıp yüz mil sonra İstanköy’e ulaşılır. Buraya Menderes Nehri’nden çekevele kayıkları Gelibolu ve İstanköy kayıkları, Sönbeki ve Anadolu firkateleri, zarbuna ve şayka gemileri içeri girerek mal alırlar. Balat İskelesine Tire, Manisa, Aydın, Saruhan şehirlerinden tüccarlar tarafından getirilen malların Akdeniz’deki adalara ve başka yerlere sevk edildiğini söylemektedir. 472 Evliya buradan buğday, arpa, pembe veya her gün değişen çeşitli ürünler yanında Balat’a has biyankökünün Rum, Arabistan ve Mısır’a gönderildiğini anlatır. 473 Evliya Aydın ve çevresindeki hanlarla ilgili şu bilgileri verir. Aydın’da tamamı otuz dokuz han vardır. Evvela çarşının tam karşısında Kurşunlu Han tek 467 Seyahatname, s.84 468 Seyahatname, s.88 469 Seyahatname, s.88 470 Seyahatname, s.88 471 Seyahatname, s.88 472 Seyahatname, s.78 473 Seyahatname, s.78 92 katlı ve çift katlı seksen odadır. Dört bir tarafında seksen dükkân bulunur. Kale gibi demir kapılı büyük handır. 474 Şemsi Paşazade Beğ Efendi’nin iki işlek hanı vardır, üstü kiremitlidir. Yine Beyefendi’nin ecdadı Mustafa Paşa Hanı vardır. 475 Yine Aydın’daki hanlardan Evliya Çelebi ismen Çukur Han, Şehzade Han, Acemler Han, İplikçizade Han, Kadıncık Han, Semerciler Han en meşhurlarıdır diye eklemektedir. 476 Tire’de tamamı yirmi yedi büyük han vardır. Lütfi Paşa ve Rüstem Paşa hanları kurşunlu hanlardır. 477 Frenk Hanı, Esir Hanı, Destmal Hanı, Abdüsselam Hanı, Kutay Hanı, Kütahiyye Hanı, Çöplüce Han, Pasba Hanı, Merdivenli Han, Kara Kadı Hanı. Bunlar meşhur hanlardır. Daha niceleri malumumuz değildir. 478 474 Seyahatname, s.82 475 Seyahatname, s.82 476 Seyahatname, s.82 477 Seyahatname, s.88 478 Seyahatname, s.88 Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|