03-Evliya Chelebiye Gore Guneybati Anadolu (Aydin, Denizli, Muyula)

173 
 
devran li sene isna’ ve ışrin ve tis’a mie. Ketebehu Hasan Çelebi ibn Ahmed el-
Karahisari “ (922) diye kitabesi vardır. Bu hat sanki Allahın bir sihridir. Mermer 
üstadı öyle yazmış ki güya kudret kalemi ile tahrir edilmiştir.”
983
Evliya Çelebi Menteşe bölgesini gezerken konakladığı ve yolda gördüğü 
hanlar hakkında bilgiler verir. Bugün bu hanlar ayakta değildir. Tavas Kalesi 
varoşunda bir han olduğunu bize söylemektedir.
984
Evliya Çelebi Tavas’tan güney 
tarafa çamlı beller ve yollar aşıp dört saat sonra İskele Hanı’na ulaşmıştır. “Bu han 
Sultan Keykubad binası olup, baştanbaşa kargir bir binadır ama küçüktür. İskele 
Nehri’nin kenarındadır.”
985
Üç saat yolculuktan sonra Yelen Hanı buda dağlar 
arasında ahlat armudu ormanı içinde küçük bir handır. Buradan yine güneye üç saat 
sonra Dede Menteş Hanı, buda ıssız bir yerde kargir küçük bir binadır. Buradan yine 
ormanlar içinde iki saat yolculuktan sonra Yumurta Hanı. Küçük ve eski bir 
binadır. Yumurta Nehri bu han dibinden akıp gider ve Menderes’e katılır. Buradan 
üç saat güneye doğru yol aldıktan sonra Yemiş Hanı, çam tahtası örtülü küçük bir 
handır.
986
                                                           
983
Seyahatname, s.119
984
Seyahatname, s.103
985
Seyahatname, s.104
986
Seyahatname, s.104

---

174 
 
SONUÇ
Osmanlı döneminin en ünlü seyyahı olarak bilinen Evliya Çelebi, XVII. 
yüzyıl Osmanlı toplumu, şehirleri, dili, mimarisi, ticaret hayatı gündelik yaşamı, 
siyasal olaylar hakkında verdiği bilgilerle eşsiz bir eser bırakmıştır. Evliya Çelebi 
Seyahatnamesinin IX. Cildinde hacca gitmek maksadıyla İstanbul’dan yola çıkıp, 
daha önce görmediği Batı Anadolu’yu da ziyaret etmiştir. Batı Anadolu’da ziyaret 
etmiş olduğu şehirlerin genel görünüşünden, eserlerinden, tarihinden, toplumsal 
dokusu ve ekonomisinden bahseder. Bu şehirlere ait verdiği sayısal veriler çoğu kez 
abartılı, tarihe ve şehirlerin isimlerine dair vermiş olduğu bilgilerse efsanelere, 
mitolojik hikâyelere dayansa da şehiler Evliya tarafından şiirsel bir güzellikte 
anlatılmıştır. Abartılı bilgiler Seyyah tarafından verilse de XVII. yüzyıl Batı 
Anadolu’sua dair çok özgün gözlemler ve bilgiler bu eşsiz eser aracılığı ile bizlere 
ulaşmıştır.
Günümüz araştırmacıları her nekadar Evliya Çelebi'nin verdiği bilgilerin bir 
kısmını abartılı olarak kabul etseler de bu durum Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nin 
önemini azaltmaz. Nitekim Evliya Çelebi'nin verdiği bilgilerin hangilerinin gerçek 
olaylara dayandığı, hangilerinin ise hayal ürünü olduğu konusunu irdeleyen 
uzmanlar, bazı betimlemelerdeki açık çelişkilere ve metindeki boşluklara dayanarak, 
Evliya Çelebi'nin ikinci elden devraldığı bilgileri kalıcı bir metinde bağlamaya 
geçmeden önce "yaşadıklarını" dayandıracak mümkün olduğu kadar bol miktarda 
elle tutulur malzeme toplamak istediğine işaret etmişlerdir. Bundan dolayı 
Seyahatname'nin kaynak olarak değerlendirilmesinin uzun vadeli sorunlar ortaya 
koyduğunu ve bütün el yazmalarının karşılaştırılmasıyle, sayısız içerik ayrıntısının 
da titizlikle incelenmesiyle hazırlanacak bir eleştirmeli yayımı şart koştuğunu 
vurgulamışlardır.
Seyahatname'nin abartmalarının ve abartılı tasvirlerinin yanı sıra çok önemli 
ve başka kaynaklarda bulunmayan bilgileri içerdiği ortaya koyduğu, hayal gücünden 
kaynaklanan betimlemelerin yanı sıra eserde yer alan bazı gözlemlerin de son derece 
güvenilir olduğu, kaynak karşılaştırmalarıyla ispatlanmıştır.

---

175 
 
Biz de çalışmamızda Evliya’nın Aydı, Denizli, Muğla’ya dair vermiş olduğu 
bilgileri Tapu Tahrir Defterleri, Mühimme kayıtları, Avarız Defterleri arşiv 
kaynakları ve çeşitli araştırma eserlerinden karşılaştırarak sonuca ulaşmaya çalıştık. 
Böyleve Evliya’nın Aydın, Denizli ve Muğla ilişkin vermiş olduğu bilgiler büyük 
ölçüde yukarıda bahsetmiş olduğumuz kaynaklarla örtüşmektedir. Buda bize 
göstermektedirki Evliya Çelebi XVII. yüzyıla dair oldukça orijinal bilgileri gözler 
önüne sermektedir.
Şehirlerin tasviri XVII. yüzyıl Batı Anadolu’suna dair bize çoğu zaman 
sağlam bilgiler sunmaktadır. Özellikle şehrin fiziki yapısı içerisinde yer alan dini 
yapılar, eğitim yapıları, çeşmeler, sebiller, köprüler Evliya tarafından ayrıntılı bir 
şekilde anlatılmıştır. Hatta bu eserler üzerindeki kitabeler büyük ölçüde doğru bir 
biçimde bizlere ulaştırılmıştır.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nin IX. Cildinde Güneybatı Anadolu şehirleri 
olan Aydın, Denizli, Muğla’ya dair verilen bilgiler içerisinde bu şehirlerin ne şekilde 
yönetildikleri ve burada bulunan yöneticiler hakkında da önemli bilgiler verilmiştir. 
Bu bilgileri de çeşitli kaynak ve araştırma eserleri ile karşılaştırdığımızda bilgilerin 
çoğunlukla tutarlı olduğu söyleyebiliriz. Bu bilgiler neticesinde Evliya Çelebi 
Seyâhatnamesi XVII. yüzyıl Osmanlı siyaseti, toplum yapısı, ekonomisi gibi 
unsurların yansıtılması bakımından oldukça orijinal bir kaynak olarak karşımıza 
çıkmaktadır.

---

176 
 
BİBLİYOGRAFYA
A-ARŞİV VESİKALARI.
1) Başbakanlık Osmanlı Arşivi(Tahrir Defterleri) 
No:47, 49, 166, 176, 438.
2) Ankara Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü, Kuyûd-ı Kadime Arşivi (Tahrir 
Defterleri)
No:47-48, 110.
B-SEYAHATNAMELER. 
İbn-i Batuta (Şemseddin Ebu Abdullah Muhammed et-Tanci), İbn-i Batuta 
Seyahatnamesinden Seçmeler, (Haz: İsmet Parmaksızoğlu), MEB, İstanbul 
1971.
Mehmed Zıllioğlu Evliya Çelebi,  Evliya Çelebi Seyahatnamesi IX, YKY, İstanbul 
2000
SİMEON, Lehatsi, Polonyalı Simeon’un Seyahatnamesi (1608-1619), (Tercüme eden 
Hrand D. Andreasyan), Beha Matbaası, İstanbul 1964.
C-ARAŞTIRMA ve İNCELEME ESERLER.
AKA, İsmail, Timur ve Devleti, TTK, Ankara 1991.
AKARCA, Aşkıdil-Turhan, Milas (Coğrafyası, Tarihi ve Arkeolojisi),  İstanbul 
Matbaası, İstanbul 1954.
AKÇURA, Necva, “Muğla’da Geleceğe Yönelik Çabalar Tarihi Çevre Koruması”, 
Tarih İçinde Muğla, Derleyen İlhan Tekeli, Ankara 1993, s.240-269
AKDAĞ, Mustafa, Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası Celali İsyanları, Cem 
Yayınevi, İstanbul 1995.
AKER, Cavit, “Milas Kazası”, Muğla Halkevi Dergisi, S.14, 1937, s.5-6

---

177 
 
AKGÜNDÜZ, Ahmet, Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri I(Osmanlı 
Hukukuna Giriş ve Fatih Devri Kanunnameleri), Osmanlı Araştırmaları 
Vakfı, İstanbul 1996.
AKIN, Himmet, Aydınoğulları Tarihi Hakkında Bir Araştırma, ADTCF Yayınları 
Tarih Enstitüsü, Ankara 1968
AKTÜRE, Sevgi, “19. Yüzyılda Muğla” Tarih İçinde Muğla, Derleyen İlhan Tekeli, 
Ankara 1993, s.34-113
ARIKAN, Zeki, “Tahrir Defterlerinde Geçen Deyimler”, Osmanlı Araştırmaları XVI,
İstanbul 1996, s.1-13.
_______,  XV-XVI. Yüzyıllarda Hamit Sancağı,  Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi 
Yayınları: No. 52, İzmir 1988.
“Aydın”, Yurt Ansiklopedisi II, s.966-1101.
ARMAĞAN, A. Munis, Belgelerle Beylikler Devrinde Tire, İzmir 1988
__________, Tüm Yönleriyle Tire II, İzmir 
ASLANOĞLU, İnci, Tire’de Camiler ve Üç Mescit, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yay., 
Ankara 1978
__________,“Tire Beylik Dönemi Camileri”, Türk Kültüründe Tire, Hz. Mehmet 
Şeker, TDV Yayınları, Ankara 1994, s.89-96
AYNİ, Ali, Kavânin-i Âl-i Osman Der Hulâsâ-i Mezâmin-i Defter-i Divan, İstanbul 
Tasvir-i Efkar Matbaası, İstanbul1280
BALTACI, Cahit, “Arpalık”, DİA.,III, s.392-393.
BARKAN, Ö.L., “Timar”, İA., XII/I, s.286-333.
_______,“Tarihi Demografi Çalışmaları ve Osmanlı Tarihi”, Türkiyat Mecmuası X, 
İstanbul 1953, s.1-26.
_______,“Türkiye’de İmparatorluk Devirlerinin Büyük Nüfus ve Arazi Tahrirleri ve 
Hakana Mahsus İstatistik Defterleri II”, İktisat fakültesi Mecmuası sayı:1, 
İstanbul 1941, s.29-59, sayı:2, s. 214-247.
BARTHOLD, V.V., Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, (Nşr.  Yaşar 
Kopraman-Afşar İsmail Aka) , Ankara 1975.
_______, “Hulagu”, İA.,V/I, s. 581-582.
BAŞAR, Fahameddin, Osmanlı Eyâlet Tevcihâtı (1717-1730), TTK, Ankara 1997

---

178 
 
BAYKARA, Tuncer, “Denizli”, DİA., IX, s.155-159.
_______
,Anadolu’nun  Selçuklular  Devrindeki  Sosyal  ve  İktisadi  Tarihi                        
Üzerine Araştırmalar, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir 1990.
_______,  Denizli Tarihi İkinci Kısım (1070-1429), Fakülteler Matbaası, İstanbul 
1969.
_______, “Bodrum”, DİA,VI, s.247-249
BAYSUN, M. Cavid, “Evliya Çelebi”, İA., IV, s. 400-412.
CAHEN, Claude, Osmanlılardan Önce Anadolu,    (Çeviri: Erol Üyepazarcı),Tarih 
Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2000.
ÇAKMAK, Canan, Tire Hamamları, TC Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2002
ÇETİNTÜRK, Selahaddin, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Yürük Sınıfı ve Hukuki 
Statüleri”, DTCFD, II/2, Ankara 1943, s. 107-116.
DARKOT, Besim, “Alaşehir”, İA, I, s.290-291.
_______, “Ayasuluğ”, İA, II, s.56-57.
_______, “Aydın”, İA, II, s.61-62.
_______, “Balat”, İA, II, s.272-273.
_______, “Birgi”, İA, II, s.632-634.
_______, “İzmir”, İA, V/2, s.1239-1251.
_______, “Ladik” , İA,VII, s.1-2.
_______, “Menderes”, İA., VII, s.710-712
_______, “Menteşe”, İA., VII, s.722-724.
_______, “Milas”, İA.,VIII, s. 311-316. 
_______, “Sart”, İA., X, s.237-239.
_______, “Tire”, İA., XII/I, s.379-381.
_______, “Denizli” , İA., III, s.527-531.
“Denizli”, Yurt Ansiklopedisi III, s.2115-2214.
DEMİRTAŞ, Faruk, “Osmanlı Devrinde Anadolu’da Kayılar”, Belleten XII/47,
Ankara 1948, s. 575-615.
Divan-ı Lûgat-it-Türk Tercümesi I-III, Çeviren: Besim Atalay, TTK, Ankara 1992.
DURANT, Ariel-Will, Tarih Üzerine, Hülbe Basım ve Yayın, Ankara 1983.

---

179 
 
EMECEN, Feridun, “Aydın” , DİA., IV, s.235-237.
_______, “Ayasuluğ”, DİA., IV, s. 225-228.
_______, “Balat”, DİA., V, s.
_______, “Birgi”, DİA.,VI, s.189-191.
_______, “Beylikten Sancağa Batı Anadolu’da İlk Osmanlı Sancaklarının 
Kuruluşuna Dair Bazı Mülahazalar”, Belleten LX/227, Ankara 1996, s.81-
91.
_______, XVI. Asırda Manisa Kazası, TTK, Ankara 1989.
_______, İlk Osmanlılar ve Batı Anadolu Beylikler Dünyası, Kitabevi,İstanbul 2001.
ERCAN, Yavuz, “Türkiye’de XV. ve XVI. Yüzyıllarda Gayrimüslimlerin Hukuki, 
İçtimai ve İktisadi Durumu”, Belleten XLVII/171, Ankara 1988, s.1119-
1149.
ERGENÇ, Özer, “Bir Tarihçinin Arşivden Bekledikleri”, I. Milli Arşiv Şûrası(20-21 
Nisan 1998 Ankara/Tebliğler-Tartışmalar), Ankara 1998, s.73-78.
_______, “Osmanlı şehrindeki  mahallenin İşlev ve Nitelikleri Üzerine”, Osmanlı 
Araştırmaları IV, İstanbul 1984, s.69-78.
ERÖZ, Mehmet, “Ege Bölgesinde Yer(Köy ve Şehir ) Adları, Türk Kültürünü 
Araştırma Enstitüsü Yayınları: 19(Reşid Rahmeti Arat için), Ankara 1966, 
s.176-188.
FAROQHI, Suraiya, “Menteşeoğullarından Osmanlılara Muğla”, Tarih İçinde 
Muğla, Derleyen İlhan Tekeli, Ankara 1993, s.16-28
GALANTİ, Avram, Bodrumlu / Bodrum Tarihi, Ankara 1996
GÖKBEL, Asaf-Hikmet Şölen, Aydın İli Tarihi -1- Eski Zamanlardan Yunan 
İşgaline Kadar, Aydın 1936
GÖKÇE, Turan, XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Lâzıkıyye(Denizli) Kazası, TTK, Ankara 
2000.
GÖNEY, Süha, Şehir Coğrafyası I, Acar Matbaacılık Tesisleri, İstanbul 1984.
GÖYÜNÇ, Nejat, “Hane Deyimi Hakkında”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat 
Fakültesi Tarih Dergisi, Sayı 32, İstanbul 1979, s.331-348.
_______,“Türk Kültür Tarihi Bakımından Arşivlerimizin Önemi”, Belleten 
XXXVII/147, Ankara 1973, s. 305-319.

---

180 
 
_______, XVI. Yüzyılda Mardin Sancağı, TTK, Ankara 1991.
GÜMÜŞCÜ, Osman, “Osmanlı Mufassal Tahrir Defterlerinin Türkiye’nin Tarihi 
Coğrafyası Bakımından Önemi”,  Türk Yurdu(Aralık 1999-Ocak 2000/148-
149),  s.375-385.
GÜRBÜZ, Adnan, XV. XVI. Yüzyıl Osmanlı Sancak Çalışmaları Değerlendirme ve 
Bibliyografik Bir Deneme, Dergah Yayınları, İstanbul 2001.
HALAÇOĞLU, Yusuf, XIV-XVII. Yüzyıllarda Osmanlılarda Devlet Teşkilatı ve 
Sosyal Yapı, TTK, Ankara 1998.
_______, XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’ nun İskan Siyaseti ve Aşiretlerin 
Yerleştirilmesi, TTK Ankara 1991.
İLGÜREL, Mücteba, “Çaka Bey”, D.İ.A., VIII, s.186-188.
İNALCIK, Halil, “Murad II”, İ.A., VIII,  s.598-615.
_______,  Osmanlı İmparatorluğu Toplum ve Ekonomi, Eren Yayıncılık, İstanbul 
1996.
_______,  Osmanlı İmparatorluğu’ nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi Cilt:1(1300-
1600), (Türkçe’ye çeviren:Halil Berktay), Eren Yayıncılık, İstanbul 2000.
_______, “Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Problemi”, Doğu-Batı/7, (Mayıs-Haziran-
Temmuz 1999), s.9-34.
KAFESOĞLU, İbrahim, “Malazgirt Muharebesi”, İA., VII, s.241-248.
_______, “Türkler”, İA., XII/2, s.142-280.
_______, Türk Milli Kültürü, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1996.
KILIÇ, Atabay, “Selçuk (Ayaslug) Kültür Tarihine Genel Bir Bakış”, Geçmişten 
Günümüze Selçuk Sempozyumu, İzmir 4-6 Eylül 1997, s.3-17
KILIÇ, Orhan, “Klasik Dönem Osmanlı Taşra Teşkilatı: Beylerbeylikler/Eyaletler, 
Kaptanlıklar, Voyvodalıklar, Meliklikler (1362-1799)”, Yeni Türkiye, XIII, Ankara 
2002, s.887-897
KISA, Leman, Aydın Tarihi ve Coğrafyası, Coşkun Matbaası, Aydın 1960
KOÇ, Yunus, XVI. Yüzyılda Bir Osmanlı Sancağının İskan ve Nüfus Yapısı, Kültür 
Bakanlığı Yayınları, Ankara 1989.
KÖPRÜLÜ, M. Fuad, Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu, TTK, Ankara 1994.
_______, “Harizmşahlar”, İA., V/I, s.265-296.

---

181 
 
KÖYMEN, Mehmet Altay, “Sencer”, İA., X, s.486-493.
KUBAN, Doğan, “Anadolu Türk Şehri Tarihi Gelişmesi, Sosyal ve Fiziki Özellikleri 
Üzerinde Bazı Gelişmeler”, Vakıflar Dergisi VII, İstanbul 1968, s.53-73.
KÜTÜKOĞLU, Mübahat S.,Tarih Araştırmalarında Usûl, Kubbealtı Neşriyatı, 
İstanbul 1998.
“Muğla”, Yurt Ansiklopedisi VIII, s.5847-5975.
Nizamülmülk, Siyasetname, Timaş Yayınları, İstanbul 2000.
METE, Zekâi, XV ve XVI. Yüzyıllarda Muğla ve Yöresi, TC İÜ Sosyal Bilimler 
Fakültesi Tarih Anabilim Dalı Doktora Tezi, İstanbul 2004
________, “Muğla”, DİA, XV, s.377-380
ORHONLU, Cengiz, Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretlerin İskanı, Eren Yayıncılık, 
İstanbul 1987.
ORTAYLI, İlber, Hukuk ve İdare Adamı olarak Osmanlı Devletinde Kadı, Turhan 
Kitapevi, Ankara 1994.
OSTROGORSKY, Georg, Bizans Devleti Tarihi, (Nşr. Fikret Işıltan) TTK, Ankara 
1995.
ÖGEL, Bahaeddin, Türk Mitolojisi I, TTK, Ankara 1998.
ÖNKAL, Hakkı, Tire Türbeleri, TC  Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1991
_________,”Türk Türbe Mimarisnde Tire Türbelerinin Yeri”, Türk Kültüründe Tire, 
Hz. Mehmet Şeker, TDV Yayınları, Ankara 1994, s.113-119
ÖZKAYA, Yücel, XVIII. Yüzyılda Osmanlı Kurumları ve Osmanlı Toplum Yapısı, 
Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara 1985
________, “XVIII. Yüzyılda Taşra Yönetimine Genel Bir Bakış”, Yeni Türkiye, XIII, 
Ankara 2002, s.699-709
PAKALIN, Mehmet Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü I-III, MEB 
Basımevi, İstanbul 1993.
RAMSAY, W. M., Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, (Çev. Mihri Pektaş), MEB 
Basımevi, Ankara 1960.
REFİK, Ahmed, Anadolu’da Türk Aşiretleri(966-1200), Enderun Kitabevi, İstanbul 
1989.
SEVİM, Ali, Anadolu’nun Fethi Selçuklular Dönemi, TTK, Ankara 1993.

---

182 
 
Sofyalı Ali Çavuş Kanunnamesi(Osmanlı İmparatorluğu’nda Toprak Tasarruf 
Sisteminin Hukuki ve Mali Müeyyede ve Mükellefiyetleri), Hazırlayan 
Midhat Sertoğlu, Marmara Üniversitesi Yayınları No: 515, İstanbul 1992.
SÜMER, Faruk, “Anadolu’ya Yalnız Göçebe Türkler  mi Geldi?” , Belleten 
XXIV/96, Ankara 1960, s. 567-594.
_______, “Kayı”, İA., VI, s.459-462.
_______, “XVI. Asırda Anadolu, Suriye ve Irak’ta Yaşayan Türk Aşiretlerine 
Umumi Bir Bakış”, İktisat Fakültesi Mecmuası XI, No: 1-4, İstanbul 1952, 
s.509-523.
_______,  Oğuzlar(Türkmenler) Tarihleri,  Boy Teşkilatı, Destanları, Türk Dünyası 
Araştırmaları Vakfı, İstanbul 1999.
_______, “Mesud”, İA.,VIII, s.135-141.
ŞAHİN, İlhan, “Göçebeler”, Osmanlı (Toplum)V, (Bilim editörü: Güler Eren, Kemal 
Çiçek,Cem Oğuz) Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 1999, s.132-141.
_______, “Osmanlı Devrinde Konar-Göçer Aşiretlerin İsim Almalarına Dair Bazı 
Mülahazalar”,  İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü 
Dergisi (13), İstanbul 1983 s.195-208.
_______, “Osmanlı İmparatorluğu’nda Konar-Göçer Aşiretlerin Hukuki Nizamları”, 
Türk Kültürü Dergisi, S.227, Mart 1982, s. 285. 
_______, “XVI. Yüzyılda Osmanlı Anadolusu Göçebelerinin İdari ve Sosyal 
Yapısı”,  İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü 
Dergisi(Prof. Dr. M. Münir Aktepe’ye armağan) S.15, 1995-1997, İstanbul 
1997, s.253-264.
Şemseddin Sami, Kamûs-i Türki, Alfa Yayınevi, İstanbul 1998.
ŞEŞEN, Ramazan, İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri, Türk 
Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları:56, Ankara 1985.
TANERİ, Aydın, “Harizmşahlar”, DİA., XVI, s.228-231.
TAŞAĞIL, Ahmet, Gök-Türkler, TTK, Ankara 1995.
TAŞTEMİR, Mehmet, XVI. Yüzyılda Adıyaman(Behisni, Hısn-ı Mansur, Gerger, 
Kâhta) Sosyal ve İktisadi Tarihi, TTK, Ankara 1999.
TEKİNDAĞ, M. C. Şehabeddin, “Çeşme”, İA., III, s.386-388.

---

183 
 
TELCİ, Cahit, XV-XVI. Yüzyıllarda Ayasuluğ Kazası(Basılmamış Doktora Tezi, Ege 
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim dalı), İzmir 1999.
TOGAN, Zeki Veledi, Umumi Türk Tarihi’ne Giriş, Enderun Kitabevi, İstanbul 
1981.
_______, “Ebülgazi Bahadır Han”, İA., IV, s.79-83.
_______, Tarihte Usûl, Enderun Kitabevi, İstanbul 1985.
TURAN, Osman, “Süleyman Şah I”, İA., XI, s.201-209.
_______, Selçuklular Tarihi ve Türk İslam Medeniyeti, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 
1993.
_______,  Selçuklular Zamanında Türkiye(Siyasi Tarih Alp Arslan’dan Osman 
Gazi’ye 1071-1328), Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1998.
_______,  Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi ,  Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 
1995.
_______, “Kılıçarslan I”, İA.,VI, s.681-688.
_______, “Keyhusrev I”, İA., VI, s.613-620.
UMAR, Bilge, Türkiye’deki Tarihsel Adlar, İnkılap Yayınevi, İstanbul 1993.
UZUNÇARŞILI, İ. Hakkı, “Menteşeoğulları”, İA., VII, s.724-731.
_______,  Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu Karakoyunlu Devletleri, TTK, Ankara 
1980.
_______, “Germiyanoğulları” İA., IV, s.767-770. 
_______, Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilatı, TTK, Ankara 1988.
_______,  Anadolu Kitabeleri II. Kitap Afyon Karahisar, Sandıklı, Bolvain, Çay, 
İsaklı, Manisa, Birgi, Muğla, Milas, Peçin, Denizli, Isparta, Atabey ve Eğridir, 
İstanbul Devlet Matbaası, İstanbul 1929
ÜLKER, Necmi, “Tire’de Osmanlı Dönemi Türk Kitâbeleri”, Türk Kültüründe Tire, 
Hz. Mehmet Şeker, TDV Yayınları, Ankara 1994, s.97-112
ÜNAL, Rahmi Hüseyin, Birgi (Tarihi, Tarihi Coğrafyası ve Türk Dönemi Anıtları),
TC Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2000
VARLIK, M. Çetin, “Anadolu Eyaleti Kuruluşu Gelişmesi”, Osmanlı(Teşkilat) VI,
(Bilim editörü:Güler Eren,Kemal Çiçek,Cem Oğuz) Yeni Türkiye Yayınları, 
Ankara 1999, s.123-129.

---

184 
 
WİTTEK, Paul, “Osmanlı İmparatorluğunda Türk Aşiretlerin Rolü”, (Çev. 
Ercümend Kuran)Tarih Dergisi XIII, S:17-18, İstanbul 1963, s. 257-268.
_______,  Menteşe Beyliği (13-15’inci Asırda Garbi Küçük Asya Tarihine Tetkik)
Türkçeye Çeviren: O.Ş. Gökyay, TTK, Ankara 1986.
YEDİYILDIZ, Bahaeddin, Ordu Kazası Sosyal Tarihi, Kültür ve Turizm Bakanlığı 
yayınları, Ankara 1985.
YILMAZ, Anıl, “Milas’ta Türk Döneminin Başlangıcı ve Sanatı”, Muğla Kitabı, 
Muğla-İzmir 2004, s.65-72
YILMAZ, Fikret, “Karaca Koyunlu Yörükleri kanunu”, Tarih İncelemeleri Dergisi 
IX, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayını, İzmir 1994, s. 349-355.
YİNANÇ, Mükrimin Halil, “Bayezid I” , İA., II, s.369-392.
_______, “Aydın”, İA.,II, s.62-63.
_______,  Türkiye Tarihi Selçuklular Devri, İstanbul Üniversitesi Yayınları No:240, 
Bürhaneddin Matbaası, İstanbul 1944.
YÜCEL, Yaşar, Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar I, TTK, Ankara 1991.