1- laboratoriya ishi. Eksperimental statistik modellashtirish. Ishning maqsadi

Ishni bajarish tartibi
Struktur sxemasini ko‘raylik:


2- расм. Сарф ўлчагичнинг структура схемаси. 1,4,5- кучайтириш звенолари; 3- интегралаш звеноси; 2- солиштириш элементи
CHap tirsakdagi N₁ kuch cuyuqlikni surib, o‘ng tirsakda hosil bo‘ladigan gidrostatik kuch bilan solishtirib turadi, toki ular bir-biriga tenglashguncha, demak ishlash prinsipi difmanometrli sarf o‘lchagichda kuchlarni muvozanatlashishiga asoslanadi.
Suyuqlik manometrini ishlash prinsipini soddaroq quyidagi ko‘rinishda ifodalaymiz. Bu erda ikkita zanjir ifodalagan, ya’ni:
- to‘g‘ri zanjir, kirish signali P_or , chiqish signali _— N;
- teskari zanjir, kirish signali – N, chiqish signali _— N_g.


Ishlash sxemasi
Struktura sxemadan sarf o‘lchagichning uzatish funksiyasini topamiz:

Buning uchun avval 3,4,5 zvenolar uchun

(1)
Sarf o‘lchagichning umumiy uzatish funksiyasi

(2)
ga teng bo‘ladi.

bu erda k- o‘zgartirish koeffitsienti, T- vaqt doimiysi.
Demak, sarf o‘lchagich ham birinchi tartibli nodavriy zveno ekan.

Uni o‘zgartirish (kuchaytirish) koeffitsienti

(3)
ga teng.

Vaqt doimiysi T esa

(4)

ga teng. Vaqt doimiysi o‘zgarsa ham s o‘zgarsa ham o‘zgaradi. Vaqt T ham zichlikka va naycha ko‘ndalang kesim yuzasiga teskari proporsional ekan.

Manometrni statik xarakteristikasi

N = 1 / (ρ*g)*P₁ (5)

bo‘ladi.

Sarf o‘lchagichni dinamik xarakteristikasi, differensial tenglamasi esa quyidagicha yoziladi:

TdN/dt + N = K*P₁ (6)
yordamida grafik ko‘rinishida ko‘ramiz.
Ishni bajarishga topshiriq
Dasturiy paketlar “MATLAB” va “Simulink” dan foydalanib sarf o‘lchagichning struktura sxemasini yig‘ing

3-rasm. Sarf o‘lchagichning struktura sxemasi. 1,4,5-kuchaytirish zvenosi,

2- solishtirish elementi, 3- integral zveno
Kirish signalini berish uchun generator 6- ni va indikator 7-ni ulang.
Buning uchun :

1. “Matlab” paketidagi “Simulink” ga kiramiz;

   
   

2. “Simulink”da yangi bo‘sh oyna ochamiz;

   
   

3. Kerakli zvenolarni bo‘sh oynaga ma’lumotlar bazasidan olib o‘tamiz;

   
   

4. Har bir zvenoda sarf o‘lchagichning konstruktiv o‘lchamlaridan kelib chiqib tegishli o‘z koeffitsientlarini o‘rnatamiz. Buning uchun, zvenoga kirib, koeffitsientlar o‘zgartiriladi;

   
   

5. Sarf o‘lchagichning ishlash prinsipiga ko‘ra zvenolarni o‘zaro bir-birlari bilan ulaymiz;

   
   

6. Generator yordamida sarf o‘lchagich kirishida turli ta’sir etuvchi signallarni amalga oshiramiz (pog‘onali, delta, sinusoidal);

   
   

7. Sxemani chiqishini indikatorga ulaymiz (chiqishdagi dinamik o‘zgarishlarni ko‘rish maqsadida);

   
   

8. Struktura sxemani, pusk tugmachasini bosib ishga tushiramiz;

   
   

9. Kirish signali ta’sirida sarf o‘lchagichdagi suyuqlik ma’lum balandlikka eksponenta bo‘yicha ko‘tariladi, uni indikator