1. Albaniyanın təsərrüfat həyatı

Rabitə islahatları. Ölkədə vahid rabitə sistemi yaradıldı. Rabitə sistemi əmirlərin idarəsinə verildi. Rabitə sisteminə həm də diplomatik vəzifələri (xarici səfirlərin qarşı­lanması və müşaiyət olunması) yerinə yetirmək həvalə olundu. Əsas yollarda 3 fərsəxdən bir (21 km) yam­lar(rabitə dayanacaqları) quruldu. Yam işçilərinə xidmətə görə əhalidən vəsait almaq qadağan edildi.
Pul islahatı. Ölkədə vahid pul sistemi yaradıldı,vahid ölçü və çəki sistemi bərqə­rar oldu. Mərkəzi hakimiyyət tərəfindən tanınmayan pulların dövriyyəsi qadağan olundu. Vahid pul, ölçü və çəki sistemi yaratmaqda məqsəd ölkədə ticarətin inkişafını təmin etmək idi.
Dini islahat. Qazan xanın mühüm tədbirlərindən biri şamanizm­dən imtina və islamı dövlət dini elan etməsi oldu. Xan özü islam dinini qəbul etdi və Mahmud adını götürdü, İslam ayinlərinin azad, sərbəst yerinə yetirilməsini təmin etdi. Burada əsas məqsəd yerli əhalini öz tərəfinə çəkmək idi. Dini islahat nəticəsində monqolların əksəriyyəti islam dinini qəbul etdi, müsəlman dünyasına qarşı yönələn monqol-ermə­ni birliyinə zərbə endirildi. Sadə Azərbaycan əhalisi və yerli feodallar Qazan xanı dəstəklədi, onun siyasətindən nara­zı zəngin mon­qol əyanları isə ona uğursuz sui-qəsd təşkil etdilər.
Qazan xanın islahatlarının hazırlanmasında və həyata keçirilmə­sində onun vəziri, tarixçi və dövlət xadimi Fəzlullah Rəşidəddin böyük rol oynamışdır. İslahatlar müəyyən müddət öz müsbət təsirini göstərdi, ölkədə kənd təsərrüfatı, sənətkarlıq, ticarət canlandı, əhalinin vəziyyəti nisbətən yaxşılaşdı, islam dininin mövqeləri möhkəmləndi. İslahatlar nəticəsində mərkəzi hakimiyyət möhkəmləndi, orduda nizam-intizam artdı, Hülakilər dövləti dağılmaqdan xilas oldu. Bu, Hülakilar dövlətinin ömrünü bir qədər uzatdı, lakin onun tənəzzülünün qarşısını ala bilmədi.

3.Naxçıvan və İrəvan xanlıqları

İrəvan xanlığı. Xanlıq 1747-ci ildə Mirmehdi xan (1747-1764) tərəfindən yaradıl­mışdır. Paytaxtı İrəvan şəhəri olmuşdur. Ərazisi Ağrı vadisi, Dərələyəz və Göyçə gölü arasındakı əraziləri əhatə edirdi. Demək olar ki, bütün əhalisi Azərbaycan türklərindən ibarət idi. 1764-1783-cü illərdə xanlığı Hüseynəli xan idarə etmişdir.Onun dövründə (1756-1769-cu illər) İrəvan xanlığı gürcülərin hücumlarına məruz qaldı. 1779-cu ildə gür­cü çarı II İrakli yenə İrəvana yürüş təşkil etdi. Gürcülər güclü müqavimətlə qarşılaşdılar və II İrakli 1780-ci ildə Hüseyn­əli xanla müqa­vilə bağlamağa məcbur oldu. Bu müqa­viləyə əsa­sən, Hüseynəli xan ildə müəyyən məbləğdə pul ödəməyi vəd edirdi. Hüseynəli xan digər xanlıqlarla əlaqə yaradaraq xərac ödəməkdən imtina etdi. 1783-cü ildə Georgiyevsk traktatından Rusiyanın dəstəyini alan II İrakli İrəvan xanlığına təzyiqləri artırdı. O, Hüseynəli xanı onun qardaşı Məhəmməd­həsən xanla əvəz etmək üçün iki qardaş arasında ixtilaf saldı. 1783-cü ildən İrəvan əhli iki qardaşın mübarizəsindən cana gələrək ikisini də öldürdülər. Hakimiy­yətə Hüseyn­əli xanın oğlu Qulaməli xan gəldi (1783-1785). 1785-ci ildə II İrakli İrəvanda saray çevrilişi təşkil etdi və Qulaməli öldü­rüldü. Hakimiyyətə Məhəmməd xan gətirildi. Bundan sonra 1785-1786-cı illərdə İrəvan xanlığına avar xanı Ümmə xan, 1795-ci ildə isə Ağa Məhəmməd xan Qacar hücum etmişdir. İrəvan xanı Məhəmməd xan Qacarın hakimiyyətini qəbul etdi. Lakin bu onu xilas etmədi. Qacar onu həbs etdirib xanlıqda taxta Əliqulu xanı çıxartdı. Ağa Məhəmməd şah Qacarın ölümündən sonra (1797) İran şahı Fətəli şah Məhəmməd xanı azad etdirib yenə İrəvan xanı təyin etdi. 1827-ci ilin oktyabrın 1-də İrəvan xanlığı Rusiya tərəfindən işğal edildi və ərazisində rus çarı I Alek­sandrın 1828-ci il 21 mart tarixli fərmanı ilə “Erməni vilayəti” yaradıldı.