1. Audit və auditor haqqında anlayış və onların mahiyyəti

faktiki istehsal maya dəyəri ilə;
uçot qiymətləri ilə (normativ maya dəyəri)
Seçilən hazır məhsulun uçot qaydası müəssisənin "Uçot siyasətində" əks olunmalıdır.


Hazır məhsulun faktiki maya dəyəri ilə uçotu
Hazır məhsul faktiki istehsal maya dəyəri ilə uçota alındıqda dövr ərzində baş verən bütün məsrəflər aşağıdakı müxabirləşmə ilə silnir: 

N	Əməliyyatın məzmunu	Debet	Kredit	Məbləğ
1	Hazır məhsul anbara faktiki maya dəyəri ilə daxil olur	204 "Hazır məhsul"	202 "İstehsalat (iş və xidmət) məsrəfləri"	-

Bütün hazır məhsullar üç yoldan biri ilə mühasibat uçotunda əks oluna bilər:

1. 
   Faktiki istehsal maya dəyəri əsasında.
   

Belə maya dəyəri tamamilə “Əsas istehsal”da formalaşır və bu məhsulun istehsalı ilə bağlı bütün xərclərin cəmini və ya təbii ehtiyatların, xammalların, materialların, yanacağın, enerjinin, əsas vəsaitlərin smetasını əks etdirir. , istehsal prosesində istifadə olunan əmək ehtiyatları və s. Hazır məhsulların belə qiymətləndirilməsi, bir qayda olaraq, bir nəfərlik və kiçik miqyaslı istehsal üçün istifadə olunur. Ayrıca, bu mühasibat uçotu seçimi kiçik bir nomenklaturanın məhsullarını buraxarkən istifadə edilə bilər.
İstehsalçı təşkilat hazır məhsulu faktiki maya dəyəri ilə nəzərə almaq qərarına gələrsə, bu halda hazır məhsul yalnız “Hazır məhsul” hesabından istifadə etməklə uçota alınır.
Hazır məhsulun faktiki maya dəyəri ilə uçotu aparılarkən, sonuncunun anbara daxil olması aşağıdakı yazılışla əks olunur: Дт "Hazır məhsul" - Кт "Əsas istehsal"
Hazır məhsulların mühasibat uçotunda faktiki maya dəyəri ilə əks etdirilməsinin daha asan olmasına baxmayaraq (bir hesab istifadə olunur), təşkilatlar bu üsuldan tez-tez istifadə etmirlər. İstehsal olunmuş məhsulların faktiki maya dəyəri yalnız hesabat ayının sonunda, həm birbaşa, həm də dolayı bütün istehsal xərcləri müəyyən edilərkən formalaşa bilər.
Vergi Məcəlləsinə uyğun olaraq, birbaşa xərclər daxildir - malların istehsalında istifadə olunan xammal və materialların alınması xərcləri (işlərin görülməsi, xidmətlərin göstərilməsi); əmək xərcləri, sabit amortizasiya ayırmaları malların, işlərin istehsalında bilavasitə istifadə edilən aktivlər dolayı məsrəflərə, bu Məcəlləyə uyğun olaraq müəyyən edilmiş, hesabat (vergi) dövrü ərzində vergi ödəyicisi tərəfindən həyata keçirilən qeyri-əməliyyat xərcləri istisna olmaqla, xərclərin bütün digər məbləğləri daxildir.
Odur ki, bu üsuldan istifadə edilərkən onun buraxılması və anbara təhvil verilməsi ilə bağlı istehsalın maya dəyərini müəyyən etmək demək olar ki, mümkün olmur ki, bu da bir ay ərzində istehsal olunan məhsullar eyni müddətdə satılarsa, əlavə narahatlıqlar yaradır. Bu mühasibat uçotu üsulu ilə müxtəlif vaxtlarda istehsal edilmiş eyni tipli məhsulların mühasibat uçotuna qəbul edildiyi maya dəyəri fərqli ola bilər. Buna görə də, hazır məhsulların satışı və digər atılması zamanı aşağıdakı yollardan biri ilə silinməlidir:

• 
  · Vahidin dəyəri ilə;
  
• 
  · Orta qiymətlə;
  
• 
  · FİFO metoduna görə;