1. kimyanin ilk qanunlari. Stexiometrik qanunlqar

3d n+l = 3+2=5
4p n+l = 4+1=5
Kleçkovski qaydasında kənara çıxma halları da müşahidə olunur. Cu, Ag, Au, Cr, Mo, Pd, La, Ac orbitalların elektronla dolması zamanı həmin qayda pozulur. Ümumiyyətlə, orbitalların elektronlarla dolma ardıcıllığı aşağıdakı kimi olur:
1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s 4f 5d 6p 7s 5f 6d 7p...

BİLET-10
1.TƏRKİBİN SABİTLİYİ QANUNU.DALITONİTLƏR VƏ BERTOLİTLƏR
Bu qanun 1801-ci ildə fransız alimi J.Prust tərəfindən kəşf olunmuşdur və aşağıdakı kimi ifadə olunur:
Alınma üsulundan və şəraitindən asılı olmayaraq hər bir kimyəvi birləşmənin tərkibi sabit qalır.
CO₂ – nin müxtəlif üsullarla alınmasına baxmayaraq onun kimyəvi tərkibi həmişə sabitdir:
C + O₂ → CO₂ ; CaCO₃ → CaO + CO₂
Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ + H₂O
Bu qanun molekulyar quruluşlu sabit tərkibli birləşmələrə tam tətbiq olunur, lakin dəyişkən tərkibli maddələrdə pozulur. Bertoli qəbul edirdi ki, alınması üsulundan və şəraitindən asılı olaraq dəyişən tərkibli birləşmələr alınır. Lakin onun bu fikri qəbul edilmədi. 1912-1913 illərdə akademik Kurnakovun apardığı tədqiqatlar nəticəsində müəyyən etdi ki, reaksiyalar zamanı dəyişən tərkibli birləşmələr alınır. Məs. Zn-in N-la ZnN_0,59, ZnN_0,69, ZnN_0,89 dəyişən tərkibli nitridlər əmələ gətirir. İndeksi kəsr ədədlərdən ibarət olan birləşmələri Bertolidlər adlandırırlar. İndeksi tam ədədlərdən ibarət olan birləşmələri isə Daltonidlər adlandırırlar ( C₆H₆, CH₄, PCl₃ ).
2.ALÜMİNİUMUN TURŞU VƏ QƏLƏVİLƏRLƏ REAKSIYASI
Alüminium duru turşulardan hidrogeni çıxarır.
2Al + 6HCl(d) → 2AlCl₃ + 3H₂