1. kimyanin ilk qanunlari. Stexiometrik qanunlqar

Kimyəvi xassələri.Ti havada qaldıqda səthi qorucu oksid təbəqəsi ilə örtülür. Adi şəraitdə az aktiv metaldır. Oksigendə yandıqda baş oksidi TiO₂ alınır.
Ti + O₂ → TiO₂ Ti + 2Cl₂ → TiCl₄
Ti + 2S → TiS₂ Ti + C → TiC
Titan 600 – 800⁰C – də suyu parçalayır.
Ti + 2H₂O → TiO₂ + H₂
Titanı qələvilərlə əritdikdə həll olur.
Ti + 4NaOH → Na₄TiO₄ +2H₂
Titana duru isti sulfat turşusu ilə təsir etdikdə hidrogen ayrılır.
2Ti + 3H₂SO₄ (duru) → Ti₂(SO₄)₃ + 3H₂
Titan qatı sulfat turşusunun isti məhlulunda həll olur.
2Ti + 6H₂SO₄ (qatı) → Ti₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O
Hidrogen halogenidlərin titana təsiri müxtəlifdir. Qaz halında HF və HCl ilə təsir etdikdə reaksiya aşağıdakı tənliklər üzrə gedir.
Ti + 4HF → TiF₄ + 2H₂
Ti + 4HCl → TiCl₄ + 2H₂
Qatı HCl –la TiCl₃ alınır.
2Ti + 6HCl (qatı) → 2TiCl₃ + 3H₂
Qatılığından asılı olmayaraq HNO₃ isti halda titana təsir etmir. Metalın səthindən oksid təbəqəsini təmizlədikdə isə titan H₂TiO₃ turşusuna qədər oksidləşir.
3Ti + 4HNO₃ + H₂O → 3H₂TiO₃ + 4NO
Titan HCl + HNO₃ qarışığında və zərhəldə həll olur.
3Ti + 18HCl + 4HNO₃ → 3H₂[TiCl₆] + 4NO + 8H₂O
Tətbiqi. Poladı əritdikdə titan oksigen və azotu tamamilə kənar etmək üçün istifadə olunur. Onda metal bircinsli olur və boşluqlar qalmır. Dəmir ilə xəlitə şəklində (ferrotitan) xüsusi polad istehsalında aşqar kimi tətbiq olunur. Titandan nüvə reaktorlarının ən mühüm detalları hazırlanır. Ti xəlitələri olduqca davamlıdır və korroziyaya qarşı yüksək müqavimət göstərir. Xüsusi çəkisinin az olması sayəsində titan çox qiymətli konstruksiya materialı kimi tətbiq edilir. Ərintilərindən atom reaktorlarında, gəmi və maşınqayırmada, elektrotexnikada, raket texnikasında və s. tətbiq olunur.
5.ATOMUN ELEKTRON QURULUŞU,ELEKTRON FORMULU Ni-ELEKTRON QURLUŞUNU YAZIN