(-) Zn | Zn+2 || Cu+2 | Cu (+)
Vertikal tək xətlər məhlul ilə elektrodlar arasındakı ayrılma səthini, qoşa xətt isə məsaməli arakəsməni ifadə edir.
4.TİTAN,TƏBİİ BİRLƏŞMƏLƏRİ,ALINMASI,KİMYƏVİ XASSƏLƏRİ VƏ TƏTBİQ SAHƏLƏRİ
d2 – elementlər (Ti, Zr, Hf, Ku) dövri sistemin dördüncü əlavə yarımqrupunu (IV b) təşkil edir. Valent elektronlarının ikisi atomların xarici elektron təbəqəsində, ikisi isə xaricdən əvvəlki təbəqənin d- əlavə səviyyəsində yerləşir (n-1)d2ns2.
Kimyəvi reaksiyalarda +2, +3, +4 oksidləşmə dərəcəsi göstərir. Onların dördvalentli birləşmələri davamlıdır.
Titan ilk dəfə oksid şəklində 1791 – ci ildə ingilis kimyaçısı Qreqor tərəfindən ilmenit mineralında, sonra isə 1775 – ci ildə alman kimyaçısı Klaprot tərəfindən rutil mineralından alınmışdır. Yunan əfsanəvi qəhrəmanı Titanın şərəfinə (yerin oğlu) “titan” adlandırmışdır.
Təbii birləşmələri. Titan səpələnmiş element olub, yer qabığının 0,63% - ni təşkil edir. Təbiətdə yayılmasına görə dördüncü yer tutur. Titanın 5 izotopu var. Əsas birləşmələri aşağıdakılardır.
TiO2 - rutil
FeTiO3 - ilmenit
CaTiSiO5 - sfen
Alınması. Ti- ı rutildən alırlar. Onu əvvəlcə titan 4- xloridə çevirib, sonra alınan duzu Mg- la reduksiya edirlər.
TiO2 + 2C +2Cl2 →TiCl4 + 2CO
TiCl4 + 2Mg →2MgCl2 + Ti
Titanı yüksək təmizlikdə almaq üçün TiJ4 birləşməsinin termiki parçalanmasından (800-9000 C) istifadə olunur.
TiJ4 → Ti + 2J2
Fiziki xassələri. Titan gümüşü- ağ rəngli yüngül metaldır. O yüksək bərkliyə malikdir, lakin soyuq halda belə titandan asanlıqla məftil çəkmək olur. tər = 17250C, p=4,54 q/sm3.
Dostları ilə paylaş: |
