13 jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig‘ining o

Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil, 2023-yil, iyul
www.e-itt.uz
16 
 
3-jadval
 
2023 yil uchun AQSh Federal daromad solig‘i to‘plami (to‘ldirishning oxirgi muddati: 
 
2024-yil 15-aprelgacha) 
 
Uylanmagan 
Turmush qurganlar 
birgalikda ariza 
berganlar uchun 
Turmush qurganlar 
alohida ariza 
berganlar uchun 
Uy xo‘jaligi boshlig‘i
 
10% 
$0 
–
 $11,000 
$0 
–
 $22,000 
$0 
–
 $11,000 
$0 
–
 $15,700 
12% 
$11,001 
–
 $44,725 
$22,001 
–
 $89,450 
$11,001 
–
 $44,725 
$15,701 
–
 $59,850 
22% 
$44,726 
–
 $95,375 
$89,451 
–
 $190,750 
$44,726 
–
 $95,375 
$59,851 
–
 $95,350 
24% 
$95,376 
–
 $182,100 
$190,751 
–
 $364,200 
$95,376 
–
 $182,100 
$95,351 
–
 $182,100 
32% 
$182,101 
–
 $231,250 $364,201 
–
 $462,500 $182,101 
–
 $231,250 $182,101 
–
 $231,250 
35% 
$231,251 
–
 $578,125 $462,501 
–
 $693,750 $231,251 
–
 $346,875 $231,251 
–
 $578,100 
37% 
$578,126+ 
$693,751+ 
$346,876+ 
$578,101+ 
Boshqa federal davlatlar singari AQSh da ham soliqlar o‘sib boruvchi stavkada qo‘llaniladi. Ularda 
soliqqa tortishning o‘ziga xos uslublaridan biri soliq to‘lovchjilar daromadi hajmi bilan birgalikda oilaviy 
holati, lavozimiga qarab soliqqa tortilar ekan. Biroq, Rhee va boshalarning tadqiqotlar shuni 
ko’rsatadiki, AQShning har bir shtatida o'rtacha soliq stavkasi va daromad solig’nin
g progressivligi 
1979-2004 yillar davomida olib borilgan kuzatishlar natjasida progressivlik indeksining 0,01 ga oshishi 
yalpi davlat mahsulotini 0,5 foiz punktga kamayishiga olib kelishi ma’lum bo’ldi
8
. 
Markaziy Osiyo mamlakatlaridan O‘zbekiston bilan chegaradosh bo‘lgan mamlakatlarda soliq 
tizimi, soliqqa tortish mexanizmi bilan tanishib chiqadigan bo‘lsak:
Qozog‘istonda soliq rezidentlari butun dunyo bo‘ylab daromadlari bo‘yicha soliqqa tortiladilar, 
soliq norezidentlari esa faqat 
Qozog‘istondan olingan daromadlariga soliqqa tortiladi. Umumiy soliq 
stavkasi 10%. 
Turkmanistonda rezidentlar odatda butun dunyo bo‘ylab daromadlari, jumladan, ovqatlanish, uy
-
joy, boshqa joyga ko‘chib o‘tish kabi naqd nafaqalar uchun soliqqa tortiladi. Um
umiy soliq stavkasi 10%. 
Qirg‘izistonda soliq rezidentlari bo‘lgan fuqarolar butun dunyo bo‘ylab daromadlaridan soliqqa 
tortilishi kerak. Soliq maqsadlarida rezident bo‘lmagan Qirg‘iziston fuqarolari va chet el fuqarolari faqat 
Qirg‘izistondagi daromadlariga soliq solinadi. Ko‘p turdagi daromadlar uchun solinadigan soliq stavkasi 
umumiy 10% 
Tojikistonda norezident jismoniy shaxslarning daromadlaridan soliq solinadi. Soliq solish, 
birinchi navbatda, ushlab qolish orqali amalga oshiriladi. Biroq, ayrim cheklangan hollarda, norezident 
shaxslar o‘z
-
o‘zini baholashni talab qiladi. Muayyan shartlarda yoki ikki tomonlama soliq toʻgʻrisidagi 
shartnoma qoidalari mavjud boʻlganda, norezident jismoniy shaxslar Tojikistonda soliq solishdan ozod 
qilinishi mumkin. Shaxsiy 
daromad solig‘i stavkalar rezidentning asosiy ish joyidagi shaxsiy chegirma 
summasidan ortiq soliq solinadigan daromadiga 12% stavka bo‘yicha soliq solinadi. Norezidentlarning 
mehnat daromadlari 20% miqdorida soliqqa tortiladi. 
Soliq solinadigan boshqa da
romadlar, sug‘urtalangan shaxs uchun ijtimoiy soliq bundan mustasno, 
chegirmalarsiz 15% stavka bo‘yicha soliqqa tortiladi.
O‘zbekiston Respublikasida amalda qo‘llanilayotgan daromad solig‘i quyidagi 3
-jadvalda batafsil 
keltriib o‘tilgan.