13-mavzu. O‘zbekiston pandemiya sharoitida davlatimizning xalq salomatligini asrash borasidagi samarali faoliyati reja: O‘zbekistonda pandemiya boshlanishi va unga qarshi kurashish bo‘yicha amalga oshirilgan islohatlar

Nima uchun referens — laboratoriyalari kerak?
Pandemiya mamlakatdagi laboratoriyalarni kompyuterlashtirish, zamonaviy jihozlar bilan ta’minlash va laboratoriya dasturiy ta’minotini joriy qilish kabi muammolarni yuzaga chiqardi.
Bugungi kunda laboratoriya tahlili sohasida yangi samarali texnologiyalarni joriy etish har qachongidan ham dolzarbdir. Hozirda O‘zbekiston Sog‘liqni saqlash vazirligi Osiyo Taraqqiyot banki (OTB) va boshqa xalqaro institutlar ko‘magida sog‘liqni saqlash tizimidagi laboratoriyalarni jihozlash va faoliyatini yaxshilash bo‘yicha ish olib bormoqda.
Vazifasi boshqa laboratoriyalarning tadqiqotlari sifatini va aniqligini baholashdan iborat bo‘lgan referens — laboratoriyalarini yaratish ishning barcha bosqichlarida yuqori sifat nazorati o‘rnatish uchun ham nihoyatda zarur hisoblanadi. Va bugungi kunda bu har qachongidan ham muhimroq.
Infeksiya tarqalish yo‘llarini uzish va birgalikda harakat qilish
Barcha ko‘rilayotgan choralarga qaramay, mamlakatda epidemiologik vaziyat ancha jiddiyligicha qolmoqda. Har kuni 900 ga yaqin faol yuqtirish holatlari mavjud, ularning aksariyati aholi orasida. Xo‘sh, nima qilish kerak? Virusdan yo‘qotishlar va oqibatlar minimal bo‘lishi uchun ratsional ozuqani qanday topish mumkin?
Muammoning yechimi uning sirtida yotadi — virus yuqtirganlarni, shuningdek, yuqtirganlar bilan aloqada bo‘lganlarni ajratish uchun yuqtirish yo‘lini to‘g‘ri topish va o‘z vaqtida to‘sish kerak. Epidemiyaning oldini olish uchun boshqalarning sog‘lig‘iga bevosita tahdid soladigan koronavirus tashuvchilarni aniqlash o‘ta muhimdir. Infeksiya yuqtirish yo‘lini uzish uchun bunday tashuvchilarning boshqalar bilan aloqalarini muntazam kuzatib borish lozim.
Kuzatish infeksiyaning odamdan odamga yuqish zanjirlarini uzish imkonini beradi. Bu virus yuqtirgan odam bilan muloqotda bo‘lgan barcha shaxslarni aniqlash va keyinchalik muntazam nazorat qilib borishni o‘z ichiga oladi. Virus yuqqan odam bilan aloqada bo‘lgan shaxslarni o‘sha kundan boshlab 14 kun ichida har kuni kuzatib borish, yuqtirish va kasallik xavfi yuqori bo‘lganlarni aniqlash va ularni boshqa odamlarga yuqtirguniga qadar karantinga olish lozim.
Eng tezkor hisobotlar, aloqada bo‘lganlarni kuzatish samaradorligini ta’minlash, tezkor boshqarish va ma’lumotlarni tahlil qilish uchun raqamli texnologiyalardan unumli foydalanish maqsadga muvofiq. To‘g‘ri yo‘naltirilgan va mas’uliyatli kuzatuv infeksiya yo‘lini to‘sadi va uning hech bo‘lmaganda tezda tarqalishining oldini oladi. Bunday qilmasak, biz sog‘liqni saqlash tizimini haddan tashqari zo‘riqtirib qo‘yamiz va surunkali kasalliklarga chalingan bemorlar o‘z vaqtida tibbiy yordamdan mahrum bo‘lishlari mumkin. Shuning uchun infeksiya darajasini pasaytirish, o‘sish egri chizig‘ini tekislash o‘ta muhimdir, bu sog‘liqni saqlash tizimiga COVID-19ga qarshi kurashish uchun yangi vositalarni topish imkonini beradi.