2-mavzu: Bozor iqtisodiyoti mazmuni va o‘tish yo‘llari reja

Supermarket - bu xaridoming o'ziga-o'zi xizmat ko'rsatishiga asoslangan keng tarmoqli savdo korxonasi. U tovarlaming deyarli hamma turlari bilan savdo qiladi. Supermarket xaridorlarga bepul maslahatlar beradi, tovarlarni buyurtma bo'yicha xaridor uyiga etkazadi, ularga madaniy-maishiy xizmat ko'rsatadi.
Infratuzilma tizimida moliya-kredit munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasalar alohida o'ringa ega. Ular moliya bozori, uning asosi bo’lgan capital bozorini shakli antiradi va amal qilish tartib-qoidalarini o rnatadi. Moliyaviy muassasalardan ko'pchiligi o'ziga xos belgilarga ega bo'lsada, ulaming barchasi bitta umumiy belgiga ega. Ular o' zlarming majburiyatlarini bildiradi, ya'ni mablag'lari oitiqcha bo'lgan sub’ektlardan pul qarz oladi va o'z nomidan mablag'lari etishmagan sub'ektlarga pul qarz beradi. Bozor infratuzilmasining banklar, sug'urta kompaniyalari, soliq va bojxona idoralari kabi muassasalari moliya-kredit munosabatlarida alohida o'ziga xos о’ringa ega.
Bozor iqtisodiyo’ti sub'ektlarini moliyaviy axborotlar bilan ta'minlash bozor infratuzilmasining axborot xizmati idoralari, shu jumladan auditorlik firmalari zimmasiga tushadi. Auditor firmalar - korxona, firma, kompaniyalar moliyaviy xo'jalik faoliyatini tekshirib boruvchi, ular hisobo’lini ekspertizadan o'tkazuvchi idora. Ular odatda aksioner jamiyat yoki kooperativ shaklda faoliyat ko'rsatadi va to'liq mustaqillikga ega bo'ladi. Auditor fimialar o'z ishini har bir mamlakatda yoki xalqaro miqyosda qabul qilingan hisob-kitob va taftish qoidalariga binoan olib boradi. Auditor firma ishida qatnashuvchi taftishchilar auditorlar deb ataladi. Shunday qilib, bozor infratuzilmasi va uning qarab chiqilgan unsurlari barcha bozor turlarining faoliyat ko'rsatishi, hamda davlatlararo iqtisodiy munosabatlami tartibga solishni ta' minlaydi.


Muhokama uchun savollar:

1. 
   Bozor iqtisodiyo’tining asosini nima tashkil qiladi?
   
2. 
   Bozor iqtisodiyo’tini harakatlantimvchi kuch nima?
   
3. 
   Sof bozor iqtisodiyo’ti va xozirgi zamon rivojlangan bozor iqtisodiyo’tini mazmunini tushuntiring.
   
4. 
   Bozor iqtisodiyo’tiga davlatning aralashuvi g'oyasi kimga tegishli?
   
5. 
   Bozorni hududiy jihatdan tabaqalashdan maqsad nima?
   
6. 
   O'zbekistonda birjaning qanday turlari faoliyat ko'rsatmoqda?
   
7. 
   Bozor infratuzilmasining tarkibiy qismlari aytib bering.
   

1¹ Экономическая теория (политэкономия): Учебник/ Под общ. ред. акад. В.И.Видяпина, акад. Г.11.Журавлевой. - 4-е изд. - М.: ИНФРА-М, 2004, с.78-79.; Тожибоева Д. Иктасодист назарияси: Олий ук> в юртлари талабалари учун ук>в кулланма./Акад. М.Шарифхужаевнинг илмий тахрири остида. - Т.: «Укиту вчи». 2002, 74-6

2² Каралсин: Каримов И.А. Жахон молиявий - и ктисодий инкирози, Узбекистон шароитида уни бартараф этишнинг йуллари ва чоралари. - Т.: Узбекистон, 2009, 8-6

3³ Campbell R. McConnell, Stanley L. Brue. Economics: Tamoyillar, muammolar va siyosat. O'nettinchi nashr. 53-55 b.

4⁴ Campbell R. McConnell, Stanley L. Brue. Economics: Tamoyillar, muammolar va siyosat. O'nettinchi nashr. 46 -48 b.