O‘zbekistonda ijtimoiy pedagogikaning rivojlanishi tarixi.
Ijtimoiy pedagogika fan sifatida respublikamiz mustaqillikni qo‘lga kiritgandan so‘ng o‘qitila boshlagan
ijtimoiy tarbiya, ijtimoiy faoliyat, ijtimoiy himoya ko‘rinishida qadimiy ildizlarga ega bo‘lgan
Ilk diniy-falsafiy (Avesto) va adabiy (Alpomish, Go‘ro‘g‘li) manbalarda biz insonning ijtimoiy kelib chiqishi nuqtai nazaridan pedagogik qarashlarning aks etganini ko‘ramiz.
Keyinchalik VI-VII asrlarda Markaziy Osiyo hududida islom dinining tarqalishi yangi ma’naviy, axloqiy qadriyatlarni olib keldi.
O‘rta Osiyo qomusiy olimlarining ijtimoiy pedagogik g‘oyalari
Buyuk olim Al-Xorazmiy (783-850 y.) ning asarlari yorqin didaktik xarakterga egadir. U savol-javob metodi orqali bilimlar qo‘lga kiritilishini, bu jarayonda shaxs boshqalar bilan munosabatlarga kirishishini va jamiyatning faol a’zosiga aylanishini ta’kidlagan.
Buyuk qomusiy olim Abu Rayxon Beruniy (973-1050 y.) ta’lim jarayonida qo‘llaniladigan ilmiy usullarni ishlab chiqqan. U shuningdek, ta’lim tamoyillarini ham tasniflagan. Uning pedagogik qarashlarining ijtimoiy yo‘naltirilishi u axloqni ijtimoiy xususiyatlar va hissiyotlarning ifodasi sifatida tushunganligida o‘z ifodasini topgan.
Buyuk qomusiy olim Abu Ali ibn Sino (980-1037 y) o‘z davrining barcha bilim sohalarini qamrab oluvchi katta ilmiy meros qoldirgan. Uning barcha asarlarida pedagogik qarashlar mavjud. Uning bilim, iroda va insonning rivojlanish jarayonidagi maqsadga intiluvchanligi, atrof- muhit ta’siri, axloqiy va mehnat tarbiyasi, muomala san’ati, bolalarni jamoada o‘qitish haqidagi g‘oyalari muhim hisoblanadi.
Ta’limning rivojlatiruvchi vazifasini amalga oshirish maqsadida ular quyidagi didaktik tamoyillardan foydalanishni maslahat berganlar:
asta-sekin tushunchalarning murakkablashuvi
amaliyotni tajriba bilan bog‘lash
qabul qila olishlilik
ko‘rgazmalilik
Dostları ilə paylaş: |
