|
3. Menejmentga kirish fanining tahlil usullari. Menejmentga kirish fanining ijtimoiy-iqtisodiy, huquqiy, kibernetika va boshqa fanlar bilan o’zaro aloqalariKibernetika - murakkab dinamik tizimlarni optimal va maqsadli boshqarish haqidagi fandir.
Iqtisodiy kibernetika
|
səhifə | 14/16 | tarix | 10.11.2023 | ölçüsü | 74,83 Kb. | | #132778 |
| Menejmentga kirish ma\'ruzaKibernetika - murakkab dinamik tizimlarni optimal va maqsadli boshqarish haqidagi fandir.
Iqtisodiy kibernetika - iqtisodiyot jarayonidagi boshqaruvni tadqiqot etish uslublar
yig’indisiga aytiladi.
Boshqaruv - bir tizimning ikkinchi tizimga, uning xaddi-xarakatini ma’lum yo’nalishda
o’zgartirish uchun maqsadli axborotli ta’sir ko’rsatishni tushuniladi.
«Boshqarish - bor resurslardan maksimal imkoniyat xosil qilib, korxonani maqsadga sari
yetaklash».
Chizmada ifodalangandek menejment o’z tarkibiga turli xil elementlarni qamrab olgan. Bu
holat «menejment» iborasi «boshqaruv» iborasidan ancha kengligini ko’rsatadi. Menejment zaruriy
holatda tashkilotning ichki muhitini o’zgartirish, oldinga qo’yilgan maqsadga erishish yo’lida uni
tashkil etuvchi – struktura, ichki tashkiliy jarayonlar, texnologiya, kadrlar, tashkiliy madaniyat –
elementlarini muvofiqlashtiruvchi funktsiyasini o’taydi. Boshqacha qilib aytganda menejment
tashkilotda bo’lib, o’tadigan funktsional jarayonlarni boshqarib turadi.
Tashkilot strukturasi (tuzilma) tashkilotdagi alohida bo’linmalarni ajratish, ular o’rtasidagi
aloqalar hamda bo’linmalarni bir butunga birlashtirishni ifoda etadi. Strutktura (tuzilma)ni
shakllantirish asosida ishlarni loyixalshtirish yotadi. Tashkilotda faoliyat avtonom ishlash tizimi,
konveyer, modul yoki brigada shaklida olib borilishi mumkin. Albatta, bu shakllarning o’ziga
yarasha xususiyati borligini menejment hisobga olib, zaruriy holatda loyihalashtirilgan ishlar
tizimini qayta qurish taqozo qilinadi.
Ichki tashkiliy jarayoni – menejment tomonidan shakllantirilib va yo’naltirilib turiladi hamda
o’z tarkibiga quyidagi jarayonlarni qamrab oladi: muvofiqlashtirish, qaror qabul qilish,
kommunikatsiya.
Iqtisodiyot
Tashkil etish, logistika
Strukturalar
Moliya
Hisob
Marketing, biznes-plan
Mehnat resurslari
Kommunikatsiyalar, hujjatlar aylanishi
Dasturiy-texnik platformalar
Muvofiqlashtirsh uchun menejment tashkilotda ikki xil rusumdagi jarayonni shakllantirish
mumkin:
- farmoyish, bo’yruq va takliflar bilan xatti-xarakatlarni boshqarish;
- me’yor va qoidalar tizimini ishlab chiqish orqali korxona faoliyatini muvofiqlashtirb turish.
Texnologiya - tashkilot tomonidan yaratiladigan pirovard (faoliyat, xizmat) texnik vositalari
va uslublarini ifoda etadi. Har bir samarali ishlab chiqarish jarayonni tashkil etish zaminida
texnologiya yotganligi sababli menejment ushbu yo’nalishga alohida e’tibor qaratilishi kerak.
ayniqsa zamonaviy, ilg’or texnologiyalar tashkilotning muhitiga, insonlar o’rtasidagi munosabatga
qanday ta’sir ko’rsatishi hozirgi kun dolzarb muammolaridan bo’lib hisoblaniladi.
Kadrlar – har bir tashkilotning asosi hisoblanadi. Shu sababdan menejment kadrlarni
shakllantirib, ular o’rtasidagi munosabatlarni bir tizimga keltiradi va ularni rivojlantirish, o’qitish
hamda faoliyat bo’yicha o’sishni ta’minlaydi.
Tashkiliy madaniyat – tashkilotning ko’p yillik munosabatlari, qadriyatlari va tashqi muhitga
ta’sir ko’rsatuvchi omillar yig’indisidan iborat. Tashkiliy madaniyat belgilangan me’yorlar,
printsiplar va ishonch vositalari bilan amalga oshiriladi va korxona haqidagi fikr shakllanishiga,
tashqi muhitdagi holatga moslashishiga hamda tashkilotning faoliyat ko’rsatish maqsadini
belgilashga yordam beradi.
Har bir tashkilot boshqalarga nisbatan farqi bo’lsada, ammo barchasida amalga oshiriladigan
beshta funktsional jarayoni guruhini ajratib ko’rish mumkin:
- ishlab chiqarishni boshqaruvi;
- marketingni boshqaruvchi;
- moliyani boshqaruvi;
- personalni boshqaruvi;
-
ekkauntingni (xo’jalik faoliyatini tahlili va uchyoti) boshqaruvi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|