4 amaliy ish tokarlik-vint qirqishish stanogini rezbali va konus sirtlarni yo‘nishga sozlash ishdan maqsad

Konuslarga konus lineykasi yordamida ishlov berish

Bu usul (22,c rasm). uzunligi lineyka uzunligidan katta bo‘lmagan α burchagi 18⁰ gacha bo‘lgan aniq konuslarni olish imkonini beradi. Orqadan staninaga qotirilgan kronshteyn 7 da stanok markazi chizig’iga talab qilingan α burchak ostida o‘rnatilagan lineyka 1 mahkamlanadi. Lineyka bo‘ylab ko‘ndalang support 8 bilan bog’langan polzun 2 harakatlanadi, u oldin pastki karetkadan ajratib quyiladi. Bo‘ylama mexanik surish qo‘shilganda keskich ikkita surish oladi:

karetkadan – bo‘ylama, polzundan – ko‘ndalang. Natijaviy siljish lineyka o‘qiga parallel yo‘nalgan bo‘ladi. Lineykaning siljish kattaligi m shkala 5 bo‘yicha o‘lchanadi va quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:


   .

4. 
   Konuslarga keng keskichlar bilan ishlov berish
   

Uuzunligi 15-20 mm dan katta bo‘lmagan, qiyalik burchagi katta va ishlov berish aniqligiga talablar uncha katta bo‘lmaganda konus sirtlarga ishlov berish uchun qo‘llanadi.

Masalalarni echishga misollar
Konusligi α=10⁰ va uzunligi L=150 mm bo‘lgan konus sirtni yo‘nish uchun orqa babka markazini siljitish h kattaligini aniqlang.
Echish:
h=L*sin α;
h=150*0,1736=26,26 mm.

1. 
   b)
   

c)


22-rasm. Tokarlik vint qirqish stanogida konuslarga ishlov berish sxemalari: a – supporning yuqori salazkasini burish bilan konuslarga ishlov berish sxemasi; b - konusni orqa babka markazini surish bilan yo‘nish sxemasi; c - konuslarga konus lineykasi yordamida ishlov berish sxemasi


Echish uchun masalalar

1. 
   D=210 mm, D=170 mm, H=130 mm bo‘lgan konus sirtni yo‘nishda keskich karetkasini burish burchagini aniqlang.
   
2. 
   Qirrasidagi burchagi γ=19⁰30’ konusni yo‘nish uchun konus lineykasini burish kattaligini aniqlang.
   
3. 
   Quyidagi konus sirtlarni yo‘nish uchun konus lineykasini metrik shkala bo‘yicha burish kattaligi aniqlang:
   

a) konusligi A (lineykaning burilish o‘qidan shkalagacha) 250 mm masofada i=10/100;
b) konusning qiyalik burchagi α=3⁰2’, aylanish o‘qidan shkalagacha masofa A=225 mm;
c) konusligi i=1/20. Aylanish o‘qidan shkalagacha masofa A= 300 mm.
4. Konus lineykacini 10⁰ ga burilishi mumkinligini bilgan holda, quyidagi ma’lumotlar: D=140 mm, d= 100 mm, L=200 mm bo‘yicha konus lineykani burish yo‘li bilan konusga ishlov berish imkonini aniqlang.
5. Keskichli karetkani 200 mm ga siljitish mumkinligini bilgan holda, keskich karetkasini burish yo‘li bilan uzunligi H=200 mm va konusligi α=45⁰ konus sirtga ishlov berish mumkinligini aniqlang.
6. Quyidagi: D=170 mm, kichik diametri asosi d=140 mm, konus balandligi L = 200 mm ma’lumotlar bo‘yicha konus sirtga ishov berish uchun konus lineykasini burish burchagini aniqlang.
7. Quyidagi: konusning qiyalik burchagi α=12⁰, opravka uzunligi L=180 mm ma’lumotlar bo‘yicha konusni yo‘nish uchun konus lineykani o‘rnatish burchagini aniqlang. Orqa babkani siljitish 26 mm dan katta emasligini bilgan holda xuddi shu konusga orqa babkani siljitish yo‘li bilan ishlov berish mumkinligini tekshiring.