6-dars. Dars mavzusi

Gazlarni biologik tozalash.
Chiqindilarni zararli, zaharli va hidli gazlardan tozalash jiddiy ekologik muammodir. Ko'pincha bunday ifloslantiruvchi moddalarga quyidagilar kiradi: kamaytirilgan oltingugurt birikmalari (tiosulfat, vodorod sulfidi, metil merkaptanlar, dimetil sulfid). Ko'pgina noorganik kamaytirilgan oltingugurt birikmalari aerob yoki anaerob sharoitda o'sadigan bir qator mikroorganizmlar uchun energiya manbai bo'lib xizmat qiladi. Tozalash tizimlari yaratilishi mumkin, ularning ishlash printsipi, masalan, tiobakteriyalardan foydalanishga asoslangan: bunday tizimlarda anaerob desulfatsiya denitrifikatsiya bilan bog'liq. Vodorod sulfidini tozalash usullaridan biri gazni sho'r suv eritmasi, masalan, mis sulfat eritmasi orqali o'tkazishdir. Natijada erimaydigan metall sulfidning cho'kishi sodir bo'ladi, keyinchalik mikroorganizmlar ishtirokida oksidlanishi mumkin. Yomon hidli gazlarni yo'q qilish uchun chiqindilardan, xususan, kamaytirilgan oltingugurt birikmalari chiqariladi; bunday olib tashlash azotni yo'qotish bilan yoki yo'qotmasdan (ammiak hosil qilish orqali) qaysi mikroorganizmlar ishlatilishiga qarab sodir bo'ladi. Organik sulfidlar ko'pincha mikroorganizmlar uchun zaharli hisoblanadi. Masalan, chiqindilarni dimetil sulfiddan foydalanishga qodir mikroorganizmlar bilan boyitish qiyin, garchi printsipial jihatdan tuzilishi juda yaqin bo'lgan substrat dimetil sulfoksidda o'sadigan mikroblar jamoasini ajratish mumkin.
Sanoat chiqindilarida siyanidni zararsizlantirish uchun turli xil biologik usullar taklif qilingan: faol loydan foydalanishdan tortib, siyanidni yo'q qiladigan o'ziga xos fermentlarni qo'llashgacha. Shunday qilib, Bacillus stearothermofilusda topilgan stearothermofilusrodanaza siyanidning siyanogen o'simliklarda parazit bo'lgan qo'ziqorinlarda topilgan siyanidgidrataza fermenti tomonidan katalizlangan siyanidning formiadga aylanishini katalizlaydi. Shunday qilib, sanoat chiqindilarini tozalashning bir qator mikrobiologik usullari mavjud, ammo ularning samaradorligini chiqishda tozalash darajasiga qarab aniqlash kerak.