456
səninçün bu saat taparam.
Qaçdı tinə, papiros satan Məmməd Məmmədovun yanına.
Məmməd Məmmədov:
–Qurbandır sənə yer üzünün bütün papirosları, —dedi. —
Sən mənim köhnə müştərimsən. Eşitməmisən, müştəri,
düzəldər bütün işləri. Amma, müştəri, incimə məndən,
papirosu sənə bir şərtlə verərəm, sən də gərək mənə iki
qəpiklik verəsən. Bir canan var, istəyirəm zəng eləyib axşam–
axşam onunla dilxoşluq eləyim. Zdrasti, pajalısta... ha, ha, ha...
Əvəz Əvəzov ciblərini ələk-vələk eləyib:
—Canımçün yoxdur, — dedi. — Amma əmidostumgil bu
yaxınlarda olur. Bu saat onlardan alıb gətirərəm.
Qaçdı əmisigilə. Əmioğlusu Əhməd Əhmədov:
—Əmioğlu, —dedi, — ayıb sözdür, mən bəyəm ölmüşəm
ki, sən iki qəpikçün dörd mərtəbəni yortub çıxasan. Buyur
onluq, iyirmilik, əllilik, yüzlük. Əmiyin, yəni mənim papamın
canı sağ olsun, xərclə ata malı kimi. Amma sənə bir balaca
işim düşüb. Həyə bilsən?
Əvəz Əvəzov maddım–maddım Əhmədə baxırdı. Əhməd
gözünü qıyıb:
–Hə, tap görüm, tapsan, bax bu yüzlük sənindir. Əvəz
gözlərini döyürdü. Əhməd şırtıq çalıb:
–Mül–mülkü nazad, mül–mülkü, — deyə bir ağız oxudu,
sonra soruşdu: — Hə, indi bildin?
Əvəz yenə bilmədi.
Əhməd:
–Ey dil bilməz, — dedi, — təzə indiyski kino gedir,
görmürsən? Əh, sənin dünyadan xəbərin yoxdur ki… Məsələ
belədir, əzizim, sənə işim, düşüb. O kinoya bilet tapmaq işi bir
az çətindir. Mən 17 dəfə görmüşəm, amma yoldaşımla bəhs
eləmişəm, gərək iyirmi dəfə baxam. Bu gün getmək istəyirəm.
Kinonun qapıçısı Abbas Abbasov sizin həyətdə olur, gərək
aparıb məni buraxdırasan içəri.
Əvəzlə Əhməd getdilər kinoya tərəf. Əvəz qapıçı Abbasın
457
qulağına nə isə pıçıldadı. Abbas:
–Düzəldərik, — dedi, — amma, qaranoy, sən də gərək
mənim sözümü yerə salmayasan. Mən sənin əmioğlunu
bezplatnı kinoya buraxdıraram, sən də mənim əmoğlumu gərək
bezplatnı taksiyə şofer düzəldəsən.
–Necə yəni bezplatnı taksiyə? Yəni taksiyə sçetçik
qoymasınlar?
Abbas qorxan kimi oldu:
–Tamam bezplatnı demirəm ha! Amma birdən verməsin,
vamnan versin. Taksiyə düzəltmək üçün gərək bir başa 300
manat sanayasan Sadıq Sadıqovun ovcuna, onda da bir il səni
salacaqlar rezervə. Bir ildən sonra təzə maşın almaq üçün gərək
təzədən iki yüz tərləyəsən. Bizdə o pul hardandır? İndi
əmioğlumu bezplatnı götürsün işə, o da üç ilin ərzində
maaşdan, qazancdan yavaş–yavaş verər qurtarar. Kooperativ ev
tikdirmirlər, bax elənçiynə? Necədir səninçün?
—Yaxşıdır. Amma, mən bilmirəm Sadıq Sadıqov kimdir?
Tanımıram.
—Bu tindəki taksi parkının müdiridir, sən kulturnu
adamsan, desən sözündən keçməz. Özün bil e... Mən səni zora
salmaq istəmirəm. Seans başlayır ha. Sabahdan götürürlər bu
kinonu.
Əmioğlusu Əvəzin yanında dayanıb;
—Mül-mülkü nazad, mül-mülkü — deyə zarıyırdı.
Əvəz:
—Yaxşı, burax bu uşağı içəri, — dedi, — görüm
neyləyirəm.
Gəldi birbaşa Sadıq Sadıqovun idarəsinə. Sadıq Sadıqovun
meydan boyda qəbul otağında bir xeyli adam oturub qəbul
gözləyirdi. Adamların bir qismi həsrətlə qara meşin qapıya
baxır, başqa bir qismi isə vaxtını boş keçirməmək üçün
başlarını müxtəlif işlərlə qatırdılar: şahmat oynayan kim, nərd
atan kim, şəkil çəkən kim, fala baxdıran kim, otağın bir
güncündə dazbaş bir kişi şlyapasını çıxarıb fokus göstərir və
458
gözləyənlərin bir qismini əyləndirirdi. Əvəz Əvəzov katibəyə
yanaşdı, dedi ki, yoldaş Sadıqovla işim var.
Katibə:
—Yoldaş Sadıqov bərk məşğuldur, — dedi. Başını
qaşımağa macalı yoxdur. Mühüm tapşırıq alıb. Qırx gün, qırx
gecə heç kəsi qəbul etməyəcək.
Əvəz Əvəzov məyus–məyus çıxıb getmək istəyirdi ki,
katibə qəfilcə yerindən sıçradı, Əvəzin başından yapışıb özünə
tərəf dartdı, əlini onun saçlarına çəkdi. Əvəz lap özünü itirdi,
otaqdakı adamlar da təəccüblə bu səhnəyə baxırdılar.
Katibə:
–Mojet bıt, — dedi.
–Nə?
–Bu duxunu hardan almısız? Mən "Mojet bıt" ətri üçün sino
gedirəm.
Əvəz Əvəzov cibindən bir flakon ətir çıxartdı.
–Buyurun, —dedi.
Katibə:
–Ah, —dedi, —buyurun.
Əvəzi birbaş Sadıqovun otağına ötürdü.
Sadıqov ucsuz–bucaqsız kabinetində iri bir masanın
arxasında oturub dərin fikrə getmişdi. Karandaşının ucunu
dişləri arasına almış, bir əlini ürəyinin üstünə qoymuş, o biri
əlinin şəhadət barmağını gicgahına dirəmişdi. Baxışlarını
məchul bir nöqtəyə zilləmişdi. Otaqda heç kəs yox idi.
Əvəz Əvəzov boğazını arıtladı, bir balaca öskürdü, bir
kiçicik udqundu, bir xəfifcə asqırdı, əsnədi, üç-dörd dəfə ah
çəkdi və nəhayət pəsdən "Şələbiyyə" mahnısını zümzümə
etməyə başladı. Sadıqov bütün bunları heç eyninə almırdı.
Nəhayət Əvəzov yavaşcadan:
–Salam, — dedi.
Sadıqov dönüb ona baxdı və dedi:
–Dağlara getdi.
Əvəzov:
459
–Aa, — deyə razılaşdı, sonra xəbər aldı: —Kim?
Sadıqov:
–Dambadaram, — dedi, — zəhrimar gəlmir.
–Bəs niyə gəlmir?
–Mən nə bilim, zibil gəlmir ki, gəlmir. Bambaradam, tfu.
Əvəz Əvəzov:
–Çoxdan gedib? — deyə ehmalca soruşdu.
Sadıq Sadıqov tərs-tərs ona baxdı. Sanki yuxusuz gözlərinə
qan dolmuşdu. Zəhmli səslə:
–Kim? —dedi.
–O da...
–Kim, o?
–Dağlara gedən.
–Hansı dağlara?
–Nə bilim, özüz dediz ki, dağlara gedib. Hələ gəlməyib.
Sadıqovu elə bil od götürdü.
–Yoldaş, siz kimsiniz? Məndən nə istəyirsiniz? Burda nə
işiniz var? — deyə ağzı köpüklənə-köpüklənə danışmağa
başladı. — Kim sizi bura buraxıb. Mənim şəxsi işimə niyə
qarışırsınız? Kim sizə haqq verib ki, mənim iş prosesimə
müdaxilə edəsiniz?
–Bağışlayın, özüz dediz ki, dağlara getdi, Gəlmədi. Özü də
mənə dediz, çünki otaqda ayrı heç kəs yoxdu. Mən də
soruşdum ki kim?
–Kim! Kim! Qəlbim! Bəli, qəlbim darlara getdi. Zəhrimar
qafiyəsini tapa bilmirəm. Dambadaram, bambararam, heç biri
gəlmir.
Əvəz:
–Aa, — deyə məsələni başa duşdü, — şer yazırsınız?
–Yox, bəs oyun oynayıram. Uşaq-zadam səninçün.
Görürsən qan–tər içindəyəm. Bir həftədir gözümə yuxu
getməyib. On min misra yazmışam, yağ kimi gedirdi, bircə
zibilin axırını gətirə bilmirəm. Qəlbim dağlara getdi, qəlbim...
tfu, hara getdi tapa bilmirəm.
Dostları ilə paylaş: |