A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər
Yüklə 2,48 Mb. Pdf görüntüsü
|
483 onun "Əl əli yuyar, əl də üzü" romanı haqda nə fikirdədir. Qarın Quliyev əllərini yuyub qurtardı və dəsmalla əllərini silə– silə cavab verdi ki, çox təəssüf hələ "Əl əli yuyar, əl də üzü" romanını oxuyub feyziyab olmayıb. Dərə Düzov bir belə yüngülcə boğazını arıtladı və hər iki həmkar qələm sahibi otağa keçib süfrənin başında əyləşdilər. Elə bu vaxt süfrəyə bozbaş gəldi, yamyaşıl göy-göyərti, qıpqırmızı turp gəldi, bir də o xoruz quyruğu zəhirmar. Dərə Düzov və Qarın Quliyev çirmələnib bozbaşa döşəndilər, nə döşəndilər. Bir balaca toxtayan kimi Dərə Düzov necə deyərlər söhbət köhləninin yügənini gətirib bağladı həmin o incə mətləbə: –Romanımı oxumamısan, — dedi, — canın sağ olsun. Amma bir iş var, iki əməl. Qoca dindar kişilər inqilabdan əvvəl demişkən allahdan gizli deyil, səndən nə gizlin. Bu gün axşam mənim və bütün bizim vilayətin düşmənləri, necə deyərlər, bizim arxamızı yerə vurmaq istəyir. Elə bu dəm Nənəm Nehrə xanım otağa girib soruşdu ki: –Qarın qardaş, necədi bozbaş, çiy deyil ki, odu zəif gəlirdi, qorxuram yaxşı bişməmiş olsun, çiy-zad deyil ki? Qarın Quliyev: –Yox, yox — dedi, — çiy deyil. Nənəm Nehrə xanım yenidən mətbəxə qayıtdı və Dərə Düzov sözünə davam etdi: –Bəli, onu deyirdim axı, bu axşama mənim romanımın müzakirəsi təyin olub. Ali məktəb müəllimləri və tələbələri, elmi institutun əməkdaşları, ümumən bütün ədəbi ictimaiyyət və maraqlananlar dəvət edilir. Elə bu zaman Nənəm Nehrə xanım otağa girib soruşdu ki: –Qarın qardaş, bağışlayın, duzu necə, az deyil ki, qorxuram şit ola. Qarın Quliyev yoldaş: –Yox, yox, — dedi. — Duzu lap yaxşıdır, şit deyil. Nənəm Nehrə xanım mətbəxə qayıtdı və Dərə Düzov yenidən sözünə
484 davam etdi: –Mən bu tayfaya yaxşı bələdəm. Birini vurmaq istəyəndə əvvəldən çıxışçıları fitləyib buraxırlar, mən bu tayfaya yaxşı bələdəm. Elə bu vaxt Nənəm Nehrə xanım mətbəxdən gəlib xəbər aldı ki: –Qarın qardaş, bağışlayın, suyu çox olmayıb ki, qorxuram suyu çox olsun. Qarın Quliyev: –Yox, yox, — dedi. — hər şey öz qaydasındadır. Nənəm Nehrə xanım mətbəxə qayıtdı və Dərə Düzov sözünə davam etdi: –İndi görürsən də, yaman təkləyiblər məni, bibim oğlu Mərd Məzarov kurorta gedib, uşaqlıq dostum Heydərqulu-xəstə yatır, eloğlum Cızma Qarayev kəndə toya gedib, məhlə qonşumuz Hətərən Pətərənov da ki, məndən bir balaca inciyib. Elə bu dəm Nənəm Nehrə xanım mətbəxdən gəlib Qarın Quliyevdən xəbər aldı ki, bibər necədi, şirindir? Qarın Quliyev. –Bəli, yaxşıdır, dedi, — şirindir. Nənəm Nehrə xanım: –Qarın qardaş, ətindən yeyin, — dedi, — bir yaxşı çeynəyin, görün necə yumşaqdır. Əntiqə həzm olunur. Qarın Quliyev: –Bəli, —dedi, —əntiqə həzm olunur. Nənəm Nehrə xanım yenidən mətbəxə qayıtdı və Dərə Düzov sözünə davam etdi: –Deməli, içirəm sənin sağlığına, Qarın, sən mənə qar- daşdan yaxınsan, sağ ol, var ol, yüz yaşa, biz də kölgəndə dolanaq. –Sağ ol. İçdilər. –Pff! Zəhrimar — deyə Dərə Düzov üz-gözünü turşutdu. — Gərək günahımdan keçəsən. Konyak cəhətdən yanında bir az
485 xəcalətəm. Ucuzudur — Üç ulduz. Gələn həftə bax bu Üç ulduzun yerinə Beş ulduz qoymaq mənim boynuma. ...Axşam müzakirəyə gələn kimi Qarın Quliyev siyahıya yazıldı. Ondan qabaq iki-üç nəfər danışdı. Hamısı da ağzını yaman pis açdı. Əsərdə daş daş üstə qoymadılar. Dedilər ki, "Əl əli yuyar, əl də üzü" romanında yazıçı əli gəzməyib və romanın üzü astarından betərdir. Dərə Düzov Qarın Quliyevin qulağına əyilib pıçıldadı ki: –Ölmüşəm, gərək meyitimi yerdən götürəsən. Tutarlı danış. Obrazlı dillə. Qarın Quliyevin yalnız indi yadına düşdü ki, əsəri oxumayıb öz yerində, tələm-tələsikdə baş qəhrəmanının adını soruşmağı da unudub. Oğlan ya qız olduğunu bilmir. Amma necə deyərlər kürsüyə çıxmaq bir ayıb, kürsüdən düşmək iki ayıb. Qarın Quliyevin içi od tutub yanırdı, dili–boğazı qurumuşdu, qrafindən su töküb başına çəkdi və nitqinə başladı: –Hörmətli qələm dostlarım və yoldaş ədəbiyyat həvəskarları. Məndən qabaq çıxış edənlərin fikrinə şərik çıxa bilməyəcəyəm. Niyə görə? Ona görə ki, halbuki əsər yaxşı əsərdir, niyə onu tənqid edib qaralayaq. Yoldaş gənc müəllif Dərə Düzovun "Əl əli yuyar, əl də üzü" romanının əsas və başlıca məziyyəti ondan ibarətdir ki, bu əsər... çiy əsər deyil. Bişmiş əsərdir. Bəli, bəli, çiy deyil, bişmişdir. Bu əsərdə biz güclü od görürük. Gənc nasir müəllimin, müəllif qəlbinin atəşin odunu, bəli, bəli, odunu. Burda biz şit şeylərə rast gəlmirik. Əsər çox duzludur, bəli, bəli, şit deyil, duzludur. Dili şirindir, bəli, bəli şirindir. Bəzi- bəzi başqa yoldaşların bəzi-bəzi başqa əsərlərində olduğu kimi burada su çox deyil, yox, yox əksinə, əsərin suyu azdır. Təbiət təsvirləri yumşaqdır. Obrazlar ətli-qanlıdır, bəli, bəli ətli-qanlı. Dərə Düzov çeynənmiş vasitələrə, bəli, bəli çeynənmiş vasitələrə əl atmır. Ümumiyyətlə əsər təravətli, ətirli-qoxulu, dadlı, ləzzətlidir, yaxşı həzm olunur. Deyəcəksiniz heç nöqsanı
486 yoxdur bəs? Var, əlbəttə, var. Doğrudur, bu mənim şəxsi mülahizəmdir, müəllif mənim fikrimlə razılaşa da bilər, razılaşmaya da. Amma mənə elə gəlir ki, müəllif yoldaş gənc nasir Dərə Düzov fəsillərin arasında üç ulduz yox, beş ulduz qoysa daha məqsədəuyğun və qat-qat daha münasib olar. ...Müzakirədən Dərə Düzov və Qarın Quliyev bir qayıdırdılar. Şəhərə gecə düşmüşdü. Günəşin vəzifəsini müvəqqəti ifa edən Ay tənbəl-tənbəl yerə işıq səpirdi. Dərə Düzov qəsdən zümzümə edirdi. Birdən Qarın Quliyev əlini alnına çırpıb ayaq saxladı: — Vay səni, — dedi, — tamam yadımdan çıxdı. Demədim. Bir az yağlı idi. —Nə?
Fənd Fərəc Yüklə 2,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|