124
–Qızım, sən də çıx get evinizə. Mədəniyyətimizin
nailiyyətlərindən sabah danışarsan. Nə olacaq? Nailiyyətlər
qaçmayacaq ki?
–Rəssamlıq sahəsində də bir çox görkəmli əsərlər
yaranmışdır.
–Hələ on ikiyə iyirmi dəqiqə var. Maşına minsən çatarsan.
Get dostlarının, yoldaşlarının yanına. Yəqin səni də
gözləyənlər var. Axı, cavansan, gözəlsən. Yəqin nişanlın var.
Sənsiz darıxır. Axı o da belə gecədə səninlə bir yerdə olmaq
istəyir. Elə deyil, qızım, hə?
–Fazilovun çobanlara həsr etdiyi tablosu orijinal və təbiidir.
–Neynək, qızım. Qoy təbii olsun, amma sən get, bilirsən,
deyiklin necə sevinər. Yaxşı qız, bilirəm özünün də ürəyin
tələsir. Bütün Bakı sənə baxsa da, sən özün bircə nəfərin
yanında olmaq istəyərdin, eləmi?
– Yeni kino–filmlər sırasında...
–Elədir, qızım, qulluqdur, bilirəm qoyub gedə bilməzsən.
Amma bu gecə heç insafdır ki...
Birdən Həmidə xalanın ağlına gəldi ki, bu qızın
"kompaniyası" yəqin ki, söz qoyublar yeni ili Moskva vaxtı ilə
qarşılasınlar. Həmidə xala təsəvvürünə gətirdi ki, qızın
nişanlısı indi bir maşın tutub yuxarı televiziya studiyasına
gedəcək, veriliş qurtaranda istəklisini götürüb birbaş məclisə
gətirəcəkdir. Qız heç paltarını da dəyişə bilməyəcəkdir. O
həmin bu paltarda, Həmidə xalanın gördüyü paltarda, nişanlısı
ilə, dostları ilə bir yerdə şadlıq, şənlik içində yeni ili
qarşılayacaqdır. Lakin Həmidə xala artıq onu bu halda
görməyəcək. Necə şadlandığını, adi həyatda necə davrandığını,
necə danışdığını bilməyəcəkdir...
Həmidə xala daha qızı düşünmürdü. İndi o, radio
diktorlarını düşünürdü. Amma bəlkə indi radioda da heç kəs
yoxdur, ancaq yazılı lentləri buraxırlar. O, bunu bilmirdi.
Həmidə xala yenidən düşünməyə başladı: görəsən bu yeni il
gecəsi daha kimlər evdə deyillər? Məlumat bürosunun işçiləri.
125
Həmidə xala telefona yanaşdı və 09 yığdı. Uzun zaman düşə
bilmədi. 09 məşğul idi. Təkrar yığdı. Qadın səsi eşidildi:
– Məlumat bürosu sizi dinləyir.
–Salam, qızım.
– Hara?
– Deyirəm, salam, qızım.
Qadın təəccüblə dedi:
–Əleyküm-salam.
–Sizin yeni ilinizi təbrik edirəm.
Qadın daha artıq təəccüblə dedi:
–Çox sağ olun. Danışan kimdir?
–Heç, bir nəfər... Bilirsinizmi, mən sizdən soruşmaq
istəyirdim, necəsiniz, bu axşam...
–Axı, kimdir? – deyə qadın yenidən səbirsizliklə soruşdu.
–Heç, bir nəfər, siz tanımırsınız...
Qadın hirslə:
–Telefonu məşğul eləməyin, – dedi və əlavə etdi: – hələ
yeni il gəlməyib, indidən içib sərxoş olublar, – və telefonu asdı.
Həmidə xalanı gülmək tutdu. O, dəstəyi asdı və öz yerinə
qayıtdı. Televizordakı qız qeyb olmuşdu. Verilişlər
qurtarmışdı. Bakı vaxtı ilə artıq yeni il idi. Həmidə xala
televizordakı qızın yox olmasına bir qədər heyfsiləndi. İndi o,
otaqda lap tək qalmışdı.
Telefonun zəngi çalındı.
Danışan Rüstəm idi.
–Ana?
–Hə.
–Yeni ilin mübarək olsun.
–Səninlə belə, can bala!
–Kimnən belə danışırdın? Bayaqdan zəng eləyirəm telefon
məşğuldu.
Həmidə xala Rüstəmi necə başa salaydı ki, o kimlə və nə
üçün danışırdı?
Sonra Tofiq zəng elədi. Təbrik elədi. Sonra Gülarə təbrik
126
elədi və soruşdu ki, Vaqif oyanıb ya yox?
Dilarənin yəqin ki, zəng eləmək imkanı yox idi. Yoxsa o da
eləyərdi.
Həmidə xala reproduktoru qurdu. Radio musiqi verirdi.
Həmidə xalanın xoşuna gələn musiqi deyildi, odur ki, radionu
söndürdü. Onun sevdiyi musiqi Bülbülün nəğmələri idi.
Onların maqnitofonlarında Bülbülün bir neçə nəğməsi
yazılmışdı.
Həmidə xala maqnitofona yaxınlaşdı. "Görəsən niyə adama
ömrünün axırında bircə bu cihazlar qalır?" – deyə düşündü və
dərhal bu bədbin fikirləri başından qovdu: "Yox, mən haqlı
deyiləm. Mənə yalnız tək bir cihazlar qalmayıb. Mənim gül
kimi balalarım var. Hamısı da məni çox istəyir". Birdən
Həmidə xalanın başına qəribə bir fikir gəldi. O, bu fikri nə
qədər qovmaq istəyirdisə də, qova bilmirdi. O, bu işi etmək
istəyirdi. Qorxurdu. Çünki evdə tək idi. Amma yenə də
istəyirdi. O, Qəzənfərlə danışmaq: daha doğrusu, Qəzənfəri
dinləmək istəyirdi. Qəzənfərin səsini eşitmək istəyirdi.
Qəzənfər öz sağlığında səsini maqnitofona yazmışdı. O,
öləndən bəri evdə heç kəs bir dəfə də olsun bu səsə qulaq
asmağa ürək eləməmişdi. Birdən hardansa Həmidə xalanın
başına gələn bu fikir, onun iradəsinə hakim kəsildi.
O, axırda öz istəyinə tabe oldu. Balaca siyirməni açdı, lenti
çıxartdı, maqnitofonu işə salıb dinləməyə başladı.
Qəzənfərdən əvvəl uşaqların və onun özünün – Həmidənin
səsi gəlirdi. Gülüşlər, qəhqəhələr, səs–küy. Sonra qəfil sakitlik
və Qəzənfərin mülayim səsi:
"Qulaq as, Həmidə..."
Həmidə xalanın əti ürpəşdi. Elə bil Qəzənfər o dünyadan
onunla danışırdı.
"Mən nə şairəm, nə filosof. Mən adi bir fəhlə babayam.
Doğrudur, özümə görə adım–sanım var, beş kişinin içində
hörmətim olub. Amma yenə deyirəm ki, mən adi bir adamam,
elə bilmə ki, çox dərin qırıldatmaq ya filosofluq eləmək
127
istəyirəm. Yox. İntəhası mənim həyatda təcrübəm çox olub.
Həyatın, necə deyərlər, hər üzünü görmüşəm, sənə də bir–iki
söz demək istəyirəm. Görürsən, nə ədəbi cümlələrlə
qırıldadıram. Bir gün olacaq ki, mən olmayacağam".
Maqnitofondan Həmidə xalanın etiraz dolu səsi eşidildi:
– Bəsdi, yenə başlama, sən allah, sənsiz bizim bir günümüz
də olmasın.
O vaxt bu sözlər nə qədər təbii idi və nə qədər inkaredilməz
görünürdü.
Qəzənfərin gülüşü eşidildi;
"Yaxşı, ay arvad, qırx–əlli ildən sonra. Qulaq as. Bir gün
olacaq mən olmayacağam. Bax sənə bircə əmanətim bu
uşaqlardır. Ömür vəfa eləsə, hamısını özüm böyüdüb başa
çatdıracağam. Yox, işdi... Onda bax, bunları sənə tapşırıram.
Demirəm ki, hamısına ali təhsil ver. Demirəm ki, hamısını
doktor elə, injiner elə, amma adam olsunlar. Yaxşı adam
olsunlar.
Sonra, Həmidə, bir gün gələcək, hamısı böyüyəcək, boya–
başa çatacaq və yuvasından qanadlanan quşlar kimi bir–bir
uçub gedəcəklər. Bax, onda onlara vəfasız demə ha!
Onu bil ki, hara getsələr, hansı ailəyə düşsələr, hansı mühitə
düşsələr, səndən və məndən nə isə aparacaqlar, necə ki, biz də
bir-birimizlə görüşəndə hərəmiz öz ata-babalarımızdan nə isə
gətirmişdik. Deyəcəksən Qəzənfər yenə filosofluq eləyir.
Amma bax, mən, vallah belə fikirləşirəm. Adamlar hamısı
nəsil-nəsil bir-birlərinə bir şey verirlər. O işi ki, biri başlayır,
amma qurtara bilmir, o iş itmir, batmır, sonrakı nəslə qalır, o işi
sonra gələnlər tamamlayırlar. Dünyada heç nə itmir, batmır,
heç kəs ölmür. Yaxşı da, pis də keçir, nəsildən-nəslə keçir. Biz,
Həmidə, mən biləni, yaxşı yaşamışıq, əlimizin zəhmətiylə
çörək qazanmışıq. Qoy bizim həyatımızda yaxşı nə olubsa,
uşaqlarımız özləriynən öz təzə həyatlarına, təzə nəsillərə
aparsınlar. Həyat da elə budur da...
Hə, yaxşı, görək necə yazıb. Lentnn də lap axırıdır".
Dostları ilə paylaş: |