A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər

 270 

hissi də vardı. Dedi ki, oğlanların halına yanır və  həvəslə 

onlara kömək göstərərdi, amma iş ondadır ki, maşının təkərləri 

tamam "dazdırlar" və belə təkərlərlə bu cür uzun yola çıxmağa 

qorxur. Böyük oğlan elə bil bu sözə bənddi. 

–Bu lap əla oldu, – dedi, – yeznəmin qəttəzə  şinləri var, 

dördünü öz qiymətinə sizə verər. 

Mazan Əliyev buna şirnikdi və razılaşdı. Böyük oğlan arxa 

tərəfdə əyləşdi, kiçik – qabaqda, sürücünün yanında. 

"Moskviç" yerindən tərpənməmişdən   əvvəl arxada oturan 

oğlan dedi: 

–Ancaq bircə  dəqiqəliyə bu küçədəki evə  dəyməliyəm, 

şeylərimi götürməliyəm. O evi göstərdi və Mazan Əliyev 

maşını geri döndərib Poluxin küçəsindəki 20 nömrəli evə tərəf 

sürdü. Maşını saxlayan kimi böyük oğlan cəld çıxdı  və evin 

qarşısından içəri girdi. Kiçik oğlan maşında qaldı. Hava 

qaranlıq olsa da Mazan maşının güzgüsündə oğlanın alnındakı 

çapığa diqqət yetirdi. İstədi soruşsun, sonra fikirləşdi: bəlkə bu 

çapıq elə bir hadisə ilə bağlı idi ki, oğlan heç onu yada salmaq 

istəmir. 

Və  təbii nəzakəti, qanacağına görə Mazan heç bir sual 

vermədi. Ancaq oğlan özü sualı–suala calayırdı. O, əllə idarə 

etmək üçün əlavə sükanlarla maraqlanırdı. Və Mazan da hər 

şeyi ona ətraflı başa salırdı. Oğlan dedi ki, o da maşın sürə 

bilir. Mazan: – Çox gözəl, – dedi. – Geri qayıdanda yorulsam, 

sükanın arxasına sən keçərsən. Bu əlavə sükanları öyrənmək 

çətin iş deyil, mənim sürməyimə diqqət elə  və  hər  şey sənə 

aydın olacaq. 

Evin alaqapısından böyük oğlan göründü. Əlində kiçik 

çamadan vardı. Qolunun üstünə açıq rəngli plaş salmışdı, 

boynuna şərf sarımışdı. Mazan maşından düşdü ki, yük yerini 

açsın, ancaq oğlan çamadanı ora  qoymaq istəmədi. Dedi ki, 

içində  sınan  şey var, yanıma qoysam yaxşıdır. Mazan keçib 

maşına oturanda ona elə  gəldi ki, alaqapının qaranlığından 

onlara kimsə baxır. Ancaq baxan adamın kölgəsi içəri çəkilib 

---

 271 

qeyb oldu. 

Təxminən saat 20-40-da onlar Azərneft meydanına çatdılar. 

Mazan dedi ki, gərək evə  zəng vurum, arvadıma deyim, 

nigaran qalmasınlar.  İki qəpikliyi yox idi. Oğlanlardan istədi. 

Onlarda da olmadı. Xırdalamaq istədi, amma ətrafdakı bütün 

köşklər, mağazalar bağlı idi. 

Böyük oğlan: 

–Əşşi gecə yarısına qədər qayıdacayıq da, – dedi və Mazan 

Əliyev evə telefon etmək cəhdindən vaz keçdi. Oğlanlar yaman 

deyib güləndilər. Özlərindən, dərslərindən danışırdılar. Böyüyü 

dedi ki, adım Adildir. Politexnik institutunun hazırlıq kursunda 

oxuyuram, kiçik oğlan:  

–Mənim də adım Aydındır. Mən də Xalq Təsərrüfatı 

İnstitutunun hazırlıq   kursunda oxuyuram,– dedi. 

Mazan: 

–İşə baxa, – dedi, – mənim də ortancıl oğlumun adı 

Aydındır. Bir qızım da elə həmin Xalq Təsərrüfatı İnstitutunda 

oxuyur. 

Aydın bu sözə maraq göstərdi və Mazan qızını təsvir edəndə 

oğlan dedi ki, institutdan belə bir qızı tanıyır, yəqin elə həmin o 

qızdır. 

Söhbət uşaqlardan düşdü. Mazan dedi ki, 11 uşağı var. 

Ailənin istəklisi  kiçik qızı Jalənin  şeytan dillərindən danışdı. 

Uşaqların musiqiyə olan həvəsindən söz açdı. Dedi ki, böyük 

oğlu Qurbanəli Lənkəranda musiqi dərsi deyir. Kiçik oğlu – 

sənin adaşın – Aydın isə yaxşı kamança çalır. Onun barəsində 

hətta qəzetdə yazıblar, televizorda da çıxış edib. Mazan özü də 

hərdən-birdən tar çalmağı  sevir. Yaxşı sədəfli tarı var. Mazan 

davadan danışdı. Neçə-neçə başqası kimi nə qədər iztirab, ağrı 

çəkməsindən danışdı. TDavanın lap axırına yaxın, 45-in 

axırında üçüncü dəfə yaralandım. Yaralı halda mühasirəyə 

düşdüm. Üç gün meyitlərin içində qaldım. Almanlar məni də 

ölü bildilərU. Bizimkilər bu ərazini alandan sonra Mazan 

Əliyevə tibbi yardım göstərildi, qıçını  kəsməli oldular. 

---

 272 

Oğlanları Mazanın   halına  yanırdılar.   Kiçiyi dedi: 

–Ay dayı, sənin başın nələr çəkib.  

Mazan: 

–Bəli, – dedi – biz çəkənləri siz çəkəsi olmayasınız. Siz xoşbəxt 

nəsilsiniz. Oxuyursunuz, təhsil alırsınız gələcəyiniz var. 

Onlar "bəli-bəli" deyirdilər və  əlavə edirdilər ki, doğrudur, 

bəzən onlar da çətinliyə düşür; pulları, yatmağa yerləri olmur, 

ancaq bu çətinliklər müharibə illərinin  əziyyəti müqabilində 

nədir ki? 

Trest olan rayondan keçərkən öz iş yerini göstərdi. O, Neft 

daşlarındakı  işindən, dəli Xəzərin qoynunda estakadalar 

ucaltıqları  çətin vaxtdan danışırdı. Deyirdi ki, dəniz qazma 

işinin məhşur pionerləri ilə, unudulmaz Kaveroçkinin 

briqadasında, adı dillər  əzbəri Qurban Abbasovla bir buruqda 

işləyib. Mazan o zamanlar gəmilərin estakadaya nə çətinliklərlə 

yan almasından, titrəyib  əsən taxtaların üstü ilə  dəmir adaya 

keçmələrindən, sürüşüb dənizə yıxılma təhlükəsindən və hətta 

bir dəfə özünün az qala dənizə düşməsindən danışırdı. Böyük 

oğlan diqqətlə qulaq asırdı. O, Şəki rayonunda doğulmuş bir 

neçə görkəmli neftçinin adını  çəkdi. Dedi ki, bizim 

qohumlarımızdır. Kiçiyi susmuşdu. Ancaq o da diqqətlə  və 

nəzakətlə qulaq asırdı. 

Oğlanlar ümumiyyətlə çox nəzakətli idilər. Papiros 

yandırmamışdan  əvvəl izin istəyirdilər. Papiroslarını maşının 

alışqanından odlayırdılar.  Əvvəlcə qabaqda oturmuş  oğlan 

yandırırdı, sonra da alışqanı geri ötürürdü. 

Böyük oğlan meyxana deməyə, kiçiyi isə  çırtıq çalmağa 

başladı. Mazan bir qədər təəccübləndi. Axı institut tələbələri 

hara, meyxana demək hara? 

–Eh, ay dayı mühazirələrdən, seminarlardan başımız çatlayır 

– deyə böyük oğlan cavab verdi. – Bir az şənlənmək də 

lazımdır da... 

Təqribən saat 11-15-də onlar Qazıməmmədliyə çatdılar. Və 

Mazan maşını yeməkxananın qabağında əylədi.  

---