263
xəyanət idi. O, Tavusun qolundan tutub:
–Sus görüm, – dedi və söydü.
Addım səsləri onların qapısından qopub aralandı. Cavanşir
əsəbi hərəkətlə papirosunu odladı.
–Ay-hay, kül ağlıma, – dedi və güldü. – Tamam yadımdan
çıxıb. Axı yuxarıda bir mərtəbə də var.
–Dördüncü mərtəbədə, – deyə Tavus ağlamsındı. Söyüşü
hələ də onun qulağını yandırırdı.
"Dördüncü mərtəbə!" – deyə Cavanşir düşündü. Dördüncü
mərtəbə? Kim ola? Kapitan? Neftçi?".
Dördüncü mərtəbədə iki mənzil vardı.
Yeddi nömrəli mənzildə Salayev yaşayırdı. O, Həştərxana
gedib-gələn gəminin kapitanı idi. Həftədə üç gün evdə olurdu.
Bazar ertəsi, çərşənbə axşamı, çərşənbə – dörd gün dənizdə.
"Bu gün cümədir – deyə Cavanşir fikirləşdi. – Deməli neftçi
Zeynallı? İşə bax. Kim deyərdi. Forsu adamı yıxırdı. Axır
vaxtlar heç salam–zad da almırdı".
Cavanşir qulağını şəkləyib dinləməyə başladı.
Addım səsləri yeddi nömrəli mənzilin qabağından ötüb
səkkiz nömrəli mənzilin qarşısında susdu.
Sonra səkkiz nömrəli mənzilin qapısı döyüldü. Bərkdən
döyüldü. Bütün ev eşitdi.
Altı nömrəli mənzildə Cavanşir düşünürdü: deməli belə.
Vətəndaş Murad Zeynallı. Forsuva ki! Üç böyük işıqlı otaq da
boşaldı. Görəsən kim köçəcək. Amma heç Zeynallının
bozburutundan deyərdin ki, işləri yaşdı?".
5 nömrəli mənzildə... 5 nömrəli mənzilin qapısı
möhürlənmişdi.
4 nömrəli mənzildə Qurban kişi var–gəl edir, düşünür,
düşünürdü. "Bəlkə, birtəhər eləyib Moskvaya gedim, məktubu
şəxsən özüm aparım. Görək...".
3 nömrəli mənzildə Surxay işləyirdi.
2 nömrəli mənzildə Səkinə için-için ağlayırdı. Zəhra qarı
yatmışdı. Yuxu görmürdü.
264
1 nömrəli mənzildə domkom Bəşir arvadına öyüd-nəsihət
verirdi:
–Arvad, boş-boş danışma, – deyirdi. – Təqsirsiz heç kəsi
aparmazlar. Görəsən nə qələt elayib. – Sonra o, dərindən ah
çəkib əlavə etdi: – Eh! Süleymana qalmayan dünya, kimə
qalacaqsan?
Dördüncü mərtəbədə 8 nömrəli mənzilin qapısı açıldı, içəri
girdilər. Bir qədər sonra addım səsləri eşidildi.
Addım səsləri mərtəbə-mərtəbə endi. Binanın çöl qapısı
açıldı, bağlandı. Maşın işə salındı. Maşın hərəkətə gəldi. Maşın
səsi uzaqlaşıb itdi.
Küçənin sükutu sanki səsləri canına çəkib hopdurdu.
Qaranlığa qərq olmuş binada yalnız bircə pəncərədən
gecəyə işıq süzülürdü.
Bağda – üstünə qırıq qanad kimi ağac budağı əyilmiş
skamyada – oğlan qızın dodaqlarından öpürdü.
Səhər tezdən domkom Bəşir fırça və rəng dolu vedrə
götürüb dəhlizə çıxdı.
Dəhlizdə qara bir lövhə üstündə ağ hərflərlə ev sakinlərinin
ad-familləri yazılmışdı. Yalnız 5 nömrəsinin qarşısındakı famil
qaralanıb oxunulmaz olmuşdu. Domkom Bəşir onu iki həftə
bundan qabaq qaralamışdı.
Bu səhər də domkom Bəşir qara vedrəsini və fırçasını
götürüb dəhlizə çıxdı.
Saat yeddi idi.
İşə tələsən ev sakinləri Səkinə, Cavanşir, Tavus dəhlizdə
rastlaşdılar. Bir an ayaq saxlayıb domkom Bəşirə baxdılar.
Səkinə üşüdü, örpəyini boynuna bir də doladı.
Bəşir kişi fırçanı qaldırıb "Zeynallı" familinə yaxınlaşdırdı.
Birdən...
Cavanşir və Tavus diksindilər.
Səkinə örpəyinin saçaqlarından yapışdı.
Domkom Bəşir durduğu yerdə mat-məəttəl donub qaldı.
Dəhlizin çöl qapısından boz sement döşəməyə çəpəki işıq
265
düşürdü. Qapının açıq qanadından küçənin bir hissəsi,
qarşıdakı evin pəncərəsi, pəncərənin məhəccərinə düzülmüş
yaşıl səmənilər görünürdü.
Ancaq dəhlizdəkiləri mat-məəttəl qoyan başqa şey idi.
Qapıda 8 nömrəli mənzilin sakini neftçi Murad Zeynallı
dayanmışdı.
Murad domkom Bəşirə, lövhəyə, fırçaya, vedrəyə baxdı və
dərhal hər şeyi başa düşdü, ancaq qapıdan çəkilmədi.
Cavanşir:
–Bəs... siz... dünən gecə... maşın... – deyə dolaşıq kəkələdi.
Bəşirin arvadı Züleyxa da qapıya çıxdı. O da təəccüblə
Murada və dəhlizdəkilərə baxdı.
Yuxarı mərtəbədən pillələri tez-tez düşən bir adamın addım
səsləri eşidildi. Surxayın qoltuğundakı layihə kağızları boru
şəklində burulmuşdu,
Murad güləndə ağzı qulaqlarının dibinə gedirdi, dümağ
sağlam dişləri görünürdü. Murad:
–Bədniyyət olmayın, – dedi. – Təcili yardım maşını idi.
Fəridəni doğum evinə apardıq. Bu gecə oğlum oldu.
Tavus əlini alnına çırpdı, – aaa, vaxsey, – dedi..– Tamam
yadımdan çıxıb. Fəridə axı qarnı burnunda gəzirdi.
Züleyxa:
–Doğrudan a, heç ağlımıza gəlməyib, – dedi. – Allah
saxlasın. Boya-başa çatsın. Atasıyla, anasıyla.
Cavanşir nədənsə saraldı. Tələsik papiros çıxardı.
Səkinə nədənsə qızardı. Başını aşağı saldı.
Taqqıltı eşidildi, fırça domkom Bəşirin əlindən sürüşüb yerə
düşdü.
Surxay:
–Gözün aydın, təbrik edirik, – dedi və tələsik çıxıb getdi.
***
Bu gecə dünyaya gələn uşaq mən idim.
266
***
Hər ildə müxtəlif günlər olur, sevincli, kədərli günlər.
İş günləri, bayram günləri, matəm günləri.
Amma elə illər var ki, insanların hafizəsinə birrənglə həkk
olunur.
Bizim nəsil anketlərimizdə doğum ilimizi 1937-ci il yazırıq.
Biz böyüyəndə bildik ki, bu qara il olub, xalq yaddaşında
qorxu, nigarançılıq ili kimi qalıb.
Amma bizimçün bu il ömrümüzün ən vacib ilidir.
Günəşi, ağacları, dünyanı ilk dəfə gördüyümüz il.
1964
Dostları ilə paylaş: |