89
–Bilirəm - deyirəm - Mələk xala, bilirəm. Məni bağışla.
Sərxoşam. Amma sabah ayıq olacam.
Mən dəstəyi asıram. Yenidən Aydınla oturub içirik. Axı hələ
səhərə çox var.
Hərdən bir Rüxsarə xanım qapını açıb məzəmmətlə başını
yelləyir.
22 yanvar 1960-cı il.
Bakı
90
HEKAYƏ
Axşam! Vüsal onu qəfilcən duydu.
Nizami muzeyinin yanında 3 nömrəli trolleybusu
gözləyəndə şəhərə hələ durğun və bürkü bir gündüz hakim idi.
Trolleybusun içində – nəfəsi od püskürən adamların basa–
basında – isti daha artıq əziyyət verirdi. Üç dayanacaq
arasındakı yol Vüsala sonsuz və yorucu bir səfər kimi
görünürdü.
Neft meydanında – Dəniz bağının yanında trolleybusdan
düşəndə Vüsala elə gəldi ki, o Gündüzdən Axşama səyahət
eləmişdir; tünlük, havası ağır trolleybusdan sonra daha saf və
geniş görünən Neft meydanının açıqlığındanmı, yoxsa yapalaq
kölgəli ağacların günəşdən gizlətdiyi dəniz bağının
yaxınlığındanmı Vüsal birdən–birə bütün günü bədəninə yaş
paltar kimi yapışan çiriş–istinin xoş bir axşamla əvəzləndiyini
duydu.
Axşam dənizdən gəlirdi…
O, bütün günü narın ləpələrin arasında yırğalanmış,
nazlanmış, uymuşdu. İndi isə nəhəng yanar kos kimi bütün fəza
boyu hərlənib dənizə dığarlanan odlu günəş onu ürküdüb
oyatmış, axşam salxım-salxım dəniz yellərinin qanadlarında
şəhərə uçurdu.
Gündüz cəhənnəm hərarətində çabalayan qızdırmalı şəhər
susuzluqdan dodaqları cadar–cadar olmuş adam bulağa
döşənən kimi Axşamı içirdi.
Axşam şəhəri aram və əzəmətlə öz himayəsinə alırdı. Onun
rəngi, təravəti istidən cana gəlmiş adamları sakitləşdirir,
tərlərini soyudur, xəfif meh onların saçlarını ana barmaqları
kimi mehriban sığallayır, üzlərini, əllərini tükənməz bir
nəvazişlə oxşayırdı.
Bəlkə heç kim yayda, illah da iyulun cırcıramasında qızmar
91
günəşi dənizə atıb batıran, harın gündüzlərin yanğınına buzlu
su təkin sərinlik çiləyən axşamların ləzzətini bakılılar qədər
çəkmir.
Adamlar evlərindən, idarələrindən, məktəblərindən bulaq-
bulaq axışaraq küçələrin insan selinə qovuşur, dolu, rəngarəng,
gurultulu bir çay kimi Dənizə, Axşama, Sərinliyə tərəf
axırdılar.
Vüsal işdən çıxmışdı. Evlərinə tələsirdi.
O, Azərneft binasının yanından burulub yaşadıqları evə tərəf
addımladıqca sol yanda qalan dəniz bağının kölgələri Vüsalı
cəzb edir, sərin yellərlə pıç–pıç pıçıldaşan, xısın–xısın danışan
ağaclar elə bil onu bu kölgəliklərin altında bir qədər
dincəlməyə, təmiz hava udmağa çağırır.
Amma Vüsal indi dəniz bağına tərəf dönmür. O bura axşam
tərəfi ailəsiylə birlikdə gələcək. Həmişə olduğu kimi bu axşam
da onlar ta gecəyə qədər bu bağda gəzəcək, dənizin saf
havasıyla nəfəs alacaqlar. Vüsal. Arvadı Pərişan. Bir də balaca
qızları Xəyal. Vüsalla Pərişan balaca Xəyalın əllərindən
tutacaqlar. Yumşaq, tumbul əllərindən. Yəqin ki,Xəyal yenə də
həmişəki təki dondurma istəyəcəkdir.
–Ata, mənə dondurma al. Sən allah ata. Mənim yaxşı atam,
mənim göyçək atam, mənim gözəl atam.
Köpəyin qızı elə qurd dillidir ki.
Bəlkə də onlar kinoya gedəcəklər. Görəsən bu axşam
"Bahar"da nə gedir. Seans yəqin ki 8.30–dadır. Hava
qaralanda.
Vüsal dayandı. O, maşın axınının qurtarmasını gözləyirdi.
İşıq göstərəndə yaşıl rəng sarıyla, o da qırmızıyla əvəz olundu.
Axın dayandı.
Vüsalgilin evlərinin tinində sıx, zil qara, topa bığlı Musa
kişi çiçək satırdı. Musa bir dəstə Pərişanın sevdiyi çiçəklərdən,
bir dəstə balaca Xəyalın çiçəklərindən, bir dəstə də özünün
xoşladığı çiçəklərdən aldı. Bu ailədə hərənin öz sevimli çiçəyi
vardı.
92
Onların balaca eyvanında gül-çiçək əlindən tərpənmək
olmurdu.
…8 il bundan əvvəl soyuq bir mart axşamı Vüsal Pərişanla
ilk dəfə görüşə gələndə üç tər bənövşə gətirmişdi. Vüsalın
etirafına ehtiyac qalmamışdı. Bənövşələr onun yerinə hər şeyi
Pərişana dedilər. Soyuq martın ilk günlərində bir gəncin bir
qıza bağışladığı ilk bahar müjdəçiləri – tər bənövşələr, toy ya
da matəm çiçəkləri təkin heç bir izah tələb etmirdilər; onlar
özləri izah idilər. Sonra Vüsal Pərişanı öpdü, sonralar onlar
evləndilər və Vüsal tez–tez nişanlısına, arvadına cürbəcür
çiçəklər, güllər gətirirdi. Hər çiçək onlar üçün bir xatirə, bir
tarix idi. Elə tarix ki, o yalnız ikicə nəfərə aiddir və onu heç
kəsə nə izah etmək olar, nə də onu heç kəslə bölüşmək olar. Elə
çiçəklər də vardı ki, onlar yalnız Vüsalçün əziz idi, Pərişançün
yox. Nədənsə Vüsal zanbağı bütün çiçəklərdən artıq sevirdi.
Çiçəklərdən başqa hər şeydə onların zövqləri, fikirləri, istəkləri
bir-birinə uyğun idi.
Vüsal şalvarının balaca cibciyindən açarı çıxarıb qapını
açdı.
Qapı layları marçıltıyla öpüşüb ayrıldılar. Bu səs nə qədər
tanış idi. Həmçinin yarım qaranlıq dəhliz. Bu dəhlizdəki
mixəyi asqılıq. Onun sınıq güzgüsü. Asqılıqdan asılmış yaşıl
alınlıq. Onu Xəyal başına örtərdi. Qara şərf. Pərişanın şərfi.
İndi asqılığın bu iki sakininin yanına üçüncü əlavə olunacaqdı.
Vüsalın həsir şlyapası. Qışda həmin bu asqılıqda axşamlar yan-
yana üç palto asılardı. Göy, mavi, qırmızı. Vüsal, Pərişan,
Xəyal. Yayda asqılıq çılpaq olurdu. Yalnız bir alınlıq, bir şarf,
bir şlyapa.
Vüsal bu saat balaca Xəyalın "Atam gəldi, atam gəldi" –
deyə çığıraraq ona tərəf qaçacağını bilirdi. Amma onu heç kəs
qarşılamadı. O asqılığa baxdı. Asqılıq lüt-anadangəlmə idi.
Vüsal otağa keçdi. Pərişanla Xəyal evdə yox idilər. O
təəccübləndi. Onun işdən gəldiyi vaxt idi. Nahar vaxtı…
Birdən yadına düşdü. Axı bu gün Xəyalın rəfiqəsinin ad
Dostları ilə paylaş: |