305
–Demədi.
Həmin sualları anasına da verdilər.
–Dedi ki, gəzməyə gedirəm, mən də deyirəm a bala, böyük
şəhərdir, kimin yanına gedirsən. Orada axı heç kəsi tanımırsan.
Orada nə bir tanış-bilişimiz var, nə bir qohumumuz. Dedi ki,
yox dostum var orada.
Hakim:
–Dostu kimdir, adını çəkdimi? – deyə soruşur və salona
sükut çökür.
Salona indicə daxil olmuş, nə ərinin, nə də oğlunun
ifadələrini eşitməmiş Salatın xanım:
–Bəli, – deyir.
Ancaq onun bu "bəli"sinin səbəbi bəlkə yalnız əvvəlki
ifadələrdən bixəbərliyi deyil. Səbəb bu qadın uçün yalan
danışmağın qeyri-mümkünlüyüdür.
–Dedi ki, bax bu Əhmədin yanına gedirəm.
Salondan hənirti keçir. A. İbrahimov Məmmədə müraciət
etdi:
–Eşitdin anan nə dedi?
Məhkəmənin lap əvvəlində A.İbrahimov müttəhimlərə
onların qanunla təmin olunan haqlarını və imtiyazlarını izah
etmişdi. Qanuna görə onların yalan danışmaq imtiyazı da vardı.
Şahidlərdən fərqli olaraq müttəhim öz xeyirinə yalan da danışa
bilər. Və buna görə məsuliyyət daşımır.
A.İbrahimov:
–Təkrar edirəm, sənin belə bir haqqın var. Yenə də yalan
danışa bilərsən. Bunun üçün məsuliyyət daşımırsan. Deyə
bilərsən ki, anam yalan deyir, mən ona Əhmədin adını
çəkməmişəm. Hə, nə deyirsən?
Dərin sükut. Göz yaşları. Bəlkə də həyatda ilk dəfə olaraq
oğlanın ürəyində mürəkkəb bir çarpışma gedir. Sonra güclə
dörd kəlmə söz deyir:
–Mən tənəffüsdən sonra danışacam.
Tənəffüs elan olunur.
306
***
Əhməd Əbdülrəhimov məhkəmədə özünü başqa cür apardı.
Əvvəl o da Məmməd kimi xırda şeylərdə Mazanın yalanını
çıxartmaq istədi. İsrar edirdi ki, guya Mazan onları Kürdəmirdə
şin almaq vədinə görə deyil, qiymət danışdıqlarına görə, 50
manat məbləğə aparmağa razı olub. Siqaretin şərti işarə
olunmasını o da danırdı. Deyirdi ki, Məmməd ona 480 manaq
pul verməyib. Axı bu müddət ərzində Əhməd də şifahi və
qiyabi şəkildə cinayət məcəlləsinin müəyyən maddələri ilə
tanış olmuşdu. Pul, yəni qarət söhbəti olmasa bəlkə onun işi bir
qədər yüngülləşdi. Maddələrin biri azaldı.
Ancaq sonra Əhməd özünü ayrı cür aparmağa başladı.
Özünü xəstəliyə vurdu. Doğrudan da məhkəmə başlananda o,
Məmməddən pis halda idi. Rəngi ağappaq ağarmışdı, əsib
titrədirdi və hətta bir dəfə ürəyi getdi. O bilirdi ki, yeniyetmə
Məmməddən fərqli olaraq ən ağır cəzaya məhkum oluna bilər.
Ona, ittiham olunduğu maddəyə görə güllələnmə də düşür.
Məhkəmə prosesində Əhmədi üç dəfə xüsusi dəvət olunmuş
həkimlər-terapevt, nevropatoloq, psixiator-müayinə etdilər.
Onlar təsdiq etdilər ki, Əhməd Əbdülrəhimovun orqanizmində
heç bir üzvi dəyişiklik yoxdur və vəziyyəti bütün göstəricilərə
görə normaldır. Buna baxmayaraq Əhməd suallara cavab
vermirdi, bir dəfə yeməkdən də imtina etmişdi. Məhkəmə
zamanı o əcaib bir hərəkət etdi: Hakimlərə əl eləyib şən səslə
"salam, salam" dedi. Başqa bir dəfə qışqırdı: "Atamı
öldürmüsünüz, məni də öldürmək istəyirsiniz" (atası sağ
salamatdır, heç bir vaxt heç bir təqibə məruz qalmayıb).
Əhməd onu istəyəndə və Mazan ona su gətirəndə stəkanı rədd
etdi: "zəhərdir, zəhərdir, məni zəhərləmək istəyirsiniz"– deyə
çığırdı.
Xüsusi dəvət olunmuş psixiatr-həkim, professor Ağabəy
Sultanov təyin etdi ki, bütün bunlar oyundur, kələkdir. Bununla
belə professor qeyd etdi ki, müttəhim əsəbi vəziyyətdədir.
307
Həyəcanlıdır. Lakin bu vəziyyət onun hər şeyi normal
qavramasına mane olmur və onun şüuru hər şeyi aydın dərk
etmək iqtidarındadır. Professor A. Sultanovun rəyi rol oynadı.
Əhməd daha özünü dəliliyə qoymadı, Məmməd danışmağa
başlayarkən o da danışdı.
***
Tənəffüsdən sonra Məmməd:
–Bəli – dedi. – Biz Şəkidə danışmışdıq. Əhməd dedi ki,
mən Bakıya gedirəm, bir neçə gündən sonra sən də gəl. Maşın
qaçırdarıq, sökərik; satarıq, kef çəkərik.
–Bakıda dərhal görüşdünüz?
–Yox, mən gələnin sabahı günü.
–Bəs gəldiyin gün nə edirdin?
–Kinoya getmişdim.
–Hansı kinoya?
–"Mazandaran pələngi" (!)
–Sabahı günü görüşdünüz...
–Bəli. "Fərhad" kafesində. Sonra Poluxinin tinində bu
maşını saxladıq.
–Deməli cinayətə səni Əhməd cəlb edib?
–Bəli.
–Müttəhim Əbdülrəhimov! Düz deyir?
–Yox – Əbdülrəhimov danışmağa başladı.
–Məni Məmməd yoldan çıxartdı. Beş dəfə təklif etdi, axırda
razı oldum.
Əhməd Əbdülrəhimov yalanmı danışır? Çox güman ki, hə.
Görünür cinayət planı məhz onun beynində doğulub. Məmmədi
də bu işə ona görə cəlb edib ki, onun maşın sürdüyünü bilib.
Əlbəttə bu heç bir vəchlə Məmmədin günahını azaltmır.
Məmməd öz dediyi kimi, tərəddüdsüz–filansız dərhal Əhmədin
cinayətkar təklifini qəbul edib.
Əhməddən soruşurlar:
–Bıçağı hardan tapdınız?
308
–"Fərhad" kafesində bir oğlan verdi.
– Adı nədir?
–Fikrət.
–Famili?
–Bilmirəm.
–Harda yaşayır, harda işləyir?
–Bilmirəm.
***
Son vaxtlar Əhməd heç yerdə işləmirdi. Ancaq bundan
əvvəl bir müddət Zığ qəsəbəsində xarrat işləyib. Əhmədin atası
da var, anası da. İki böyük qardaşı alver üstündə tutulublar.
Əhmədin atası: "Oğlanlarım fərli olsaydı, mən də bu sinli
yaşımda işləməzdim" –deyib.
Əhməd evlidir, uşağı var. (İşdə Əhmədin arvadı Mahirənin
müstəntiqə məktubu var: "Üç aydır ərimin üzünü görməmişəm.
İndi mən nə edəcəm, bu uşaqla hara gedəcəyəm. Evimizi də
özünüz gördünüz, heç nəyimiz yoxdur, kömək edin mənə".)
Arvadının ifadəsində göstərilir ki, martın 26-da Əhməd evə
gəldi və köynəyini çıxartdı. Köynək qan içində idi. Arvadı
köynəyi yudu. Məhkəmədə Əhmədin ailəsindən heç kəs iştirak
etmirdi. Nə atası, nə anası, nə arvadı, nə bacısı. Bədnam
hadisədən bir neçə gün qabaq Əhmədin bacısının uşağı ölüb və
bu xəbəri ona Bakıda Məmməd deyib. İki böyük qardaşı
dediyimiz kimi həbsdədirlər. Doğrudan da ağır vəziyyətdir. 23
yaşlı gəncin başına müsibət müsibət üstə gəlir. Bu bəlalar az da
olsa onun cinayətində yüngülləşdirici cəhətlər sayıla bilərdimi?
Əlbəttə ki, yox. Ancaq bəlkə bu cəhətlər ədliyyə qanunlarına
görə deyil, psixologiya qanunlarına görə nəzərə alınmalıydılar.
Əlbəttə caninin psixoloji vəziyyətini nəzərdən qaçırmaq olmaz,
əgər... əgər Əhməd Əbdülrəhimov maşında şux meyxanalar
deməsəydi, çırtıq çalmasaydı, zarafat eləməsəydi, gülməsəydi,
"Fərhad" kafesində hadisədən bir gün əvvəl soyuqqanlı və
işgüzar tərzdə cinayət planlarını müzakirə etməsəydi. "O gün
Dostları ilə paylaş: |