10% daromad keltiradigan qimmatli qog‘ozlarga qilingan
100 000 pul birligidagi investitsiyaning 5 yil yakuni bo‘yicha qiymati
Yil yakunida
|
Foiz sifatida
olingan daromad
|
Investitsiya
miqdori
|
|
|
100 000
|
| |
1
|
0,10 x 100 000
|
10 000
|
110 000
|
|
|
110 000
|
| |
2
|
0,10 x 110 000
|
11 000
|
121 000
|
|
|
121 000
|
| |
3
|
0,10 x 121 000
|
12 100
|
133 100
|
|
|
133 100
|
| |
4
|
0,10 x 133 100
|
13 310
|
146 410
|
|
|
146 410
|
| |
5
|
0,10 x 146 100
|
14 641
|
161 051
|
Jadvaldagi ko‘rsatkichlar miqdori quyidagi formula yordamida ham topilishi mumkin:
Bu yerda, - investitsiya qilingan kapitalning kelgusi qiymati;
- birlamchi quyilgan kapital miqdori;
- investitsiya qilingan kapital bo‘yicha daromad
miqdori;
n - kapital investitsiya qilingan yillar soni.
Misolimiz shartlaridan kelib chiqadigan bo‘lsak, 10% bilan investitsiya qilingan 100 000 pul birligidagi kapital qo‘yilmalarning ikkinchi yil yakuni bo‘yicha kapital miqdori 121 000 p.b. teng bo‘ladi:
Xo‘jalik yurituvchi subyektlarda investitsiyalar samaradorligini baholash maqsadida iqtisodiy samara, iqtisodiy samaradorlik, diskontlash, pul mablag‘larining kelgusi qiymati, pul mablag‘larining haqiqiy qiymati, oddiy foizlar, murakkab foizlar va shu kabi ko‘rsatkichlardan foydalanishadi.
Iqtisodiy samara investitsiya qilingan kapital xarajatlari hisobiga erishiladigan natija bo‘lib, quyidagi formula orqali aniqlanadi:
=
bu yerda,
Kis – iqtisodiy samaradorlik koeffitsiyenti;
Dy – yillik daromad miqdori;
Xy – yillik xarajatlar miqdori.
Iqtisodiyotining modernizatsiya qilinishi, turli xil mulk shakllarining rivojlanishi, iqtisodiyotda davlat mulki hissasining kamayishi, ichki va tashqi investorlarning faollashuvi rentabellikni aniqlashga yangicha yondashuv - investitsiyalar (yoki ularning alohida elementlari: kapital quyilma, kapital) samaradorligini hisoblashni talab qilmoqda.
Shunga muvofiq sarflangan kapitaldan olinadigan mutlaq iqtisodiy samarani (S) sarflangan kapital hisobiga olingan daromad (D) va investitsiya quyilmalarining hajmi (I) o‘rtasidagi bog‘liqlikni quyidagi
formula orqali ifodalash mumkin:
Dostları ilə paylaş: |
