Açli s eferleri z amaninda

                                                                                      HAÇLILAR ÇAĞINDA AVRUPA’DA ANTİSEMİTİZM 

23 

yolculukları esnasında ihtiyaç duyabilecekleri gereksinimler bakımından nispeten hazırlık-

lıydılar  ve  sorunsuz  bir  şekilde  bir  an  önce  Kudüs’e  ulaşmaya  niyetlenmişlerdi.  Bu  arada 

Pierre’in yanında Fransız Yahudileri tarafından Avrupa’nın diğer yerlerindeki din kardeşle-

rine  hitaben  yazılmış  bir  mektup  vardı.  Bu  mektup  Avrupa’daki  Yahudilere,  Musevilerin 

lehine  çalışan  Pierre’e  yardımda  bulunulmasını  tavsiye  ediyordu.  Anlaşılan  o  ki,  Pierre 

l’Ermite söz konusu Yahudiler ile “iyi ilişkiler” kurabilmiş ve yanındaki mektubun sayesinde 

neredeyse bir sandık dolusu hazine toplamayı başarmıştı

5

.  

Pierre l’Ermite, Almanya üzerinden yoluna devam ederken, onun arkasından sayıları 

hızla çoğalan daha küçük haçlı birlikleri, bu ünlü “kutsal adam”a yetişmek üzere toplanmış-

lardı.  Fakat  onlar  hemen  yola  çıkmadılar  ve  Müslümanlarla  çarpışmak  üzere Filistin’e  git-

meden  önce,  öteden  beri  Avrupa’daki  varlıklarını  hoş  karşılamadıkları,  Yahudileri  yok  et-

meye  yönelik  birtakım  saldırılarda  bulundular.  Volkmar  ve  onu  müteakip  Gottschalk’ın 

öncülüğündeki Alman haçlılar, 1096 Mayıs’ında Ren ve Bavyera bölgelerinde karşılaştıkları 

Musevileri  öldürerek  Macaristan  sınırına  kadar  ilerlediler.  Daha  sonra  bu  iki  grup  Macar 

topraklarında işledikleri suçlar ve yaptıkları taşkınlıklar yüzünden Macarlar tarafından imha 

edildiler

6

. Bununla birlikte Yahudilere yönelik asıl saldırılar Leisingen Kontu Emich’in ko-

mutasındaki  haçlı  birlikleri  tarafından  gerçekleştirildi.  Ren  Nehri  boyunca  neredeyse  bul-

dukları her yerde Yahudilere saldırarak ilerleyen Emich ve beraberindeki haçlıların ilk he-

defi Speyer şehri oldu. Canlarını kurtarmak isteyen Yahudiler kentteki sinagoga sığındılar. 

Ancak onların bir ibadethaneye sığınmasını herhangi bir şekilde manidar bulmayan haçlılar, 

en az bir Yahudi öldüren herkesin bütün günahlarının affolunacağına dair resmî bir bildiri-

nin  yayınlanmasından  sonra,  buraya  saldırmaktan  çekinmediler

7

.  Fakat  bu  esnada  her  ne 

kadar  birkaç  Musevi  öldürüldüyse  de  şehrin  piskoposu  Johannes’in  araya  girip  Emich  ve 

adamlarını ikna etmesiyle Speyer’da geniş çaplı bir katliam önlendi

8

. Benzer şekilde, Trier ve 

                                                

5

 Solomon bar Simson, “The Chronicle of Solomon bar Simson”, The Jews and the Crusaders: 

The Hebrew Chronicles  of the  First and Second Crusades,  İngilizce  çev.  Shlomo  Eidelberg, 

Madison, 1977, s. 62; Duncalf, “The First Crusade”, s.260; Watt, “Persecution of the Jews”, s.  

149. Bu arada bahis konusu mektup, muhtemelen Pierre’in üstü kapalı tehditleriyle ikna olan 

Fransız Yahudilerinin, haçlı seferinin hayrından ziyade, olası akıbetlerinden kaygı duydukları 

Almanya’daki dindaşlarını koruma düşüncesiyle yazmış oldukları bir mektuptu. Bkz. Steven 

Runciman, Haçlı Seferleri Tarihi, I, (Çeviren: Fikret Işıltan), Ankara, 1998, s.105. 

6

 Haçlıların Macar topraklarındaki serüveni için bkz. Solomon bar Simson, “The Chronicle”, s. 

68-71;  Runciman,  Haçlı  Seferleri  Tarihi,  I,  s.  108-109;  Demirkent,  Haçlı  Seferleri,  s.19-20; 

Duncalf, “The First Crusade”, s.262-63. 

7

 Anonim, “The Narrative of the Old Persecutions, or Mainz Anonymous”, The Jews and the 

Crusaders:  The Hebrew Chronicles of the First and Second Crusades,  İngilizce  çev.  Shlomo 

Eidelberg, Madison, 1977, s.100–101. 

8

 Piskopos Johannes, haçlıları ve saldırgan kasaba halkını ikna etmek için gerektiğinde zor kul-

landı. Bütün uyarılarına rağmen Musevilere zarar vermeye devam eden kasaba halkından ba-

zılarını  yakalayarak  onların  ellerini  kestirdi.  Bkz.  Solomon  bar  Simson,  “The  Chronicle”,  s. 

22,  72;  Anonim,  “Mainz  Anonymous”,  s.101;  Eliezer  bar  Nathan,  “The  Chronicle  of  Rabbi 

Eliezer  bar  Nathan”,  The  Jews  and  the  Crusaders:  The  Hebrew  Chronicles  of  the  First  and 

Second Crusades, İngilizce çev. Shlomo Eidelberg, Madison, 1977, s.80; Runciman, Haçlı Se-

---

EMRULLAH KALELİ 

24 

Metz şehirlerinde ikamet eden Yahudiler de haçlıların saldırılarına maruz kaldılar. Bununla 

birlikte, daha büyük çaplı katliamların yaşanmış olması bakımından Worms, Mainz ve Köln 

şehirleri öne çıkmaktadır

9

.   

Worms kentinde ikamet eden ve Speyer’da olan biten hadiselerin haberini alan bazı 

Yahudiler,  kaçmak  için  vakit  kalmadığından,  haçlıların  muhtemel  saldırılarına  karşı  yerel 

piskoposa başvurarak yardım talebinde bulundular. Bu kişiler piskoposun özel malikânesine 

sığınarak kurtulmaya çalışırken, diğer bir kısım Yahudi de, sahip oldukları en değerli şeyle-

rini vererek, kendilerini evlerinde saklamaları için bazı “merhametli” Hıristiyan aileleri ikna 

ettiler. Ancak haçlılar, Yahudi aleyhtarı halkın yardımıyla kentteki bütün evleri didik didik 

aradılar. Her ne kadar bazıları Hıristiyanlığı kabul ederek canlarını kurtarmış olsa da saklan-

dıkları  yerlerde  bulunan  yüzlerce  Yahudi  vahşice  öldürüldü.  Yine  haçlılar  ve  onlara  eşlik 

eden öfkeli bir kalabalık, yaklaşık beş yüz kadar Musevinin sığınmış olduğu piskoposun ma-

likânesine  doğru  yöneldiler.  Bu  durumda  piskopos  misafirlerine  eğer  canlarını  kurtarmak 

istiyorlarsa  görünen  tek  çare  olarak  onların  Hıristiyanlığa  geçmesi  gerektiği  tavsiyesinde 

bulundu

10

. Fakat  Yahudilerin  büyük  bir  kısmı  bunu kabul  etmediler

11

  ve  onlardan  bazıları 

önce ailelerini öldürüp, sonra intihar ederek kendi sonlarını belirlerken; bazıları da herhangi 

bir  ciddi  direnişte  bulunmadan  kudurmuş  kalabalığın  pasif  kurbanları  olarak  akıbetlerine 

razı oldular

12

.    

Bu  arada  haçlıların  sıradaki  hedefinin  kendi  yaşadıkları  kent  olduğunu  öğrenen 

Mainz’daki  Yahudiler,  tıpkı  Worms’da  olduğu gibi, şehrin  piskoposundan  ve  ayrıca  kentin 

valisinden  korunma  talebinde  bulunmuşlardı. Bu maksatla  toplanan  önemli  bir  miktardaki 

para karşılığında hem piskopos, hem de konttan kendilerine yardım edileceğine dair yeterli 

teminatlar  alınmıştı.  Hatta  Emich’e  dahi  bir  miktar  altın  gönderilerek,  gerçekleşmesi  mu-

                                                                                                                                          

ferleri  Tarihi,  I,  s.106;  Robert  Chazan,  In  the  Year  1096:  The  First  Crusade  and  the  Jews, 

Philadelphia,  1996,  s.30;  Rabbi  Chaim  Schloss,  2000  Years  of  Jewish  History:  From  the 

Destruction of the Second Bais Hamikdash until the Twentieth Century, Jerusalem, 2002, s. 

100;  Andrew  Holt,  Jewish  Persecution  During  the  Crusades,  

encyclopedia.com/jewishpersecution.html>, (12.07.2009). 

9

  Joseph  Francois  Michaud,  The  History  of  the  Crusades,  Cilt:1,  New  York,  1853,  s.70-71; 

Chazan, European Jewry, s.98; Chazan, In the Year 1096, s.47. Metz’de yirmi iki Yahudi öldü-

rüldü. Trier’de kaç Musevinin katledildiği bilinmemekle birlikte büyük çaplı bir imhanın söz 

konusu olmadığı sanılmaktadır. Öte yandan Worms, Mainz ve Köln şehirlerinde yaşanan kat-

liamın  boyutu  binlerle  ifade  edilmekteydi.  Bkz.  Runciman,  Haçlı  Seferleri  Tarihi,  I,  s.107–

108; Watt, “Persecution of the Jews”, s.149. 

10

 Bu tavsiye, samimi bir öğütten ziyade, kendisine Yahudileri Hıristiyanlığa döndürmeyi vazi-

fe edinmiş olan piskoposun fırsatçılığıydı. Bkz. Watt, “Persecution of the Jews”, s.152. 

11

 O an için Hıristiyanlığı kabul edip alelacele vaftiz olan bazı Yahudiler canlarını kurtardılar. 

Ancak  bu  Musevilerin  neredeyse  tamamı  Alman  Hükümdarı  IV.  Heinrich’in  izniyle  tekrar 

eski dinlerine geri döndüler. Bkz. Watt, “Persecution of the Jews”, s.152. 

12

 Solomon bar Simson, “The Chronicle”, s. 23; Eliezer bar Nathan, “The Chronicle of Rabbi”, s. 

81;  Anonim,  “Mainz  Anonymous”,  s.  101-105;  Runciman,  Haçlı  Seferleri  Tarihi,  I,  s.107; 

Schloss, Jewish History, s.100–101; Holt, Jewish Persecution. 

---