Adabiyot 11-sinf indd
Yüklə 4,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Savol va topshiriqlar
1. Dostonda ot obrazi qanday tasvirlangan? Uni misollar yor- damida tushuntirib bering. 2. Dostonda ko‘plab maqollar ham qo‘llangan. Ularni toping, matn da bajarayotgan vazifasini tushuntiring. Dostonda qo‘llanilgan maqol Uning hozirgi varianti Dostondagi vazifasi Qo‘shimcha izohlar «Es ber- gan ga dast be rar, dast b e r g a n g a , es be rar» Rustambek tomonidan Go‘r- o‘g‘lining Bibi Hilolga bevo- sita daxldorligini tasavvur qila olishga ishora qiladi, uning harakatga tushishini dalillaydi Hozir uning ayni muqo- bili saqlan- magan 51 3. Dostonda qahramonlarning portretiga alohida e’tibor beril- gan. Ularni qayta o‘qing, qiyoslang va har bir portretdan ko‘zda tutilgan badiiy maqsadlarni aniqlashga harakat qiling. Namuna: Kimning portreti? Portret tasviri Maqsad Tasvir vositalari Rustambek va Go‘ro‘g‘li Ana endi Go‘ro‘g‘li ketganday, oy bot- gan day, Rustambek dunyodan o‘tganday. Rus tambek shunday qarasa, Go‘ro‘g‘li o‘n besh kunlik oyday, qaddi-qomati, shoni- shavkati, har kishi ning bo‘lar ekan o‘ziga yara- sha hurmati Rustambekning Go‘ro‘g‘li bilan yaqinligi, uning dil izti roblari, ru hiy holatini ko‘r satish; Go‘r- o‘g‘lidagi yo- qimlilik va salo- batni ta’kidlash O‘xshatish, saj’, ta’did 4. «Go‘ro‘g‘lining tug‘ilishi» dostonida xotin-qizlar tasviri», «Dostondagi Xoljuvon va Zaydinoy obrazlarining qiyoziy tahlili» mavzularidan birini tanlab, ijodiy matn tayyorlang. 5. «Dostondan olgan taassurotlarim», «Menga yoqqan qahra- mon», «Hiloloyga aytadiganlarim», «Po‘lkan shoirga maktub» va boshqa mavzulardan biri asosida ijodiy matn yarating. 52 XI asrga kelib turkiy xalqlar madaniyati, adabiyoti va san’ati rivojlanishining yangi pallasi boshlanadi. Bu davrda Qoraxoniy lar davlati amalda ancha mustahkamlanib olgan, Buxoro, Samarqand, Shosh (Toshkent), Qashqar shaharlari yirik madaniyat markazlariga aylangan edi. 992-yilda qoraxoniylar Buxoro va Samarqand kabi poytaxt shaharlarni egallaydi. Ammo ular bu shaharlarni o‘zlariga poytaxt qilmadi. Qoraxoniylarning poytaxt shaharlari Isfijob (Sayram), O‘tror, Shosh, Bolasog‘un, Xo‘tan bo‘lib, ularning davlati Markaziy Tiyonshon, Yettisuv, Chu va Talas vodiy larini o‘z ichiga olgan edi. Qoraxoniylar davlati Xorun, Bug‘raxon, Tamg‘ochxon va Ibrohim Bo‘ritegin davrlarida ancha kuchay- gan, nisbatan iqtisodiy va madaniy yuksalishga erishgan. Qoraxoniylar davrida Bolasog‘un, Sayram, Shosh, Taroz shaharlarida ilm-fan egalari, turli sohalarning yirik mutaxas- sislari, dono va fozil kishilar to‘plangan. Mahmud Koshg‘ariy Bolasog‘un shahrida dunyoga keladi. Uning to‘liq ismi Mahmud ibn Husayn ibn Muhammaddir. Hozirgi Qirg‘izistonda Barskon nomida daryo va dovon bor. Ular Issiqko‘l atrofida joylashgan. Xuddi shu yerda Barskon shahri bo‘lgan. «Barsg‘an – Afrosiyob o‘g‘lining nomi. Barsg‘an shahrini bino qilgan shudir. Mahmudning otasi shu shahardan» , – deb yozadi «Devon» muallifi. Uning bobosi ham o‘sha yerdan bo‘lgan. Yüklə 4,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|