www.kitabxana.net
– Milli Virtual Kitabxana
114
yetirildi. Ona öz adamları xəyanət edib, ingilislərə satdılar.
Jannaya ona gəlib çatan səslər barədə suallar verdilər. Ruhi
dünyası ilə belə dərin əlaqələr kilsəyə xoş gəlmirdi. Ona görə də
kilsə onu ifritə kimi ittiham etdi və 30 may 1931-ci ildə Janna
Fransanın şimalındakı Ruan şəhərinin bazar meydanında tonqalda
yandırıldı. İngilis əsgərlərindən biri o birisinə demişdi: “Biz
müqəddəsi yandırırıq”.
Onun haqqında ingilis fikri bu qızı düşmən hesab etməkdir. Lakin
gizli tarixin perspektivlərinə müvafiq olaraq Janna D`Arkın ilahi
qaydada ilhamlanmış fəaliyyətlərindən İngiltərə daha çox fayda
götürmüşdü. Fransa və İngiltərə yüz illərlə münaqişədə idi,
baxmayaraq ki, Jannanın vaxtında İngiltərə hərbi cəhətdən daha
qüvvətli idi, lakin mədəni cəhətdən, dilində və ədəbiyyatında
Fransa üstün mövqedə idi.
Jannanın qəhrəmanlığı olmasaydı, Fransanın və İngiltərənin,
xüsusən ingilislərin dünya tarixinə töhfəsi, Şekspirin psixoloji
realizmi və Frensis Bekonun mahiyyətcə fərqli olan tolerant
fəlsəfəsi baş verməzdi.
Ədəbiyyatın dirçəlişi.
Konkistadorların vəhşiliyi.
Frimasonluğun gizli missiyası
www.kitabxana.net
– Milli Virtual Kitabxana
115
1492-ci ildə Xristofor Kolumb Orinoko çayının mənsəbinə
çatanda, o inanırdı ki, bu Ədəmdən axan dörd çaydan biridir. O,
vətəninə yazırdı: “Bu böyük əlamətlər buranın təqribən yerüstü
cənnət olduğunu göstərir. Təkcə ona görə yox ki, müqəddəs
rəylərin və oxumuş ilahiyyatların riyazi mövqeyinə uyğun gəlir,
həm də ona görə ki, bütün digər müdriklər bunun mümkün olması
ilə razılaşırlar”.
Kolumb kraliça İzabellaya yazdığı məktubda belə bir ümid ifadə
edirdi ki, o “qızılla dolu çəllək” tapacaqdır, bu isə qadın və onun
əri kral Ferdinand tərəfindən Yerusəmimin yenidən işğal
edilməsini maliyyələşdirəcəkdir.
Ferdinand yenicə Qranadanın Mavrlardan alınmasına başçılıq
etmişdi. Ərəbləri bütünlüklə qovmaqla İspaniyanı yenidən
Kilsənin ağuşuna qaytarmışdı. Kolumb bilirdi ki, qızıl, vətənin
yaxınlığındakı və sürətlə güclənən düşmənə qarşı müharibəni
maliyyələşdirməyə sərf ediləcəkdir və əleyhinə böyük iddialar
qaldırılan düşmən isə Tampiliyerlər Rıtsarlarının ruhi varisi
adlanacaqdır.
Servantes və Şekspir isə bir-birinə tam müasirlər kimi idilər.
Yaşlı rıtsar olan Don Kixot nizə ilə külək dəyirmanlarını məhv
etmək istəyirdi. Dolu bədənli, sarımsaq çeynəyən kənd qızını isə
www.kitabxana.net
– Milli Virtual Kitabxana
116
rıstar nağıllarından gələn Dulsineya adlı gözəl kübar qızı kimi
görürdü. O, ilk anda komediya qəhrəmanı kimi görünə bilərdi.
Bir cəhətdən Don Kixot ötüb keçmiş Orta əsrlər rıtsar ideallarına
qayıtmağı təkid etməyə çalışırdı. Digər tərəfdən o, özünün “ikinci
uşaqlığına” daxil olurdu, təxəyüllərin daha real göründüyü
dövrlərə qayıdırdı.
Bəzi ispan alimləri sübut edirlər ki, Don Kixot kabalistik
“Zöhar”ın (və ya “Füsunkarlıq Kitabı”nın) alleqorik icmalıdır.
Don Kixotun nökəri Sanço Pansaya Merlin hiylə gələrək onu
inandırmışdı ki, Dulsineya tilsimlənmişdir, məhz ona görə də o,
kök kənd qızlarına bənzəyir. Don Kixotun özü açıq ürəklilik
nəticəsində səhvlərə yol verirdi. O, ispan Xristi adlanırdı və əgər
o, real olaraq yaşasaydı,, dünya tarixinə onun səyahətinin təsiri
daha böyük olardı.
Servantesin müasiri, dramaturq Ben Conson isə Uilyam Şekspir
haqqında deyirdi ki, o, “Latın dilini az bilirdi və yunan dilini
bundan az bilirdi”. Belə bir adam olduqca mükəmməl olan bu
əsərləri necə yarada bilərdi, öz dövrü üçün necə erudit ola bilərdi?
Böyük müasirlərindən çoxu Şekspirin pyeslərinin müəllifinin
Oksford qrafı Kristofer Marlou və sonradan şair Con Donn
olduğunu deyirdilər. Müəllifliyə daha populyar namizəd isə,
əlbəttə ki, Frensis Bekon idi.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual Kitabxana
117
Əgər İisus Xrist iç həyata toxum səpmişdisə, Şekspir onun
böyüməsinə kömək etdi, onu məskunlaşdırdı və bizə bu
düşüncəni verdi. Bizim hər birimiz onu daxili kosmos kimi
içimizdə gəzdiririk və o həm də zahiri kosmos kimi genişdir.
Hamlet yalnız ağlını itirmə vəziyyətində “olumun ya ölümün”
yaxşı olduğuna əmin deyildi. Bu Axillesin harayından gələn uzun
yol idi, axı o, nəyin bahasına olursa olsun, günəş işığında
yaşamaq istəyirdi. Faciə aktyorlarının çoxu indiyədək inanır ki,
“Makbet”də təhlükəli okkult formulu vardır, pyes oynanılanda bu
ona sehrli mərasim gücü verir. “Yay gecəsi yuxusu” pyesində biz
Yaşıl Meşəyə giririk, digər komediyalarda da yenidən qədim
meşələrə daxil oluruq. Biz şüurun arxaik formalarına qayıdırıq,
bunda bütün təbiət ruhlar tərəfindən canlanır. Bütün rəssamlıqda
və ədəbiyyatda fırlanan bitki adətən siqnal verir ki, biz ezoterik
səltənətə, efir ölçüsünə daxil oluruq. Şekspirin əsərləri, əlbəttə ki,
çiçək obrazı ilə dolu idi. Tənqidçilər isə çox vaxt qızıl güldən
istifadə edilməsini okkult simvolu kimi izah edirlər.
Şekspir bir tapmacadır. İisus Xrist kimi o, insan şüurunu
inqilabiləşdirir, həm də əks tarixi məlumatın izlərini, demək olar
ki, görünməz edir. Şekspirin pyeslərində Sufi məmnunluğunu bol
şəkildə görürük. Sufizm, mistik rəmz kimi qızıl gülün böyük
mənbəyidir.
Dostları ilə paylaş: |