Akġf aġirli
Yüklə 1,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Əli Razi ġəmçizadədir.
1906-cı ildə Tiflisdə Mirzə Cəlil, Sabir, Əliqulu Qəmküsar və Q.Şərifzadə ilə yaxından tanış olan Əli Razi bundan sonra "Molla Nəsrəddin" ilə əməkdaşlığa başlayır. Əvvəllər məhəbbət mövzusunda şeirlər yazan ədib satira yolunu seçir və 1908-ci ildən başlayaraq bu üslubda ədəbi nümunələr yaradır. Onun "Molla Nəsrəddin"ə ilk gəlişi 1908-ci ildə jurnalın 4-cü sayında çap etdirdiyi "Arvadlarımız" felyetonu ilə başlayır. Sonra şairin bir-birinin ardınca "Məşruyətçilər", "İranlılara", "Dürtmələ", "Neyləyir iranlılar" kimi satiraları məcmuədə dərc edilir. Cənubi Azərbaycanın Sərab yaxınlığında 1859-cu ildə Dünni kəndində anadan olan Bayraməli Abbaszadə də jurnalla sıx əməkdaşlıq etmiş, "Mirzə Gülzar" imzası ilə həcvlər, satirik şeirlər yazmışdır. İrandakı ağır ictimai-siyasi vəziyyət, kəndlilərin qul kimi yaşamasını öz gözləri ilə görən B.Abbaszadə Məşrutə inqilabı dövründə Səttərxanla birgə mübarizəyə atılmışdı. Təqiblərdən yaxa qurtarmaq üçün Şimali Azərbaycana gələn B.Abbaszadə heç bir sənəti olmadığından hamballıq etmişdir. Onun "Hammal" imzası ilə yazıb-yaratması da bundan irəli gəlirdi. Millətinin azadlıq istəyini uca tutan "Hammal" bu yolda öz qələmi ilə mübarizə aparır, "Həllac" şeirində vətən və xalq yolunda ölməyə hazır olduğunu söyləyirdi. B.Abbaszadə ilə yanaşı, jurnalın əməkdaşları sırasında Mirzə Əli Möcüz Şəbüstəri, C.Cabbarlı, Əli Möhzun İrəvani, Müceyri, Süleyman Məlikov kimi qələm əhli də var idi. "Molla Nəsrəddin" bu cür istedadlı qələm ustadlarının, sənətkarlarının yaxından köməyi və Şmerlinq, Rotter, Ə.Əzimzadə, X.Musayev, Ə.Behzad kimi rəssamların sənətkarlıq qüdrəti sayəsində mövzularını daim əhatəli edir, həyatın əksər sahələrinə işıq sala bilirdi. Jurnalın karikaturaları satirik yazılar qədər qüvvətli təsir bağışlayır, məqalələrin geniş açımına xidmət edirdi. "Molla Nəsrəddin" fəaliyyətə başladığı zaman satirik qrafikasının da yaranması vacib məsələ kimi dururdu. Bu vacib məsələnin həllində Mirzə Cəlil böyük çətinliklərlə üzləşdi. Xüsusilə jurnalın Azərbaycanın kənar mühitində nəşrə başlaması və milli rəssam kadrlarının yoxluğu çətinlikləri daha da artırırdı. Lakin "Molla Nəsrəddin" redaktorunun axtarışları səmərə verdi. |